Mordan Nedir?

Kumaş boyamacılığında renkleri sabitleme maddesi olarak kullanılan, boyaların solmaz şekilde elyafa bağlanmasını sağlayan ve genellikle değişik renkler elde etmeye yarayan yardımcı maddelere mordan denir.

Kumaş boyalarının zamanla rengini atmaması için mordan ya da boyasaptar denen madde­ler kullanılır. Bunlar, boyarmaddenin kuma­şın dokusuna işleyerek liflere sıkıca tutunmasına yardımcı olan mineral tuzlarıdır. Doğal kumaş boyalarıyla kullanılan mordanların başında şap (potasyum-alüminyum sülfat), kalay (kalay klorür), krom (potasyum bikromat), demir (demir sülfat) ve bakır sülfat (göztaşı) gelir.

Mordanlama İşlemi Nasıl Yapılır?

Boyanın daha iyi tutması için iplik ya da kumaşlar önce mordan çözeltisine, sonra boyaya batırılır. Bu yöntemin belki de en büyük yararı, aynı boyarmaddenin değişik mordanlarla açıklı koyulu tonlar, hatta değişik renkler vermesidir. Kalay tuzuyla genellikle par­lak, bazen sert tonlar, krom tuzuyla daha koyu tonlar elde edilir. Bakır tuzu daha çok yeşil renkli bitkisel boyarmaddelerle kullanılır. Demir tozu boyarmaddenin rengini donuklaştırıp koyulaştırır; şap ise uçuk ve soluk tonlar verir. Boyarmaddeler ile mordanlann bu özelliği, sonsuz deneme olanakları ve zengin bir renk çeşitliliği sağlar.