En sevdiğiniz tişört veya pantolon markası üretildikten sonra ne olacağını hiç merak ettiniz mi? Tüm kumaş artıklarına ne yapılıyor? Tekstil üreticilerinin bu artıklarla ne yapacağını hiç düşündünüz mü? Kumaş ileri dönüşümünü mü tercih ediyorlar?
Tekstil üretiminden sonra oluşan artıklar ve artıklar toplu olarak tüketici öncesi kumaş atığı olarak bilinir. Tüketici sonrası atık, tüketicinin ürünü kullandıktan sonra ortaya çıkan atıktır. Genellikle tüketici öncesi kumaş atıkları çini haline getirilmek, parçalanmak veya bazı büyük markalarda yakılmak üzere satılıyor, hatta yakılıyor. Dünya’da pek çok tüketici sonrası kumaş atığı çöplüklere atılıyor veya yakılıyor. Yeniden yaratmak ve yenilenmiş bir amaca sahip olmak için kullanılabilen şey, yok edilecek daha fazla enerji ve kaynak tüketir!
Giysi üretimi sırasında kullanılan toplam kumaşın yüzde 25 ila 40’ı kumaş artığı ve tekstil atığı olarak ortaya çıkıyor. Ve bu atıkların yüzde 50-80’i yeni giysilere dönüştürülebilir.
Bir rapora göre son yirmi yılda, büyüyen orta sınıf nüfus ve harcanabilir gelirlerdeki artış sayesinde tekstil üretimi 2000 ile 2014 yılları arasında yaklaşık iki katına çıktı. Hızlı moda trendi sorunu daha da kötüleştirdi. Endüstri, yeni giysi tasarımlarının üretimini son derece hızlı bir şekilde ve eskisinden daha sık artırdı. Giyim serileri artık bir sezonla sınırlı değil. Bu talebi körükleyen şey, çoğu zaman kullanılmayan veya atılan düşük maliyetli giysilerdir. Şu anda endüstri doğrusal bir şekilde işliyor; su, toprak, fosil yakıtlar gibi çok büyük miktarda sınırlı doğal kaynakları kıyafet yaratmak için kullanmak, bir süre giymek, atmak, tekrarlamak ki bu şüphesiz çok zararlıdır çevreye.
Peki, atılan bu tekstil ürünlerine kumaş ileri dönüşüm süreciyle ikinci bir hayat verilebileceğini biliyor muydunuz?
Kumaş İleri Dönüşümü Nedir?
Kumaş ileri dönüşümü, tüketici öncesi veya sonrası tekstil atık malzemesinin veya ikisinin bir kombinasyonunun, daha kaliteli ve daha yüksek çevresel değere sahip daha yeni giysiler/ürünler yaratmak için yeniden kullanılması ve yeni bir yaşam süresi verilmesidir.
Örneğin Çanta yapımında üreticiler tarafından atılan denim kumaşlardan faydalanıyoruz. Ona daha fazla değer katıyoruz ve onu bir el çantasına , dizüstü bilgisayar çantasına , mobilyaya veya önlüğe dönüştürüyoruz .
Hangi Kumaşlar İleri Dönüştürülebilir?
Genellikle iplikler ve elyaflar ile pamuk, yün ve denim gibi kumaşların kesilmesi. Pamuk ve denim, çekme mukavemetleri açısından güvenilir olduklarından popüler seçimlerden bazılarıdır.
İleri Dönüşüm ve Geri Dönüşüm Kumaşı Arasındaki Fark
Kumaş ileri dönüşümü kumaş geri dönüşümünden farklıdır.
Basitçe söylemek gerekirse, ileri dönüşüm aynı kumaşı yeniden kullanmak ve onu başka bir şeye, daha iyi bir şeye dönüştürmektir. Öte yandan kumaş geri dönüşümü, öncelikle malzemeleri parçalayıp daha sonra bunları farklı bir şeye dönüştürmekle ilgilidir. Kumaşın geri dönüşümü genellikle iki yöntem kullanılarak yapılır: mekanik geri dönüşüm ve kimyasal geri dönüşüm.
