Kumaşların Isı Mukavemetleri (Dayanıklılıkları)
İyi bir ütüleme yapabilmek için kumaş özellikleri iyi bilinmelidir. Kumaşların elde edildikleri liflere göre ütüleme ısısı uygulanır. Ütüleme ısıları aşağıdaki şekilde standartlaştırılmıştır.
Ürünün menşeyi |
Ütüleme ısısı |
Naylon-Perlon | 80 Derece |
Rayon-İpek | 105-120 Derece |
İpek- Yün | 160 Derece |
Pamuk | 180 Derece |
Keten | 210-220 Derece |
Fazla ısı uygulandığında kumaş, astar, tela gibi malzemeler yanar, ütüye yapışır, malzeme kullanılamaz duruma gelir. Düşük ısı uygulandığında ise net görüntü elde edilemez. Ara ütüdeki hatalar artarak bitmiş ürüne yansır.
Bazı termostatlı ütülerde ısı ayarı noktalar şeklinde gösterilmiştir.
- 3 noktalı ısı ayarı : 200 dereceye kadar-keten ve pamuklu
- 2 noktalı ısı ayarı : 150 dereceye kadar-yünlü ve ipekli
- 1 noktalı ısı ayarı : 120 dereceye kadar-naylon ve viskon türü kumaşlar ütülenir.
Pamuklu Tekstiller: Nemli durumda 220 dereceye kadar ütülenebilir. Liflerin şişmesinden dolayı ütüleme, gereklidir. Sentetik – pamuk karışımlarında daha düşük ütüleme ısısı uygulanır.
Keten Tekstiller: Saf keten en yüksek ısıda ütülemeye dayanıklıdır. Ketenli karışımlarda, karışım malzemesine göre ütü ısı derecesi ayarlanır. Ütülenirken kırışıkların açılabilmesi için çok iyi nemlendirilmelidir.
Yünlü Tekstiller: Yüksek ısıda kolayca keçeleşebileceğinden yalnızca ıslak bez ya da buharlı ütü kullanılarak 160 derecede ütülenebilir. Yün elastikiyetini kolayca kaybedebileceğinden ütüleme işlemi kısa sürmelidir. Yüne; nem, sıcaklık ve basınç aracılığı ile uzun süreli form kazandırılabilir.
İpekli Tekstiller: Kuru bir bez üzerine ıslak ipekli tekstil serilerek ütülenmeye uygun nemliliğe kavuşana kadar kurutulmalıdır. Pişirilmiş nemli ipek 160 derecede ütülenebilir. Ham ipek ise 130 derecede ütülenebilir. Lekelerin oluşmaması için nemlendirmede su püskürtülmemelidir.
Viskos ve Modal Lif İçerikli Tekstiller: Kuru halde 150 dereceye kadar, nemli halde 180 dereceye kadar sıcaklıkta ütülenebilirler. Ama düzgün liflerin formu bu ısıda kolayca bozulur. Viskos liflerinden oluşan tekstiller elektirikli kurutucuda çok fazla çeker.
Asetat Liflerinden Oluşan Tekstiller: 150 dereceye kadar sıcaklıkta ütülenebilir. Buharsız ütülenmelidir.
Poliamit Polyester, Poliakril Liflerinden Oluşan Tekstil: Doğal ve sentetik karışımlı tekstiller yalnızca nemli halde ütülenmelidir. Düşük ısıda yıkanan tekstiller ütü istemez.