Aplike, fon kumaş (işlemeye esas olan kumaş) üzerine başka bir kumaş (aplikelik kumaş) parçasının değişik iğne teknikleri ile tutturulmasıyla yapılan bir işleme çeşididir
Aplike Uygulama Çeşitleri
- Kapalı aplike (kaplama aplike): Kapalı aplikede aplike kumaşı desene göre kesilip kenarları içeriye kıvrılarak tutturulur. Bu uygulama girinti ve çıkıntısı az olan düz ve büyük desenlerle çok atan kumaşlarda uygulanır.
- Açık aplike (düz aplike): Açık aplikede aplike kumaşının kenarları içe doğru kıvrılmadan fon kumaşın üzerine tutturulur. Girinti çıkıntısı fazla ve küçük olan desenler ile çok esneyen ve ince kumaşlara yapılır.
Aplike Yapımında Kullanılan İğne Teknikleri
- Sarma (ince ve kalın sarma) ile tutturma
- Rişliyö (fisto ilmeği) ile tutturma
- Kordon ile tutturma
- Türk ajuru ile tutturma
- Paris puanı ile tutturma
- Sarmalı Paris puanı ile tutturma
- Fantezi Çin iğnesi ile tutturma
Aplike Tekniğinin Desen Özelliği
Çok detaylı olmayan ve daha çok geniş yüzeyli desenler üzerine uygulama yapılır. Ürünlerde düz ve geometrik desenler, yuvarlak hatlı çiçekler ve yapraklar, hayvan figürleri ve meyve desenleri kullanılmaktadır.
Desen İçin Faydalanılan Kaynaklar
Tabiattan (çiçek, meyve, yaprak, dal), geometrik şekillerden (kare, oval, üçgen vb.), kilim ve kumaş desenlerinden, işlenmiş ürünlerden, desen kitaplarından, fotoğraflardan, boyama kitaplarından, dergi ve müzelerden faydalanılır.
Uygulandığı Yerler
Aplike tekniği günümüzde; yatak takımlarında, dekoratif örtülerde, ev ve çocuk odası dekorasyonunda (abajur, pano, kırlent, yastık vb.), her tür kıyafetlerin süslenmesinde (spor kıyafetler, çocuk giysileri vb.), giyim ve ev aksesuarlarının yapımında kullanılır. Ayrıca aplike tekniği, kenar temizleme çeşidi olarak da kullanılmaktadır
Aplike Yaparken Dikkat Edilecek Teknik Esaslar
Aplike yaparken;
- Desenin kumaşın tersine, çok koyu olmayan bir kalemle çizilmesine,
- Fon ve aplikelik kumaşın aynı cins olmasına,
- Aplikelik kumaş ile fon kumaşının renk uyumuna,
- Kumaşların birbiri üzerine boya vermemesi için aynı zamanda çekme payını ortadan kaldırmak için uygulamadan önce mutlaka yıkanmasına, ince olan aplikelik kumaşlarda tela kullanmaya,
- İpliğin kumaşın cinsine göre seçilmesine,
- Kasnağa gerilen kumaşın gergin olmasına,
- Fon ve aplikelik kumaşın en ve boy ipliklerinin üst üste gelmesine,
- Aplikelik kumaşı teyellerken fon kumaş ile aynı gerginliği vererek teyellemeye,
- Desen hatlarını bozmamaya,
- İğne kalınlığının kumaşa uygun olmasına,
- Kumaşları teyelledikten sonra ütülemeye,
- İşlemenin bitiminde fazla parçanın sivri uçlu, keskin, küçük bir makasla kesilmesine dikkat edilmelidir
Aplike Tekniğinde Kullanılan Kumaşlar
Fon ve aplikelik olmak üzere iki çeşit kumaş kullanılır. Burada dikkat edilmesi gereken aynı cins kumaşların (keten kumaş üzerine keten, patiska üzerine patiska gibi) bir arada kullanılmasına özen göstermektir. Fantezi işlemelerde yünlü üzerine kadife, saten üzerine kadife, tül üzerine organze, çuha üzerine deri tercih edilebilir.