Mekanik geri dönüşüm, pamuk veya yün gibi bir kumaşın parçalanarak elyaf haline getirilmesi işlemidir. Bu elyaf daha sonra yeni bir kumaşa dokunur.
Kimyasal geri dönüşümde, kumaşı işlemek için kimyasallar kullanılır ve daha sonra bunlar çözülür. Elde edilen elyafın diğer elyaflarla karıştırılmasıyla yeni bir kumaş yapılır.
Dezavantajı ise geri dönüşüm süreçlerinin çok fazla kaynak kullanmasıdır. Özellikle zararlı maddelerin kullanıldığı kimyasal geri dönüşüm durumunda.
Öte yandan, ileri dönüşüm süreçleri çevreden gelen yeni hammaddeleri değil, mevcut kaynakları kullandığından çevreye daha fazla zarar vermez. Böylece çöplüklere daha az malzeme giriyor.
Kumaş İleri Dönüşüm Yöntemleri
Kumaş veya tekstil ileri dönüşümü için kullanılan birden fazla teknik vardır. En sık kullanılan yöntemler Dokuma, Kapitone ve Dikiştir.
Dokuma
Dokuma, eşit şeritler halinde kesilmiş kumaşlarda en iyi sonucu verir. Bu teknikte kumaş şeritlerden birinde delik açılır ve diğer şerit bu delikten geçirilir.
Daha sonra sıkıca çekilerek, ilmeği sabitleyen ve kumaş şeritleri birleştiren bir düğüm oluşturulur. Harika dokunmuş kumaşlarımız size sürecimiz hakkında fikir verir.
Kapitone
Bu teknik, iki veya üç kat kumaş parçasının birbirine dikildiği, yorgan dikme gibi bir katmanlama yöntemini içerir. Zanaatkarlarımızın bu havalı denim yatak örtülerini nasıl kapitone ettiklerine bakın .
Dikiş
Basitçe söylemek gerekirse dikiş, birden fazla kumaş parçasını veya kırpıntıyı bir araya getirmeyi ve bunları iplik veya iplik kullanarak sabitlemeyi içerir. Etkileyici giyim serimiz tamamen bu tekstil ileri dönüşüm yöntemiyle ilgilidir.
Yukarıdaki yöntemlerle kullanılamayan bazı lifler, yataklarda olduğu gibi tekstil dolgusu olarak kullanılmak üzere sıkıştırılır.
Kumaşı Ev Dekoruna Dönüştürmek
Kumaşla yapabileceklerinizin sınırı yok. Bu prensip ileri dönüştürülmüş kumaşlar için de geçerlidir. Yalnızca kıyafet ve aksesuarlar değil, yeniden tasarlanmış tekstil ürünleri de güzel bir şekilde ev dekorasyonu parçalarına, mobilyalara ve mobilya aksesuarlarına dönüşebilir .
Kilimler, tabureler, koltuk örtüleri, minder kılıfları, yatak örtüleri ve halılar ileri dönüştürülmüş kumaştan üretilebilecek harika kumaş ürünlerinden sadece birkaçıdır.
İleri Dönüştürülmüş Kumaşın Faydaları
Depolama alanının azaltılması: Bu atıkları boşaltmak ve yakmak aynı zamanda enerji, yakıt ve insan gücü gerektirir. Atıkların yakılması aynı zamanda atmosfere karbondioksit ve diğer sera gazlarını salarak küresel ısınmayı artırdığı için hava kirliliğine de neden oluyor.
Doğal elyafların çöplüklere atıldığında ayrışması yıllar alırken, naylon, polyester, spandeks vb. yapay veya insan yapımı elyaflar hiç ayrışmaz. Bunun yerine mikro liflere ayrılıyor ve sonunda poli materyaller (çıplak gözle görülemeyen) toprağa sızarak toprağı ve yeraltı suyunu kirletiyor.
