Çantanın Tanımı

İngilizce bag olarak yazılan çanta; İçine çeşitli malzemeler koymaya yarayan, değişik büyüklük ve şekildeki deri, suni deri, kumaş gibi çok farklı malzemelerden üretilebilen, büyüklük ve gereksinim alanına göre farklı isimler alabilen, hemen her yerde yanımızda taşıdığımız, ağzı açılır kapanır aksesuara çanta denir.

Günümüzde çok çeşitli amaçlarla kullanılan çantalar, daha çok kişisel gereksinimleri barındırmak için de tercih edilmektedir. Nüfus cüzdanı, cüzdan, telefon, kalem, mendil gibi sürekli yanımızda taşıdığımız ama kaybetmekten ve çaldırmaktan da bir o kadar korktuğumuz aksesuarlarımızdandır.

Çantanın Tarihçesi

Türklerde giyim süslemelerinden çantanın tarihi Türklerin anayurdu olan Orta Asya’ ya kadar uzanır, M.Ö ki devirlere kadar gider. Orta Asya’da yaşayan Türkler, özellikle dokuma çanta yapımında büyük ilerlemeler kaydetmişlerdir.

Türklerin tarihi kaynaklardaki halk sanatlarından edinilen bilgiye göre çantalar torba, çıkın, kılıf heybe, zembil, kese gibi değişik isimlerde kullanılmıştır. Cumhuriyet dönemi ile birlikte batı modası da izlenmiş; etkileri çanta modellerine yansımıştır. Gelişen çağ ve ilerleyen teknoloji ile birlikte çanta modelleri çeşitlenmiş, ihtiyaca göre farklılıklar göstermiştir. Deri ve tekstil sanayinin ilerlemesi ile çanta yapımında kullanılan gereçlerde çeşitler çoğalmış, çanta sektörü büyük bir sanayi dalı oluşturmuştur.

Çantanın Yaşamımızdaki Yeri ve Önemi

Giyimi tamamlayan aksesuarlardan biri olan çanta, taşınması ve saklanması gerekli eşyalarımızı muhafaza eden hemen hemen her yerde yanımızda bulundurmaya mecbur olduğumuz eşyalardan birisidir. Kullanılış amaçlarına göre günlük çantaların alış veriş çantaları, plaj ve piknik çantaları, seyahat çantaları, okul çantaları, evrak çantaları, para çantaları, gece çantaları vb. çeşitleri vardır. Giyimi tamamlayan aksesuarlar içinde oldukça önemli bir yeri olan çantanın insan yaşamındaki önemi tartışılamaz.

Çeşitli boyutlarda olabilen ve kişilerin gerekli eşyalarını muhafaza etme sebebiyle yanından ayırmadığı özel eşyaların başında gelmektedir. Kişinin derli toplu olmasını sağlayan, kendine olan güvenini arttıran, taşınması kolay bir aksesuardır. Model, malzeme ve özelliği, yapımında kullanılan tekniklerle çanta, kemer ve ayakkabı üçlüsü içinde önemli bir yeri vardır. Ayakkabının birinci derece tamamlayıcısıdır. Bilhassa ulandığı kıyafetlerde çanta uyumu çok önemlidir. Kullandığı çanta kişinin statüsü ve kalitenin göstergesi olmaktadır. Geleneksel sanatlarımızdan yararlanarak sanat ve teknik yönleri ile geliştirilmiş bir çantanın ulusal sanatlarımızın canlandırılmasında ve ekonomik gelişmeye katkısı da dikkate alınmalıdır.

Model Seçimini Etkileyen Unsurlar

Çanta modeli seçerken yaş, vücut özelliği, mevsim, günün moda anlayışı, kullanım yeri ve ekonomik durum göz önünde bulundurulmalı, cinsiyet ve estetik gibi kurallara da dikkat edilmelidir.