Çeşitleri
Aplike tekniğinde kullanılan kumaş çeşitleri arasında;
- Yöresel kumaşlar (Meydanîye, Ödemiş ipeği vb.),
- Desenli kumaşlar (pötikareli, çiçekli),
- Deri,
- İpek,
- Kadife,
- Saten,
- Tafta,
- Keten,
- Patiska,
- Pelüş,
- Polar,
- Opal,
- Kürk,
- Akfil,
- Jorjet,
- Çuha,
- Terikoton,
- Alpaka vb. sıralanabilir.
Özellikleri
Aplike tekniği; sık dokunuşlu, seyrek olmayan, yıkandığında boya vermeyen her türlü malzeme üzerine uygulanabilir. Desenli kumaşlarda tercih edilebilir.
Aplike Tekniğinde Kullanılan İplikler
- Nakış iplikleri (mulineler, kotonlar, ipekler)
- Sim
- Kordon ipliği (sarmanın altından yürütmek için)
Aplike Tekniğinde Kullanılan Yardımcı Malzemeler
Çeşitli ebatlarda ve Şekillerde boncuk, pul, inci, straz, kurt, tırtıl gibi malzemeler aplike tekniğinde kullanılan yardımcı malzemelerdir. Hayvan figürleri için göz, burun ve ağız gibi malzemeler de ürünü süslemek için kullanılır.
Kumaşı İşlemeye Hazırlama
Ölçü Oran
Aplike tekniğinde işlenecek ürünün ölçü oranı, yapılacak ürüne ve kullanılacak yere göre belirlenir. Kullanım yeri ölçülendirmede önemli bir unsurdur.
Deseni Kumaşa Geçirmede Kullanılan Araç ve Gereçler
- Belirlenmiş desen
- Parşömen kâğıdı
- Kurşun kalem
- Silgi
- Mezura
- Toplu iğne
- Makas
- Cetvel
- Karbon kâğıdı (koyu renk kumaşlar için)
- Ütü (ütü ile geçen desenler için)
- Ütü masası
- Ütü bezi
Aplike Tekniğinde Kullanılan Desen Geçirme Teknikleri
- Çizerek desen geçirme
- Kopya kâğıdı ile desen geçirme
- Ütüleme yolu ile desen geçirme
Aplike Tekniğinde Kumaşı Germe ve Önemi
Nakışta kumaşın gergin olması işlemenin netliği açısından oldukça önemlidir. Aplikelik kumaşı fon kumaş üzerine elimizle gerdirerek teyellemeye özen göstermeliyiz. Gerilen kumaş işlemenin daha kolaylıkla ve hızlı bir Şekilde olmasını sağlar.
Kullanılan Germe Yöntemleri
Uygulanacak olan germe yöntemi kumaş özelliğine ve uygulanacak tekniğe göre belirlenir.
- Kasnak ile germe
- Gergef ile germe
- Kâğıt ile germe
Kumaşı Kasnakla Germe
Kumaşı kasnak ile germede işleme yapılacak kumaşın üzerine desen çizildikten sonra kumaşın üstüne boy iplikleri dikkate alınarak kasnak bezleri yerleştirilir. Kasnağın küçük olan parçası kumaşın altına büyük olan üstüne yerleştirilir. Kasnak bezleri yardımıyla kumaş gerginleştirilir.
Kullanılan Araç ve Gereçler
- Kasnak
- Kasnak bezleri
- İşleme yapılacak kumaş
- Ekstrafor
- İğne
- İplik
- Kâğıt (kâğıtla germek için parşömen, dosya kâğıdı ve benzeri gibi)
- Ütü
- Ütü masası
- Ütü bezi
Aplike Kumaşını Tutturma Tekniklerini Uygulama
Aplikelik kumaş, fon kumaşı üzerine monte edilirken uygulanan işleme tekniklerinin uyumu iş kalitesi açısından önemli bir unsurdur. Tutturma tekniklerini uygulanmadan önce aplikenin uygulanış şekli belirlenmelidir.
- Sarma (ince ve kalın sarma) ile tutturma
- Paris puanı ile tutturma
- Sarmalı Paris puanı ile tutturma
- Kordon tutturma iğnesi ile tutturma
- Türk ajuru ile tutturma
- Rişliyö (fisto ilmeği) ile tutturma
- Fantezi Çin iğnesi ile tutturma