Ancak bu atıkları iyi bir şekilde değerlendirdiğimizde ve kumaş ileri dönüşümü yardımıyla yaratıcı bir şekilde yeniden değerlendirdiğimizde, atıkların atılması için gereken zamandan, emekten ve kaynaklardan tasarruf etmiş oluruz.
Çevre dostu: Geleneksel olarak tekstil üretimi önemli miktarda toprak, su, yenilenemeyen enerji kaynakları, kimyasallar, işgücü ve diğer kaynakları gerektirir. Küresel karbon emisyonlarının yüzde onunun moda endüstrisine ait olabileceğini unutmamak gerekir. (Kaynak: Dünya Bankası) Aynı zamanda ikinci en büyük endüstriyel kirleticidir; ilki petrol endüstrisi (Kaynak: onegreenplanet.org)
Tekstil fabrikalarının büyük bir kısmı üretim sırasında uzun süre arıtılamayan kirliliğe neden olmaktadır.
Kumaş atıklarını geri dönüştürdüğümüzde, elimizde zaten bir malzeme olur, böylece yeni hammaddelere olan ihtiyaç azalır, dolayısıyla yakıt, su gibi kaynakların kullanımı azalır ve daha az hava kirliliği, su kirliliği ve CO2 emisyonu oluşur.
Yaratıcılığa izin verir:‘Atıktan en iyisi’ her gerçek ileri dönüşümcü için slogandır. İleri dönüşümcüler atığı gördüklerinde onu sadece ‘atık’ olarak görmüyorlar. Aslında, yaratıcı enerjileri akmaya başlıyor ve atıkları yaratıcı bir şekilde daha iyi ve daha önemli ürünlere nasıl dönüştürebileceklerini görselleştirebiliyorlar. ‘Atık’ görmüyorlar; ‘potansiyel’ görüyorlar.
Yetenekli zanaatkarlarımızın kumaş artıklarından yarattığı ürünlerin çoğunun bir zamanlar ‘atık’ olarak değerlendirildiğine inanmakta zorlanacaksınız.
Kumaş İleri Dönüşümünün Dezavantajları
- Kumaşları ileri dönüştürmenin veya yeniden değerlendirmenin birçok avantajı var, ancak şu anda dezavantaj gibi davranan birçok zorlukla karşılaşılıyor.
- Tekstil atıklarının ayrıştırılması ve yeniden işlenmesinde karşılaşılan en büyük engellerden biri zaman ve çabadır. Tüketici sonrası atık giysi ve kumaşlar farklı elyaflardan yapılır.
- Ayrıca tüm kumaşlar kolayca ileri dönüştürülemez. Polyester gibi petrol bazlı kumaşların tekstil geri dönüşümü veya ileri dönüşüm olasılığı oldukça zayıf.
- Kumaş ileri dönüşümündeki diğer zorluk da kopya oluşturma konusundaki sınırlamadır. Tasarım kısıtlamaya dayalı olduğundan, nihai ürün o anda mevcut olanın bir sonucudur. Dolayısıyla bir tasarımın birebir kopyasını oluşturmak her zaman mümkün olmuyor.
Neden İleri Dönüştürülmüş Kumaş Bazlı Ürünleri Kullanmalısınız?
- İyi haber şu ki, ileri dönüştürülmüş ve geri dönüştürülmüş giysilere yönelik trend artıyor. Ancak daha gidecek çok yolumuz var. Moda tasarımcıları sürdürülebilir ve eko-modanın potansiyelini görmeye başlıyor ve denemeye açık.
- Benzer şekilde, kumaş ileri dönüşümü ve ilgili sürdürülebilir ürünler ilkesine dayanarak start-up’lar kuran girişimcilerin istikrarlı bir akışı var. Vizyonları, mevcut kaynak havuzundan en iyi şekilde yararlanmayı ve tonlarca tekstil fazlasını atık akışından uzak tutmayı içeriyor.
- Sizin ve benim gibi tüketicilerin görevi, bir sonraki ürünü alırken anlamlı seçimler yaparak sürdürülebilirlik yolunda ilerici bir adım atmak.
Kaynak; https://rimagined.com/