Yeni tıbbi tedavilerde kullanılan tıbbi materyallerde, deriyi zararlı sıvılardan, bakterilerden ve partiküllerden korumak, mikroplara, mantara ve enfeksiyona karşı bariyer etkisi göstermek, termoregülasyon özelliklerinin olması, sıvı ve nem emme özellikleri, antistatik özellikte olma, kolay yıkanabilme ve sterilizasyon özellikleri, yüksek mekanik stabilitede düşük düzeyde tekstil kimyasalları ve boyalarının kullanılmış olması gibi özellikler istenmektedir. Bu durum hijyenik ve biyoiklimlendirme özellikli ürünlere talebi arttırmıştır.
Hijyenik amaçla kullanılan koruyucu giysilerin amacı sağlık personelini kanla (HIV vs.) veya diğer enfekte bulaşıcı sıvılarla geçen hastalıklara karşı korumaktır. Bunlar genelde cerrahi giysileri, acil servis giysilerini, başlıkları ve maskeleri, vs. içerir (Tablo 1.5). Dokuma, örme veya dokusuz yüzey olabilmektedirler.
Ürün Çeşidi |
Lif Tipi |
Tekstil Yapısı |
| Cerrahi Giysi Elbise Başlık Maske Cerrahi çorap |
Co, PES, PP Karbon lifi, CV CV, PES, Cam lifi PA, PES, Co, Elastomer İplikler |
Dokuma,dokusuz yüzey Dokusuz yüzey Dokusuz yüzey Örme |
| Cerrahi Örtüler Örtüler |
PES, PE | Dokuma, dokusuz yüzey |
| Yatak takımı Yorgan Battaniye Çarşaf Minder Yastık kılıfı |
PE, PES Co, PES Co Co Co |
Dokuma, dokusuz yüzey Örme, dokuma Örme,dokuma,dokusuz yüzey Dokuma Dokuma |
| İdrar Tutucu Pedler İç koruyucu tabaka Emici tabaka Dış tabaka |
PP, PES Süper emiciler, viskon, ağaç talaşı PE |
Dokusuz yüzey Dokusuz yüzey Dokusuz yüzey |
Tablo 1.5 Hijyen Amaçlı Kullanılan Tıbbi Tekstiller
Cerrahi giysiler personelden hastaya, hastadan personele enfeksiyon geçişine engel olmalıdır. OSHA (Amerikan Mesleki Güvenlik ve Sağlık İdaresi) tarafından bu tip giysilerin kullanımına uygun olması şu şekilde tanımlanmıştır: Personeli koruyucu materyal, kan veya diğer potansiyel bulaşıcı materyallerin normal kullanım şartları altında çalışanın giysilerine, günlük giysilerine, iç çamaşırına, derisine, gözlere, ağıza ve diğer mukoza zarlarına geçmesini önlerse kullanıma uygundur.
Cerrahi giysiler örme, dokuma ve dokusuz yüzey kumaşlardan elde edilir. Pamuk, PES, PP ve PE gibi materyaller kullanılır. Cerrahi önlükler tek kullanımlık veya yıkanabilir olarak kullanılırlar. Dokuma önlüklerde bezayağı konstrüksiyon kullanılır. Önlüğün ön ve kol bölgelerinin su geçirmez olması tercih edilir. Doktor önlükleri ve üniformalarda ise pamuk, PES dokuma kumaş kullanılmaktadır.
Cerrahi maske ve başlıklarda dokusuz yüzey kumaşlar kullanılmaktadır. Cerrahi maskeler üç tabakadan oluşmaktadır. Orta tabakada ince cam lifleri veya sentetik mikrolifler bulunur. Orta tabakanın her iki tarafı akrilikle yapıştırılmış dokusuz yüzey tabakasından oluşturulmaktadır. Cerrahi başlıklarda ise selüloz liflerinden üretilmiş tek kullanımlık dokusuz yüzey kumaşlar kullanılmaktadır.
Cerrahi örtüler cerrahi operasyon sırasında etraftaki sıvıyı emebilecek kabiliyette olmalıdır. Hava geçirgen olmalı, steril olmalıdır. Genelde yeşil renkli %100 pamuk bezayağı kumaşlar oldukça yaygın olarak kullanılmaktadır (Kavuşturan, 2002). Aynı zamanda cerrahi örtü olarak bir veya iki tarafı filmle kaplanmış dokusuz yüzey kumaşlar da kullanılmaktadır.