Yaş:  Yaş unsuru üç bölüme ayrılır. Bunlar:

1. Çocukluk dönemi: Dayanıklı, kolay taşınabilen, iç temizliği rahat, küçük, canlı renklerde ve kemik iskelet sistemine uygun çantalar seçilmelidir.
2. Gençlik dönemi: Günün modasına uygun renk ve modellerde, kullanım amacına göre daha spor, fantezi, yarı fantezi modeller seçilmelidir.
3. Olgunluk dönemi: Bu yaş döneminde de spor çantalardan ziyade fantezi ve yarı fantezi çantaların seçilmesi uygundur.

Vücut Özelliği: Çanta seçiminde vücut yapısı ve oranı dikkate alınmalıdır, Kısa boylu zayıf kişilerin daha küçük, uzun boylu, iri kişilerin daha büyük boyutlarda çantalar seçmesi uygundur.

Mevsim: Sonbahar ve kış mevsiminde koyu tonlar, ilkbahar ve yaz mevsiminde açık tonlarda renkler seçilmelidir

Moda: Çanta modeli seçerken kişinin yaş, vücut özelliği, ekonomik durumu göz önünde tuttuğu gibi günün moda anlayışını yansıtan çantaları da göz önünde bulundurmalıdır

Çanta Çeşitleri: Günümüzde en çok tercih edilen çanta çeşitlerini birkaç başlık altında toplamak mümkündür

Yaşa Göre Çanta Çeşitleri

• Bebek çantaları
• Çocuk çantaları
• Genç kız çantaları
• Bayan çantaları
• Erkek çantaları

Kullanılan Yere Göre Çanta Çeşitleri

• Spor çantalar
• Fantezi çantalar
• Okul çantası
• Promosyon çantaları
• Makyaj çantası
• İş çantaları
• Evrak çantası
• Laptop çantası
• CD çantası

Kullanılan Gerece Göre Çanta Çeşitleri

• Deri çantalar
• Tahta çantalar
• Makrome çantalar
• Boncuk çantalar
• Hasır ve kamış çantalar
• Karışık gereçlerden yapılmış çantalar (deri ve kumaş, kumaş ve boncuk, hasır ve deri vb.)
• Kumaş çantalar

Yapım Tekniğine Göre Çanta Çeşitleri

Çanta yapımında kullanılan ortak teknikler vardır. Ne çeşit çanta olursa olsun çantaya hacim verme, sertleştirme, birleştirme astarlama, ağız kısmını oluşturma, süsleme ve saplarını oluşturma teknikleri aynıdır. Bu çantaları genel olarak iki grupta toplayabiliriz:

1. Sert çantalar
2. Yumuşak çantalar

Çanta Yapımında Kullanılan Malzemeler

Günümüzde kullanım alanları göz önünde bulundurularak çok çeşitli malzemelerden çanta üretimi yapılmaktadır. Çantaların dayanıklılık süresini artırabilmek için kullanılan malzemelerin yapısal özelliklerini iyi bilmek gereklidir.

Kumaş Çanta Yapımında Kullanılan Ana Malzemeler

Kumaş: Kumaş, birçok sektörde olduğu gibi çanta yapımında da sıkça kullanılan ve aranan malzemelerden biridir. Deri çantalar kadar dayanıklı olamasa da bayanların ilgisini çeken kumaş çantalar, rahat kullanımın yanı sıra özellikle abiye kıyafetlerle bütünlük sağlaması bakımından tercih edilmektedir. Çanta kumaşları da teknolojiye paralel olarak sürekli gelişmektedir. Çanta yapımında çok çeşitli kumaşlar kullanılabilir. Kullanılan bu kumaşların özenle seçilmesi ve düzgün dokuda olmasına dikkat edilmesi gereklidir.

