Rayon; Yeniden kazanılmış selülozdan imal edilir. Yumuşaklık, yüksek nem tutma ve şekil muhafaza etme gibi özellikleri vardır.
Bitkisel ipek, kapsüllerden çıkan tanelerdeki tohumun üstderi hücrelerinin proliferasyonu sonucu elde edilen liftir. Proteinli maddelerden oluşan çok uzun hayvansal ipeklerin tersine, bitkisel ipekler odunlaşmış selülozdur
Viskon olarak da bilinen yüksek kaliteli suni ipek, ipek böceği model alınarak ve bu modelden yola çıkarak üretilen doğal bir üründür. Rayon, selülozun yüksek mukavemetli viskoz ipliklerine dönüştürüldüğü karmaşık ve itinalı bir üretim sürecinin sonucudur. Yüksek dayanma gücü, olağanüstü kullanılabilirlik özelliği ve en etkin renklendirme hızı Rayona dayanıklı ve uzun ömürlü kılar. Rayon`a bilgisayar tasarımları, en iyi dekoratif dikişler, kapitoneler ve süslemeler için ideal makine nakış ipliği olma özelliği kazandırır. En ince ipek kumaşlardan en sert deri ve kot kumaşlara kadar bütün kumaşlarda sorunsuzca kullanılabilir.
Selüloz esaslı Rejenere lifler içinde en önemlisi ve aynı zamanda en çok kullanıma sahip olan liftir. Viskoz rayonu, kimyasal lif çekim yöntemlerinden yaş çekim metodu ile üretilmektedir. Viskoz rayonu genel özellikleri bakımından, pamuğa benzese de lif üretiminde, boyama ve baskıda, apre işlemlerinde ve daha birçok işlemlere karşı reaksiyonu farklıdır. Pamuk gibi ana yapısı %100 selüloz olmasına rağmen, polimerleşme derecesi daha düşük olduğundan; pamuktan daha mukavemetsiz, kimyevi maddelere karşı da direnci daha azdır.
Doğal ipeğe benzediğinden, dayanıklılık gerektirmeyen yerlerde, doğal ipeğin yerine kullanılır. Elbise, gömlek, gecelik, ceket, perde ve döşemelik kumaş, tıbbi mamul,nonwoven kumaş üretimi, ev tekstil ürünleri v.b. alanlarda sıkça kullanılmaktadır.
Viskoz Rayonu Fiziksel Yapı ve Özellikleri
Elyaf boyunca uzanan çizgiler vardır. Enine kesit ise, girintili çıkıntılıdır. Genelde filament hâldedir. Kullanım yerine göre istenilen uzunlukta kesilerek viskon elyafı elde edilir. 50-900 denye incelikte iplik üretilebilir. Monofilament inceliği ise 1-1,5 denyedir. Üretildiklerinde parlaktır. Özel olarak matlaştırılmamış ise üretildiğinde şeffaftır. Kuru dayanımları viskoz Rayonda iyi, Modal da mükemmeldir. Viskoz rayonunda mukavemet 2-3 gr/denye civarındadır. Yaş hâlde iken mukavemette %30-50 arasında düşme olur.
Viskoz lifleri; kuru hâlde % 10-11, yaş hâlde % 25-35 oranında uzarlar. Viskoz rayonu düşük modal, iyi yaylanma (rezilyans) yeteneğine sahiptir. Modalın tutum özellikleri, yüksek kaliteli pamuğa benzer. %10-16 arasında nem alımı ile doğal selülozik liflerden daha hidrofildir. Daha çok su absorbladıkları için daha yavaş kururlar. Yavaş kurumaları, nemi çabuk emmelerinden de kaynaklanır. Güneş ışığından etkilenerek, dayanım kaybına uğrarlar. 150 °C’nin üzerinde güç kaybederler. Ütüleme sıcaklığı, 135 °C civarındadır. Kolay ve çabuk yanarlar. Çok fazla statik elektriklenme problemleri yoktur. Daha çok filament hâlinde kullanımı nedeniyle pilling problemleri yoktur. 1,50 g/cm³ yoğunluk ile pamuktan daha düşük, polyesterden daha yüksek yoğunluğa sahiptir. Termoplastik özellik taşımaz. Viskoz rayonu iyi bir iletkendir.
Viskoz Rayonu Kimyasal Özellikleri
Kuvvetli asitlerden etkilenir. Sıcak sulandırılmış mineral asitler veya soğuk yoğun asitler lifi çürütür. Bazlara karşı dayanımları pamuktan düşüktür. Kuvvetli bazlar dayanıklılığını azaltır. Kuru temizleme yapılabilir. Kuru temizleme maddelerine karşı dirençlidir. Yükseltgen ve indirgen maddelerin etkisi pamukta olduğu gibidir. Sodyum hipoklorit (NaCIO) gibi beyazlatıcılardan etkilenir. Temiz ve kuruyken, küf ve mantar oluşumuna dayanıklıdır. Dayanımları nem ve sıcaklığa bağlıdır. Uygun ortamda küf ve mantarlar renk atmalarına neden olur. Güvelere dayanıklıdır. Bazı böcekler dolaylı olarak zarar verebilirler. Güneş ışığında uzun süre kaldığında zarar görür. Su ile temasta şişme olur. Islakken dayanımı azalır. Boyar maddelere karşı olan afinitesi (ilgisi) pamuklu materyale göre daha fazladır.Direkt, küp ve kükürt boyar maddeler ile boyanabilir.
Viskoz Rayonu Sağlıklı mıdır?
Elbette öyledir çünkü yukarda da belirttiğimiz üzere ham maddesi kayın ağacıdır, doğal bir liftir. Rayon kumaşlar, zarif ve rahattır. Elyafın narin ve düzgün eğirme özelliğinden dolayı üründe yumuşak bir tuşe elde edilmektedir. Kaygan ve ten ile uyumludur. Bu yüzden giyimi rahat ve kolaydır. Nem alma kapasitesi çok yüksek olduğu için vücuttaki teri emer ve hasta etmez. Kendiniz ve çocuklarınıza güvenle giydirebilirsiniz.
Merak ediyorum linter pamuğu undan chemical bond üretim yapabilir miyim. ilginize şimdiden teşekkür ederim.
Viskon elyafı Kayın ağacından elde edildiği gibi aynı zamanda ana yapısı %100 selüloz olan Pamuk çekirdeğinin üzerindeki Linter dediğimiz kısa liflerdende kimyasal lif çekim yöntemlerinden yaş çekim metodu ile üretilmektedir. Yani Pamuk linterinden kimyasal yöntemlerle Viskon elyafı üretmek yeni bir durum değildir.