Lastik Örgüler
Lastik örgüler ürün başlangıcında kullanılan örgülerdir. Genellikle yapılacak ürünün kol uçlarında etek uçlarında, yakalarda ve bantlarda kullanılır. Özelliği, esneme kabiliyetinin fazla olmasıdır. Ürünün başlangıcında, ürünün etek ucunun marullaşarak çabuk deforme olmasını engeller. İsteğe bağlı olarak sadece lastik örgüden oluşan ürünlerde vardır. Spor giyimde tercih edilen bir örgü türüdür.
Lastik örgüler 1×1, 2×1 ve torba olarak çeşitlilik gösterirler. Lastik örgülerden esinlenerek fitilli örgülerde yapılmaktadır.3×3, 3×2, 4×4, 5×2 gibi.
- 1×1 Lastik örgü:
1X1 LASTİK ÖRGÜ
Adından da anlaşıldığı gibi bir iğne çalışırken diğer iğne çalışmaz. Bunun sağlanması için bir uzun ayak, bir kısa ayak şeklinde iğne düzeni yapılır. Ön plaka için yapılan bu düzen, arka plaka için tam tersi şeklinde hazırlanır. Böylece çalışan iğnenin karşısına çalışmayan iğnenin gelmesiyle kumaşta boyuna yollu bir görüntü elde edilir. Örme işlemini sağlamak için iğne düzeni, ön plaka için 1 kısa ayak iğne, 1uzun ayak iğne şeklinde; arka plaka için 1 uzun ayak iğne, 1 kısa ayak iğne şeklinde yapılmalıdır. Eğer uzun ve kısa ayak iğne kullanmıyorsanız, firketeleri kullanarak (iterek) aynı düzen sağlanmaktadır.
- 2×1 Lastik örgü:
2X1 LASTİK ÖRGÜ
Adından da anlaşılacağı gibi, iki iğne çalışırken diğer bir iğne çalışmaz. Bunun sağlanması için iki uzun ayak, bir kısa ayak şeklinde iğne düzeni yapılmalıdır. Fakat kafanın giriş ve çıkış iğnesinin örme işlemini kaçıksız sağlayabilmesi amacıyla iğne düzeni, ön plaka için 1 uzun ayak iğne, 1 kısa ayak iğne, 1 uzun ayak iğne şeklinde; arka plaka için 2 uzun ayak iğne, 1 kısa ayak iğne şeklinde yapılmalıdır. Eğer uzun ve kısa ayak iğne kullanmıyorsanız, firketeleri kullanarak (iterek) aynı düzen sağlanmaktadır.
- Torba lastik:
TORBA LASTİK ÖRGÜ
Çalışılacak olan iğne alanındaki, arka plaka tüm iğnelerinin yarım sıra ördükten sonra, dönüşte ön plaka tüm iğnelerinin yarım sıra örülmesi işleminin tekrarıyla oluşan örme yüzeyidir. Adından da anlaşılacağı gibi torba şeklinde içi boş bir görüntü sergiler.
Düşürme Tekniği
DÜŞÜRME TEKNİĞİ
Aynı lastik kullanılmak kaydıyla birden fazla örme parçanın çalışılması sırasında örülecek örme parçaların birbirinden ayrılmasını sağlamak için uygulanan tekniğe örgü düşürme tekniği denir. Yapılan bir örgüden sonra yeni bir örgü başlangıcı yapmamak, yeni örme parçası için başlamada tarak takmamak amacıyla kullanılır. Düşürme tekniği ile zamandan, iplikten ve emekten tasarruf ederek seri çalışma imkânı bulunur. Tüm örme parçalarının örme işlemi bittikten sonra, örgü düşürme tekniği uygulanan yerlerden parçaların birbirinden ayrılması sağlanır. Düşürme teknikleri çeşitlilik gösterebilir. Fakat amaç hepsinde aynıdır. Tekniğe, tek plakada uygulanıyorsa tek taraflı düşürme tekniği, iki plakada da uygulanılıyorsa çift taraflı düşürme tekniği denir.
Dolu İğne Örgü
DOLU İĞNE ÖRGÜ
Ön ve arka plakada bulunan iğnelerin aynı anda çalışarak, yapılacak örgü yüzeyinin iki plakada çalışmasıyla oluşan örgüdür. Kumaşın ön ve arka yüzeyinde aynı görüntü gözlenir.
Tek Plaka Örgü
TEK PLAKA ÖRGÜ
Ön ve arka plakada bulunan iğnelerin aynı anda çalışmayarak, yapılacak örgü yüzeyinin tek plakada çalışmasıyla oluşan örgülerdir. Genellikle el makinelerinde örgü arka plakada gerçekleştirilir. Bunun nedeni makinede çalışma sırasında gözlemin daha rahat olması ve transfer rahatlığıdır.
Askı (Nopen) Kullanılan Örgüler
ASKI NOPEN ÖRGÜ
Askı, tek başına yüzey oluşturamadığı için ilmek üzerine uygulanır. Üst üste uygulanabildiği gibi tüm plaka üzerine de uygulanabilir. Fakat üst üste veya yan yana sürekli uygulanamaz. Örme kumaş üzerine askı yapma işlemi belli başlı kurallara bağlıdır. Üst üste aynı iğneye askı ancak makine inceliğinin iki eksiği kadar yapılmalıdır. İğne ağzında iplik biriktirme işlemi yaptığı için fazla askı iğnenin kırılmasına veya ilmeğin bozulmasına neden olur.
Tek plaka örgüde seçilen iğne üzerine, en çok makine inceliğinin iki eksiği kadar üst üste askı basılması işlemi sonucunda elde edilen bir desenlendirmelere nopenli örgüler ya da desenler denir. Sanayi tipi el örme makineleri için uzun kısa ayak iğne dizilmelidir.
1×1 Lastik veya dolu iğne örgülerde “Selanik Örgü” denir. Sadece tek plakada plaka üzerindeki tüm ilmeklere örgü sırası boyunca askı uygulanan örgülere Yarım Selanik; iki plaka üzerindeki tüm ilmeklere örgü sırası boyunca askı uygulanan örgülere ise “Tam Selanik Örgü” diye isimlendirilmektedir.
Atlamalı örgüler
ATLAMALI ÖRGÜ
Tek başına örgü yüzeyi oluşturamaz. Askılı örgüde olduğu gibi tek plaka, fitilli veya farklı örgülerde makine inceliğinin iki eksiği kadar mesafe atlaması sonucunda elde edilen desenlendirmedir. Kumaş yüzeyinde enine iplik uzantısı şeklinde gözlenir. Atlama elemanının örgüye uygulanabilmesi için iğnelerin uzun ve kısa ayak olarak dizilmesi zorunludur. İğneler, lastik örgü yapmadan önce dizilir.
Plaka Kaydırmalı Örgüler
PLAKA KAYDIRMA ÖRGÜ
Fitilli, dolu iğne gibi örgülerde jakar mekanizmasının arka plakayı sağa ve sola hareket ettirmesi ile oluşturulan desenlendirmedir. Herhangi bir örgü tekniği yoktur. Transfer olmamasına rağmen, ilmeklerin sağa veya sola sürekli hareket etmesi gözlenir.