Oksidasyon Boyar Maddeler
Bu boyar madde grubu en eski sentetik boyalardan biridir. Oksidasyon sırasında doğal hâldeki tekstil mamulünü iyi boyayabilen ara ürünlerdir.
İki grubu vardır:
- Anilin siyahı,
- Difenil siyahı.
Oksidasyon boyar maddeleri ile boyamanın esası, boyanacak malzemeyi uygun aromatik bir aminle muamele etmek ve sonra malzemenin üzerinde amini oksitleyerek boyar maddeyi oluşturmaktır.
Anilin Siyahının Özellikleri
Anilin siyahı anilin oksidasyonu ile pamuk üzerinde elde edilen siyah renkte boyar maddelerdir. Anilin siyahı en şiddetli, en iyi siyahlardan biri olarak bu gruba örnektir. Yıkama ve ışık haslıkları iyidir. Bazı durumlarda klor haslığı iyidir. Renk şiddeti taklit edilemez. Kontinü çalışmaya uygundur. Ucuzdur.
Tek Banyolu Boyama Metodu
Materyal, anilin tuzu, anorganik asit ve potasyumbikromat içeren banyoda boyanır. Aynı banyoda boyar madde materyale aktarılır, aynı zamanda oksidasyon yapılır
Emdirme Oksidasyon Metodu
Emdirme–kurutma-oksitleme-ard işlemler şeklinde uygulama yapılır.
Emdirme-Buharlama Metodu
Emdirme–kurutma-buharlama-oksitleme-ard işlemler şeklinde uygulama yapılır.
Difenil Siyahı
Anilin siyahından daha pahalı olmasına rağmen renk tonunun zamanla yeşile dönmemesi ve liflere zarar verme tehlikesinin daha az olması açısından avantajlıdır.
Oksidasyon Boyar Maddelerle Fulardlama Usulü Boyama
Selülozik materyalin oksidasyon boyar maddelerle fulardlama usulü boyanmasının işlem akışı:
Emdirme→Kurutma→Buharlama→Oksitleme→Ard işlemler şeklindedir.
Örnek reçete:
- Anilin tuzu,
- HCI,
- Asetik asit,
- 65–75 g/Ɩ,
- 55–60 ml/Ɩ,
- 25 ml/l,
- Potasyum ferrosiyanür 50–60 g/Ɩ,
- Sodyum klorat 25–30 g/Ɩ,
- Kıvamlaştırıcı 20–40 g/Ɩ.
Oksidasyon reçetesi:
- Potasyumbikromat 5 g/Ɩ,
- Soda kalsine 3 g/Ɩ
Boyama Sonrası Ard İşlemler
Selülozik materyalin oksidasyon boyar maddelerle boyanmasında, boyama ve oksidasyon sonrası ard işlem olarak nötralizasyon, durulama, sabunlama ve son durulama ile işlem tamamlanır.