Bobin Çap ve Ağırlık Kontrolü
Bobinlerin her birinin istenilen çap ve ağırlıkta üretilebilmesini sağlamak amacı ile bobin çap ve ağırlık kontrolü yapılır.
Numune Bobin; Çap ve ağırlıklarının kontrolünü yapmak amacıyla bobin makinesinde üretilen bobinlerin içinden alınan bobinlere numune bobin denir.
Bobin Numunesi Almak; İplik kalite planına göre çalışır durumdaki bobin makinelerinden numaralanmış en az beş adet bobin numunesi alınır. Dolum süresi tamamlanmış dolu bobin örnekleri seçilir. İçlerine iğ (baraban) numaraları yazılarak laboratuvara getirilir. Laboratuvar ortamında en az 24 saat bekletilerek dolu bobinlerin istenilen rutubeti alması sağlanır.
Bobin Çap Kontrolü İşlemi
Bobin, istenen iplik uzunluğuna veya bobin çapına göre oluşturulur. Her iki durumda da maksimum bobin çapı ortalama 320 mm olmalıdır.
Numune bobinlerin her birinin (üst ve alt kısımlarından) mezura yardımı ile çapı ölçülür. Bilgi formuna işlenir. Ölçülen değerler, numune bobin değeri ile karşılaştırılır. Değerlerin standart ve toleranslara uygun olup olmadığı belirlenir.
Çap ölçüm prensibinde, iplik sevk barabanı ile bobin arasındaki devir ilişkisinden bobinin çapı ölçülür. İstenilen çapa ulaşıldıktan sonra iplik sevk barabanı için şalter kapanır ve bobin sarımı otomatik olarak durur.
Bobin çap kontrolü yapılırken üstten çap ölçümü ve yandan yükseklik ölçümü yapılır.
Bobin Ağırlığını Tespit Etme
Gerekli araç gereçler: Hassas terazi, Numune bobin, Mezura
Hassas terazinin (0/01’lik ± 10 gram) kalibrasyonu yapılır. Terazi sıfırlandıktan sonra her bir bobin tek tek tartılır. Sonuç, bilgi formuna işlenir.
Daha önceden belirlenmiş numune bobin ağırlığı ile karşılaştırılır. Standart ve tolerans dışı bir durumda, bobin makinesinin ağırlık ve metraj bölümünden yeniden ayar yapılır.
Bobin ağırlığını ölçerken kâğıt patron darası çıkartılır. Numune bobin ağırlığı ve çapı, iplik numarasına göre farklılık gösterir.
Sonucu Değerlendirme
Hassas terazide tartılan bobin değerleri, bilgi formuna yazılır. Her bir bobin ağırlığı ile numune bobin ağırlığı karşılaştırılır. Aradaki farkın istenilen toleranslar içinde olup olmadığına bakılır. Tolerans dışı farklılık gösteren bobinler ayrılır. İğ (baraban) yeniden kontrol edilerek ağırlık ve metraj ayarı yapılır.
Örnek 1: İplik numarası 30 NeB olan bobinli ipliğin ağırlık kontrolünü yapınız (30 NeB için ağırlık 2000 gram ± 30’dur.).
| Daralı ağırlık | Darasız ağırlık | |
| 1 | 2032 gram | 2003 gram |
| 2 | 2040 gram | 2008 gram |
| 3 | 2036 gram | 2004 gram |
Yapılan ölçümler sonucunda yukarıdaki sonuçlar bulunmuştur
İplik işletmelerinde bobin çapı ve ağırlık kontrolü önemlidir. Çünkü bobin çap ve ağırlığı, ipliğin kullanım yerine göre belirlenir. Bu şekilde bobin patronu üzerinde kalan artık iplik en aza indirilmeye çalışılır.
Böylece işçilikten, üretim için ayrılan zamandan ve maliyetten tasarruf sağlanmış olur.