ELEKTRONİK TRİKO MAKİNESİ

Elektronik Triko Makinelerinin Tanımı ve Gelişimi

Örme işleminin gerçekleşmesi için gerekli olan tüm hareket ve komutların bilgisayar sistemi ile elektronik olarak yapıldığı örme makineleridir.

Birinci dünya savaşından sonra hızla ortaya çıkan yapay elyaf ve ipliklerin etkisiyle makinelerde yeni örme metotları ve örgü çeşitleri gelişmiştir. İlk olarak yuvarlak örme makinelerinde denenmeye başlanan elektronik sistemlere 1960’lı yıllarda rastlanır. Bu yıllarda üç pozisyonlu örgü yöntemi geliştirilmiştir. Üç pozisyonlu örgü yönteminde aynı örgü sırasında seçilen iğnelere ilmek, askı ve atlama yaptırılabilir.

1970’li yıllarda mekanik makineler, yerlerini elektronik makinelere bırakmaya başlamıştır. Bu makinelerde iğne seçimi elektronik olarak gerçekleşirken ilmek ayarları ve mekik tulumbaları vuruşlu olarak çalışmaktadır. Hareket, makinenin sağında ve solundaki manyetik kumandalı pimler tarafından iletilmektedir.

1980’li yıllarda ayar motorlarının kullanılmasıyla vuruşlu sistemlerin yerini motorlar almıştır. 1980’li yılların sonlarında ise ana tahrikte paletli sistemlerin kullanılması, semerin (kafanın) kısa dönüş yapmasını mümkün kılmış ve üretimde önemli artış sağlamıştır.

1990’lı yılların başlarında triko – konfeksiyon maliyetini aza indirmek amacıyla komple ürün çalışan makinelerin yanında sistem sayıları artırılarak daha çok üretim yapabilen, çalışma genişliği fazla elektronik düz örme makineleri ve plaka sayısı artırılarak komple ürün (fully fashion ürünlerin) üretiminde zamandan kazanç sağlayan makineler geliştirilmiştir.

2001’de dokunmatik kumanda sistemi ile çalışan, aynı örgü sırasında iki farklı ilmek ayarı uygulayabilen makineler triko sektörüne katılmıştır.

Elektronik Triko Makinelerin Sınıflandırılması

Elektronik örme makineleri aşağıdaki özelliklere göre sınıflandırılır:

Makine Kalınlıklarına Göre Sınıflandırma: Elektronik örme makineleri kalınlıklarına göre sınıflandırılırken 1 inç uzunluğa denk gelen iğne sayısı olarak ifade edilir. 1 inç uzunlukta kaç iğne var ise bu sayı makinenin numarasıdır.

Örme makinesi numaraları:

• 3 numara
• 5 numara
• 6 numara
• 7 numara
• 8 numara
• 10 numara
• 12 numara
• 14 numara
• 16 numara
• 18 numara

Piyasada üretici firmalara göre ara numaralar ve numara farklılıkları görülebilir.

Sistem Sayısına Göre: Örme makineleri, sistem sayısına göre sınıflandırılabilir.

• Sistem: Semer tarafından taşınan ön ve arka plakadaki iğnelerin seçilmesini, hareketini ve doku sıklığını ayarlayan çelik tertibata (kilit) sistem denir.

Çelik mekanizma birden fazla olabilir. Semerin bir gidişinde en çok bir örgü sırası örebilen makinelere tek sistemli; en çok iki sıra örebilen makinelere çift sistemli makineler denir. Günümüzde sistem sayısı birden altıya kadar olan makineler bulunmaktadır. Bunlar bir veya iki semer tarafından taşınmaktadır. Bu semerler birleştirilebildiği gibi ayrı ayrı da çalışabilir.

Düz örme makinelerinin örücü sistemleri birleşik olarak da çalışabilir. Birleşik olarak çalıştırıldığında sistem sayısı iki kat artar. Kafalar birleştirildiği zaman makine tam en boyunca kumaş dokuyabilir. Makinelerde kafa birleştirildiği zaman birleşme yerlerinde bulunan yan çelikler değiştirilmelidir.

Örme makinelerinin sistemlerine göre sınıflandırılması:

• Tek kafa:  1 sistem, 2 sistem, 3 sistem, 4 sistem,
• İki kafa:  1+1=2 sistem, 2+2=4 sistem, 3+3=6 sistem

İğne Yatağına Göre:  Örme makinelerinde örmenin yapılabilmesi için iğnelerin üzerinde çalıştığı iğne yatakları olarak tabir ettiğimiz iğne plakaları bulunmaktadır. Örme makinelerinde en az iki adet iğne plakası bulunur. Bunlar ön plaka ve arka plakadır. Özel olarak üretilen dört plakalı makinelerde bulunmaktadır.

• Çift plaka
• Dört plaka

Teknik Özelliğine Göre: Örme makineleri ürettikleri ürün çeşitlerine, çekim sistemlerine ve semer sayılarına göre aşağıdaki gibi sınıflandırılırlar.

Ürüne Göre: Örme makineler, ürettikleri ürün çeşitlerine göre aşağıdaki gibi sınıflandırılmaktadır:

• Düz örme
• Yaka, bant
• Transferli örgüler
• İntersia örgüler
• Komple ürün
• Kendinden kesimli örgüler (Fully-Fasion)

Çekim Sistemine Göre: Örme makinelerinde aşağıdaki çekim sistemleri bulunmaktadır:

• Tarak takviyeli merdane
• Merdaneli
• Yardımcı merdaneli

Semer Sayısına Göre: Örme makineleri tek semerli ve iki semerli olarak çalışırlar. Ancak günümüzde kompakt makine diye tabir edilen makinelerin tamamı tek semerlidir. Bu makineler daha seri ve hızlı olarak üretim yapabilmektedirler. Eski tip makineler çift semerli olarak çalışırlar. Ancak bu makinelerde iki kafa birleştirilerek tek semer olarak da çalışabilmektedirler.