İNDİGOSOL BOYAR MADDELERLE BOYAMA
Küp Löyko Ester (İndigosol) Boyar Maddeler, Löyko boyar maddeler, küp boyar maddelerin indirgeme işlemi ile suda çözünür hâle getirilmiş (indirgenmiş) hâlidir. Lif içine girdikten sonra yükseltgeme işlemi ile boyar madde tekrar suda çözünemez duruma getirilir. İndigosol boyar maddeler, çok açık tonda gömleklik pamuk liflerin boyanması için uygun boyalardır. Haslıkları da yüksektir. Küp löyko ester (indigosol) boyar maddeleri, ekolojik nedenlerle günümüzde pek kullanılmamaktadır.
İndigosol Boyar Maddelerin Özellikleri
Küp löyko ester boyar maddeleri ile boyama, suda çözündükleri için basittir. Boyama, kontinü ve diskontinü metotlara göre yapılabilir. Küp esteri boyar maddeleri pahalı olduklarından çok açık tonda gömleklik pamuk liflerin boyanması için ekonomiktir. Haslıkları çok yüksektir.
İndigosol Boyar Maddeleriyle Boyama
Boyama 40-50°C’de yapılır. İnkişaf, sülfürik asit ile sağlanır. Oksitleyici olarak genellikle sodyum nitrit kullanılır. Nötrleştirme, sabunlama ve durulama işlemleri ile boyama bitirilir. Selüloz lifleri uzun flotte oranında diskontinü olarak ve empregnasyon esasına göre boyanabilir.
İndigosol Boyar Maddelerle Boyama Metotları
Selülozu indigosol boyar maddeleriyle boyama diskontinü olarak yapılırken tek banyolu nitrit metodu veya iki banyolu nitrit metodu tercih edilir.
Tek Banyolu Nitrit Metodu
Bu yöntemde materyal, boyar madde ve sodyum nitrit içeren banyoda işlem görür. Boyar madde lif tarafından alındıktan sonra önce sirke asidi sonra da sülfürik asit ilave edilir. (Asidin üzerine suyu yavaş yavaş ilave ediniz hiçbir zaman asidin üzerine su ilave etmeyiniz. Asidin üzerine su ilave ederseniz patlama olur.). Boyamaya sıcakta başlanır ve daha sonra soğutulur. Ard işlemler yapılır.
İki Banyolu Nitrit Metodu
Bu yöntemde de materyal, boyar madde ve sodyum nitrit içeren banyoda işlem görür. İkinci bir banyoda sülfürik asit ile inkişaf işlemi yapılır. Kontinü (empregnasyon) yöntemi: Mamul; boyar madde, sodyum nitrit, soda içeren çözelti ile empregne edilir. Sıkıldıktan sonra sülfürik asit içeren bir inkişaf banyosundan ve ardından hava pasajından geçirilir.
Örnek reçete:
- Küp esteri bm X g/Ɩ,
- Soda 1 g/Ɩ,
- Sodyum nitrit 15 g/Ɩ,
- Islatıcı 1 g/Ɩ.
- Sülfürik asit 20 ml/
Boyamada Kullanılan Kimyasal Maddeler
Boyama uygulamasında ,
- Islatıcı, soda,
- Disperge maddesi
- Sodyumnitrit,
- Sodyumsülfat tuzu
içeren flotte hazırlanır.
Boyama Sonrası Yapılan Ard İşlemler
Materyalin boyanması sonrası, ard işlem olarak, durulama,nötralleştirme ve tekrar durulama yapılır.
Boyamada Kullanılan Kimyasal Maddeler ve Görevleri
- Islatıcı: Mamulün sıvı emme yeteneğini artırmak amacıyla kullanılır.
- Soda: Boya banyosunun pH’ını alkali yapar.
- Disperge maddesi: İndigosol boyar maddenin boya banyosunda homojen dağılmasını sağlar.
- Sodyum nitrit: Boyama banyosunda boyar maddenin elyafa geçebilmesi için kullanılır
- Sülfürik asit: Elyaf üzerine çektirilmiş boyar maddenin inkişaf ettirilmesi amacıyla kullanılır.
Boyama Sonrası Yapılan Ard İşlemler
Mamul boyandıktan sonra kaynar sabunlama, durulama ve ardından nötralizasyon yapılarak lif içine girmemiş boyar maddeler uzaklaştırılır.