ABA GÜREŞİ KIYAFETİ
Aba güreşleri Türk milletine ait folklorik özellik taşıyan kültür değerlerinin en güzel örneklerindendir. Adını giysisinden alan aba güreşinde kıyafet olarak aba giyilmekte ve bele kemer-kuşak takılmaktadır. Vücudun alt kısmına şort altlıklar giyilmektedir.
Özellikle Hatay ve Gaziantep yöresinde yaygın olarak yapılmaktadır. Gaziantep ilinde yapılan aba güreşine “Aşırtmalı Aba Güreşi”, Hatay ilinde yapılan aba güreşine “Kapışmalı Aba güreşi” denmektedir.
Şekil 20-21: Aba güreş kıyafeti ön ve arka görünüşü
Aba keçi kılından, deve ve koyunyününden elde edilen ipliklerle el tezgâhlarında dokunmaktadır. Genellikle kırmızı-beyaz, siyah-kırmızı renklerde dokumalardan yapılmaktadır.
Bel kısmına sağlam ve genişçe puçu veya kuşak bağlanmaktadır. Güreş tutuşurken giyilecek abalar kolsuz, önü açık, boyu diz kapağına kadar inecek uzunlukta olmalıdır. Güreşçiler ayak kısımlarına diz kapağını geçmeyecek şekilde şort veya konçek (uzun don) giymektedir.
Şekil 22: Aba güreşi kıyafeti
ŞALVAR GÜREŞİ KIYAFETİ
“Şalvar Güreşi” ya da “Don Güreşi” güreşçilerin geniş ve ağız kısımları sağlam şalvar giyerek, belden yukarısı ve ayakların çıplak olarak yapıldığı güreş türüdür. Önceleri pırpıt ve kispet uzunluğunda ve geleneksel yöntemlerle dikilen şalvarlarla yapılan bu güreşler günümüzde bu zanaatı icra eden kişilerin kalmaması sebebi ile hazır giyim şalvarlar giyilerek yapılmaktadır.
Şalvar güreşi çok eski çağlarda Türkmenlerde yapılan bir güreş çeşididir. Türkiye’de Kahramanmaraş ili, ilçe ve köylerinde geleneksel olarak yapılmaktadır. Şalvar güreşinde bütün oyunlar şalvar üzerinden yapılmaktadır. Şalvar güreşinde arkadan çökme yasaktır, güreş oyunu ayakta yapılmaktadır.
Şekil 23: Şalvar güreşi kıyafeti
KARAKUCAK GÜREŞ KIYAFETİ
Karakucak güreşi, Türk güreşinin temelini oluşturan en eski güreş türüdür. Yüzyıllar boyunca şekil ve kural itibarıyla çok az bir değişim göstermiştir. Kökeni Orta Asya’ya kadar uzanan Karakucak güreşi günümüz minder güreşlerinin sistemleştirilmiş şeklidir.
Günümüzde daha çok yağlı güreşlerin yapılamadığı Sivas, Erzincan, Yozgat, Amasya, Tokat, Çorum, Samsun, Erzurum ve Kahramanmaraş illerinde düğün, bayram, festival ve kültürel şenliklerde yapılan güreş türüdür.
Karakucak güreşlerinde pehlivanlar, keçi kılından dokunmuş, branda veya çadır bezi gibi kumaşlardan dikilen pırpıt adı verilen özel bir giysi giymektedirler. Bazı bölgelerde pırpıta kispet de denilmektedir. Pırpıt dikilirken kasnak bölgesinde deri kullanılmamaktadır.
Şekil 24: Karakucak güreş kıyafeti pırpıt
T.C.
ÇANKIRI KARATEKİN ÜNİVERSİTESİ
GÜZEL SANATLAR ENSTİTÜSÜ
SANAT VE TASARIM ANABİLİM DALI
Heves KAYIN
YÜKSEK LİSANS TEZİ
Danışman: Doç. Dr. H. Nurgül BEGİÇ
Çankırı – 2019