Lekelenme Anında Yapılması Gerekenler Nelerdir
- Sıvı lekeler hemen bir kâğıt havlu ile kurulanmalıdır.
- Lekeye tersinden işlem uygulanmalıdır.
- Kumaşın lekeli tarafı beyaz kâğıt havlu gibi emici bir yüzeye tamponlanmalıdır.
- Tekrar lekelenmeyi önlemek için havluları sık sık değiştirerek bu işleme devam edilmelidir.
- Lekelere hemen müdahale edilmelidir. Yeni oluşmuş lekeler, leke çıkarma yöntemleri çabuk uygulanırsa daha kolay çıkacaktır.
- Leke çıkarıcı ürün, giysinin dikiş yerinde veya gizli bir yerinde test edilmeli, giysinin renginde değişiklik oluyorsa o leke çıkarma yöntemi veya leke çıkarıcı ürün kullanılmamalıdır.
- Elbisenin kullanım, yıkama ve bakım etiketi mutlaka okunmalıdır.
- Kumaşın liflerine, dokuya ya da giysinin rengine zarar vermemek ve lekeyi yaymamak için aşırı ovmaktan kaçınılmalıdır.
- Leke çıkarma yöntemleri sırasında boya lekesi bırakabilecek renkli havlular ya da kumaşlar kullanılmamalıdır. Ayrıca leke çıkarma yöntemlerinde tiftikli kumaş da kullanılmamalıdır.
- Ne olduğu bilinmeyen lekelerde leke çıkarma yöntemleri uygulanırken sıcak su kullanılmamalıdır.
- İpek, yün ya da likralı lifler ve poliüretan esaslı ürünlerde çamaşır suyu kullanılmamalıdır. Karışık liflerden üretilen kumaşlarda, en hassas life uygun olan leke çıkarma yöntemi uygulanmalıdır.
- Lekeli kumaşlar ütülenmemelidir. Sıcaklık, lekeyi sabitleştirerek lekenin çıkarılmasını zorlaştırabilir.
Kumaştan Lekeyi Çıkarma
Leke çıkarma işleminin etkili bir şekilde yapılabilmesi ve istenilen sonuçlara ulaşılabilmesi; lekenin çeşidine, kumaşın türüne ve lekeye zamanında müdahale edilmesine bağlıdır. Ayrıca kumaşın boyanmasında kullanılan boyar maddenin haslıklarının yüksek olması da leke çıkarma işlemi sonunda kumaşın renginin zarar görmemesi açısından etkili rol oynar. Leke çıkarmada kullanılan yöntem, tekstil mamulüne ve lekenin türüne göre değişir. Her lekenin ayrı bir leke çıkarma yöntemi bulunur. Ayrıca pamuklu bir mamulde başarılı sonuç veren bir yöntem yünlü ya da sentetik bir mamulde aynı başarıyı gösteremeyebilir. Doğru yöntem ile müdahale edildiği takdirde lekeyi çıkarma olasılığı artacaktır.
Leke Çıkarıcılar
Lekeler genel olarak ikiye ayrılır:
- Su bazlı lekeler: Su ile yıkama sonucunda uzaklaştırılabilen lekelerdir. Meyve suyu, şarap, çikolata lekeleri örnek olarak verilebilir.
- Kimyasal lekeler: Su ile giderilemeyen leke çıkarıcı bir kimyasal ile tekstil mamulünden uzaklaştırılabilen lekelerdir. Yağ, mum, sakız, boya, mürekkep lekeleri örnek olarak verilebilir.
Kuru temizlemede leke çıkarıcılar, leke ilacı olarak adlandırılmaktadır. Her leke için ayrı leke ilacı mevcuttur. Lekenin türüne göre leke ilaçları isimlendirilir: pas ilacı, kan ilacı, mürekkep ilacı vs. Lekenin türüne göre uygun leke ilacı lekenin üzerine püskürtüldükten sonra leke tabancası ile buhara tabi tutulur. Böylece lekenin çıkarılması sağlanır. Bu leke ilaçları genellikle trikloretilen içeriklidir. Kuru temizleme makinelerinde su yerine solvent kullanılır. Günümüzde kuru temizlemede yaygın olarak kullanılan solvent perkloretilendir. Perkloretilen uçucu bir kimyasal madde olduğundan buhar yardımıyla tekstil mamulünden kolayca uzaklaştırılabilmektedir. Perkloretilenin direkt olarak solunması ciddi sağlık problemlerine sebep olabildiğinden, kapalı sistemle çalışan makinelerde kullanılmaktadır.