BOBİN MAKİNESİ

Bobin Makinesi, Ring iplik makinelerinden sevk edilen kopsların üzerinde az miktarda (ortalama 60 g) iplik bulunmaktadır. Bobin makinelerinde ise bu kopslar birleştirilerek 1,8 kg – 2,0 kg ağırlığında bobinler hâline getirilmektedir. Burada ipliğin üzerindeki ince – kalın yerler, çift iplik ve balık tabir edilen hatalar temizleyici vasıtasıyla kesilip uzaklaştırılır.

Bobin makinesinde triko ipliği çalışılıyorsa ipliğe parafin verilir. İplik üzerindeki kalın yerler örme veya dokuma kumaşlarda hatalı yüzey oluşturmakta, özellikle sakallı veya çift iplik tipindeki hatalar örme makinelerinin iğnelerine ulaştığı takdirde hem dokuyu parçalamakta hem de iğne kırmaktadır. Maliyetleri direkt olarak etkileyen bu hataların bobinleme prosesi sırasında iplikten mutlaka temizlenmesi lazımdır.

Bobin makinesinin görevleri

• Ring iplik makinesinde kops hâlinde sarılmış iplikleri birleştirerek 1,8 kg· – 2,0 kg ağırlığında bobinler hâline getirmek
• Dokuma-örme hatalarına ve makinelerde kopuşlara neden olabilecek iplik· düzgünsüzlüklerini (neps, balık, düğüm, kalınlık ve incelik vb.) gidermek
• Bobin olarak boyama işlemi görecek iplikler için boyanın ipliğe kolayca· yayılmasını sağlayacak delikli boya bobinlerine sarmak
• Ring iplik makinesinde büküm kısa bir mesafede verildiği için büküm· dağılımı düzgün değildir. İpliği, kopstan bobin hâline geçirirken büküm dağılımını düzgünleştirmek

İpliğin bobinlenmesi sırasında giderilen hatalar

• İplikte ince-kalın yer: İplikteki kalın yerler az bükülmüş yerlerdir. Kalın yerler ipliğin mukavemetini düşürerek dokumada kopuşlara neden olmaktadır. İnce yerler ise iplikte elyafın az olduğu yerlerdir. Kopuşlara ve kumaşta hatalara neden olmaktadır.
• İplikte düğüm: İplik üzerindeki düğümler değişik büyüklüklerde olabilir. Düğüm bulunan çözgü iplikleri lamellerden geçmez, kopar. Örmecilikte ise iğne kırılmalarına neden olur.
• Ekleme hataları: İplik makinesinde kopuş sırasında eğrilmemiş kısımdan alınan uç, iplik sevk silindirinin altına diğer uçla beraber yerleştirilip sevk edildiği için ekleme hataları oluşur.
• İpliğe sarılmış uçuntular: İplikhanedeki uçuntuların ipliğe sarılması ile oluşan hatalardır.
• Bitkisel ve hayvansal atıklar: Bitkisel ve hayvansal atıklar balyadan ipliğe kadar ulaşabilen kalıntılardır. Dokuma sırasında hatalara neden olur.
• Çift iplik hatası: İplik makinesinde son çekim silindirinden çıkan iki ipliğin bir iğde bükülüp sarılması ile oluşur. Özellikle belirgin düzeyde yüzey hataları oluşturur

Klasik ve modern bobin makinelerinde olması gereken ana elamanlar şunlardır

• İplik gezdiricileri: Bobinaj sırasında ipliğin bobin masurası üzerine çapraz veya düz şekilde sevk edilmesini sağlayan elamandır. Özellikle çapraz sarımlı bobin makinelerinde bulunur.
• İplik frenleri: İpliğin sabit ve belirli bir gerilimde sarımını sağlayan ve temizlemeye de yardımcı olan elemandır. Yaylı, silindirli ve diskli çeşitleri bulunmaktadır.
• İplik temizleyicileri: İpliğin kopstan bobin hâline getirilmesi sırasında ince, kalın, düğüm, büküm hataları olan yerlerin bıçak yardımı ile kesilerek iplikten uzaklaştırılması işlemini sağlar.
• İplik yoklayıcıları: İplik yoklayıcılarının görevi, kopma anında bobinin durmasını sağlamaktır. İplik yoklayıcıları iplik temizleyicilerden sonra yer almaktadır.