Dolgunluk Veren Apre Nedir?
İnce yapılı kumaşlara uygulanan kimyasal bir bitim işlemidir. Dokuma kumaşlarda atkı ve çözgü ipliklerinin yüzeyleri, örgü kumaşlarda da ilmeklerin yüzeyleri, dolgunluk maddesiyle kaplanarak kumaş daha dolgun bir tutum kazanır. Kumaşın tutumunda hissedilir oranda dolgunluk meydana gelirken bir miktar da gramajında artma meydana gelir. Bunlar kumaşın daha ağır ve dolgun bir tutum kazanması için apre flottesine ilave edilen maddelerdir. Ağırlaştırma maddesi olarak genelde değişik sülfat tuzları kullanılmaktadır. Magnezyum sülfat, sodyum sülfat, baryum sülfat ve kalsiyum sülfat bu maddelere örnek olarak verilebilir. Dolgunluk sağlayıcı maddeler ise kaolin ve talktır. Bu maddeler artık reçeteler içerisinde pek kullanılmamakla beraber bazı durumlarda kumaş gözeneklerinin doldurulması amacıyla nadir de olsa kullanılabilmektedir.
Dolgunluk Veren Apre Maddeleri ve Görevleri
Ağırlaştırma ve dolgun tutum sağlayıcı maddeler, tutum apresinde kullanılacakları durumlarda sertleştirici maddelerle kombine edilmelidir çünkü bunların hiçbir şekilde liflere tutunma özellikleri yoktur. Sertlik kazandırıcı polimerlerin reçete içerisinde yeterli ölçüde olması gerekir. Gerekenden az kullanılırlarsa kullanım sırasında beyaz toz olarak dökülme ve herhangi bir şeyle çizildiğinde kumaşta çizgi izi kalma tehlikesi vardır. Bu sebeple piyasada mevcut dolgunlaştırma apre maddeleri bu sakıncaları giderecek şekilde hazırlanmış maddelerdir. Genellikle polivinil asetat, akrilat kopolimeri veya poliakrilat dispersiyonları ile hazırlanmış karışımlardır
Dolgunluk Veren Apre Nasıl Yapılır?
Dolgunluk veren apre uygulamaları çektirme ve emdirme usullerine uygun makinelerde yapılır. Çektirme usulünde yapılacak apre işlemine gelen kumaşın temiz ve kuru olması gereklidir. Çektirme usulü apre işlemi boyama veya ön terbiye işlemlerinden sonra son işlem olarak yapılacaksa materyali makineden çıkartmadan alınacak yeni flotteye apre maddesi ilave edilerek uygulanabilir. Yaştan yaşa fulard yöntemi uygulanacaksa apre fulardına giren kumaştaki nemin her yerinde eşit dağılmış olmasına dikkat edilmelidir.
Kullanılan Kimyasal Maddeler
- Dolgunluk veren apre maddeleri: Birçok farklı yapıda hazırlanmış dolgunluk veren apre maddeleri mevcuttur. İstenilen kumaş özelliğine göre tercih edilerek kullanılır.
- Asit tamponlayıcılar: pH genellikle 5,5-6 olarak uygulanır. Bu nedenle ortamda ya asetik asit ya da çözeltide asidik ortamı destekleme özelliği de olan asit tamponlayıcılar kullanılır.
- Islatıcı: Kumaşın emdirme usulünde hızlı ve iyi ıslanmasını sağlayan maddelerdir. Yaştan yaşa uygulamalarda da azaltılmış olarak kullanılması faydalıdır. Aprenin kumaş yüzeyine hızlı ve düzgün yayılmasına yardımcı olur.
Son İşlemler
Dolgunluk veren apre işlemlerinden sonra genellikle yün ve karışımlarında son işlemler yapılır. Bu işlemler istenilen kumaş özelliğine göre dekatürleme, kade ve süper finishtir.