Protein Liflere Kir İticilik ve Parlaklık Veren Apre
Protein esaslı mamullerin ağırlıklı olduğu karışım kumaşlarda ve %100 Protein olan kumaşlarda yapılan uygulamalardır. Ayrı ayrı uygulamalar olabileceği gibi tek banyoda da uygulanabilir. Ayrıca parlaklığın derecesi fiziksel apreler yardımıyla da arttırılabilir.
Kullanılan Yardımcı Kimyasal Maddeler ve Görevleri
- Florokarbon esaslı su ve yağ iticilik maddesi: Florokarbon bileşikleri, kumaşların hava ile arasındaki yüzey enerjisini düşürür ve sıvı ile kumaş arasındaki yüzey gerilimini arttırır. Bu sayede kumaşlara iyi bir su ve yağ iticilik özelliği kazandırılır.
- Çapraz bağlayıcı maddeler: Genel bir kir itici özellik isteniyorsa çapraz bağlayıcı madde kullanımı gerekli değildir, kalıcı bir yağ itici özellik isteniyorsa o takdirde bir çapraz bağlayıcı madde kullanımı gerekebilir.
- Asit tamponlayıcılar: pH genellikle 4,5–5,5 olarak uygulanır. Bu nedenle ortamda ya asetik asit ya da çözeltide asidik ortamı destekleme özelliği de olan asit tamponlayıcılar kullanılır.
- Parlaklık Veren Apre maddeleri: Genellikle Yağ-polyaminkondenzasyon ürünleridir. Bu kimyasalları kullanarak elde edilen parlaklıklarda özelliklerde yağ ve türevlerine karşı kir itici özellik zayıflar. Bunun istenmediği kumaşlarda parlaklık mekanik yöntemlerle elde edilmelidir.
Uygulanma Şekilleri ve Reçeteleri
-
Emdirme metodunda kir iticilik ve parlaklık veren apre reçetesi
- Kumaşın kuru olarak fulardlanması tercih edilir.
Florokarbon esaslı Kir itici Madde ……………..20-40 g/l
Çapraz bağlayıcı madde …………………………………………..10-20 g/l
Sıkma efekti ……………………………………………………………..%70
pH……………………………………………………………………………4,5–5,5
120°C’de 1 dakika kurutma 160°C’de 2 dakika fikse
Kir iticilik özelliği kazanmış kumaş ikinci adımda parlaklık apresine tabi tutulur bu adımda - Parlaklık Veren Apre maddesi ……………………3-10 g/l
Çapraz bağlayıcı madde ……………………………………………1-10 g/l
Sıkma efekti ……………………………………………………………..%70
pH……………………………………………………………………………4,5–5,5
120°C’de 1 dakika kurutma 160°C’de 2 dakika fikse
- Kumaşın kuru olarak fulardlanması tercih edilir.
Emdirme yönteminde önce kir itici apre işlemi için fularddan geçirilen kumaş kurutulduktan sonra, parlaklık veren apre işlemi için tekrar fularddan geçirilir. En son kurutma ve fikse yapılarak apre işlemi sonlandırılır.
-
Çektirme metodunda kir iticilik ve parlaklık veren apre reçetesi
- Çektirme usulünde uygulama genellikle tercih edilmez şartlar gerektirdiğinde uygulamada çektirme banyolarına;
Florokarbon esaslı Kir itici Madde ………………………………%5-10
Çapraz bağlayıcı madde ……………………………………………..%2-6
pH……………………………………………………………………………4,5–5,5
Parlaklık Veren Apre maddesi …………………………………….%1-3
İlave edilerek 60°C’de 30 dakika muamele edilir. Ardından durulamalar yapılarak
120°C’de 1 dakika kurutma
160°C’de 2 dakika fikse edilir.
- Çektirme usulünde uygulama genellikle tercih edilmez şartlar gerektirdiğinde uygulamada çektirme banyolarına;
Son İşlemler
Kir iticilik ve parlaklık istenilen protein esaslı liflerden oluşmuş kumaşlarda parlaklık istenilen düzeye mekanik apre uygulamalarıyla ulaşır. Sıcak metal yüzeyler kumaş yüzeyinde parlatma etkisi yaparlar bu amaçla en yaygın kullanılan presleme/parlatma makineleridir. Bu makinelere yaş olarak giren kumaş 150°C sıcaklığındaki silindirden 50-80 bar basınç uygulanarak geçer. Ayrıca kade ve süper finish makinelerinde yapılan ayarlamalarla kumaşta oluşan parlaklık son hâlini alır.