1. Keten kumaşlar
2. Keçe kumaşlar
3. Pamuklu kumaşlar
4. Yünlü kumaşlar
5. Kot kumaşlar
6. Kadife kumaşlar
7. Yöresel kumaşlar
8. Örme kumaşlar
9. Mikro polyester kumaşlar
10. Döşemelik kumaşlar
11. Abiye kumaşlar
12. Diğerleri

Astarlık kumaşlar:  Çantanın görünen kısmının görüntüsü kadar astarının da estetiği aynı özenle ele alınmalıdır. Çanta astarlarına çeşitli cepler ve fermuarlar ilave edilerek çantanın daha kullanışlı olması ve ihtiyaçlara cevap vermesini sağlamak mümkündür. Astarlık kumaşlar, çanta kumaşının özellikleri dikkate alınarak seçilmelidir. Sağlam olması ve kolay temizlenmesi amacıyla sentetik astarlar daha çok tercih edilmektedir. Ayrıca düz renk astarların yanı sıra ekoseli, puantiyeli, desenli astarlar da sıkça kullanılmaktadır.

1. Elyaf astar
2. Kumaş astar
3. İpek astar
4. Kumaş tela
5. Suni ve tabi deri astar
6. Kendinden astarlı kumaşlar

Çanta sapı: Çantanın özelliğine göre çeşitli şekillerde sap hazırlanabilir. Omuzda taşınan çantaların sapları uzun, elde taşınan çantaların sapları daha kısa hazırlanır. Bazı çantalarda çift sap kullanılırken bazılarında tek kullanılabilir. Çanta sapı uzun ömürlü olabilmesi için sağlam hazırlanmalıdır. Çok çeşitli malzemelerden çanta sapı yapılabilir.

1.  Deri sap
2. Kumaş sap
3. Metal sap
4. Zincir sap
5. Plastik sap
6. Ahşap sap
7. Diğerleri

Yardımcı Malzemeler

Çanta yapımında kullanılan yardımcı malzemeler ve aksesuarlar, çantanın kumaş özelliklerine, modeline ve kullanım amaçlarına uygun seçilmelidir.

Metal aksesuarlar: Sağlam ve kullanışlı olması nedeniyle çanta yapımında metal aksesuarlara sıkça rastlamak mümkündür. Klipsler, tokalar, halkalar, çıtçıtlar (fermejüp) ve birçok süsleme malzemesinde metal aksesuarlar tercih edilmektedir. Metal aksesuarlar seçilirken dayanıklı olacak şekilde kaplanmış ve fonksiyonlarına uygun büyüklükte olmalarına dikkat edilmelidir. Ayrıca çanta yapımında kullanılan tüm gereçler alım ve kullanım aşamasında kontrol edilmeli ve daha sonra kullanılmalıdır.

• Fermuarlar: Uç kısmından (fermuar başı, stoper) çekince açılıp kapanan bir çeşit kapama aracı olarak tanımlayabileceğimiz fermuar, çanta kumaşını astara ve kapağa tutturmak, açıp kapamak için kullanılır. Çantanın en önemli yardımcı malzemesidir.
• Kumaş sertleştirme malzemeleri:  Kumaş çantaya daha tok ve sert bir görünüm kazandırmak için kullanılan yardımcı malzemelerdir. Sünger, pazen, tela, elyaf, mukavva vb. malzemeler kumaşı sertleştirmek için kullanılan malzemelerden bazılarıdır.

Model Tespit Etme

Çeşitli çantalar, vitrinler, dergiler incelenerek veya daha önceden yapılmış olan modellerden yararlanılarak çanta modeli tasarımı yapılabilir. Daha sonra tasarıma uygun malzeme ve aksesuar tespit edilir. Modele uygun olarak ölçüler belirlenir ve kalıp hazırlanır. Çantalar genel olarak aşağıdaki kısımlardan meydana gelir:

1.  Çantanın ön ve arka yüzleri
2.  Çantaya hacim sağlayan kısım (pens, büzgü, körük vb.)
3.  Çantanın iç astarlaması
4.  Çantanın ağız kısmı (kapağı)
5.  Çanta sapları
6.  Çantanın süslemeleri