İPEK İPLİK ÇEŞİTLERİ

İpek İplik Çeşitleri

Kesiksiz elyaf hâlinde kozalardan çekilerek birkaç telin bir araya getirilerek katlı büküm işleminden geçen veya bir grup kozadan gelen tellerin flament iplik hâlinde kendi üzerinde büküm alarak oluşturduğu kesiksiz ham ipek flamentlerine ibrişim denir. İbrişimler tek başına veya katlanarak iplik oluşturabilir. İpek ipliklerinden bazıları şunlardır.

1. Tek ipek iplik: Tek iplik oluşturmak için üç ile sekiz arasında ipek flamenti birlikte bükülür. Gevşek bükümlü tek iplikler, cm‘de iki ya da daha üç büküm içerir ve esas olarak birçok ipek kumaşta atkı ipliği olarak kullanılır. Yüksek bükümlü tek iplikler, cm başına çok daha fazla sayıda büküm içerir ve ince kumaşların yapımında kullanılır.
2. İpek atkı ipliği, tram (ibrişim) ipek: İpek ticaretinde dokuma kumaşlarda atkı ipliği olarak kullanılan ipek ipliklerdir. Tram (ibrişim) ipek de denir. Bu iplikler sadece atkı ipliği olarak kullanılır. Birlikte çekilen iki veya daha fazla iplikten oluşan ve cm‘de 2 veya 4 bükümle bükülen ipekli ipliğin yanı sıra 2 ya da 4 bükümlü tek ipliklerin yaklaşık 1–2 büküm/cm gibi hafif bir bükümle birleştirilmesi ile de elde edilir. Özellikle krep ipek kumaşlar için büküm sayısı artırılabilir. Tafta gibi özel sık bükümlü, yaklaşık 12 büküm/cm‘lik iplik kullanan kumaşların haricînde nadiren 2 büküm/cm‘den fazla bükülür. İpekli atkı ipliğine ibrişim ipek de denir ancak ibrişim terimi ham ipek flamentler için kullanılan genel bir deyimdir.
3. Vual ipek ipliği: Bu iplik vual gibi ince, şeffaf krepler için kullanılır. Üç adet bükümsüz tek ipliğin cm başına 16–18 S (inç başına 0- 45 S) büküm içerecek şekilde bileştirilmesi ile oluşur
4. Krepdöşin ipek ipliği: Bükümsüz bir çift ipek ipliğinin 27–30 büküm/cm ile S veya Z yönünde bükülmesi ile elde edilen katlı ipek ipliğidir. Sonuçta çok ince, sağlam, elastik, çözgü ipliği olarak krep tipi kumaşların yapımında kullanılan iplikler elde edilir.
5. Organze ipek ipliği: Yüksek bükümlü ipek ipliklerinin katlı bükülmesi ile elde edilen çözgü ipliğidir. Her biri Z büküm içeren, üç veya dört tek iplikten oluşur. Bu iplikler birbirleriyle S bükümle, cm başına 4,72–7,87 (inç başına 12 ila 20) arasında büküm verilerek birbirlerine daha sıkı geçmeleri böylece daha sert ve dayanıklı iplik oluşturmaları sağlanarak bağlanır.
6. Grena din ipek ipliği :Yaklaşık 14 Z büküm/cm büküm verilmiş 3–4 veya 5 tek katlı ipek ipliğinin birbirleriyle cm başına 10–14 arasında S büküm ile birleştirilmesinden oluşan ipliklerdir. Bu iplikler, yüksek büküm sayısına sahip olmalarına rağmen yine de incedir. Organze, grenadin gibi ince, şeffaf kumaşların yapımında kullanılır.
7. İkiye iki grena din ipek: Bir çit bükümsüz ipek flamentinden oluşan ve her biri yaklaşık 14 büküm/cm ile Z yönünde büküldükten sonra iki kat ipliğin 10–14 büküm/cm ile S yönünde birleştirilmesinden oluşan ipek ipliğidir. Bu iplikler netice itibari ile grenadin ipliklere çok benzer ancak daha ağırdır. Ağırlıkları, yapıları ve yüksek bükümleri krep kumaşlar için tercih edilmelerini sağlar.
8. Kompansene S ipek ipliği: Bu iplik, her biri bir çift bükümsüz iplik flamentlerinin bir tanesi S yönünde diğeri Z yönünde 16–18 büküm/cm olarak bükülmesi ve bu bükülmüş çiftlerin birbirleri ile S yönünde 2 büküm/cm ile bükülmesi sonucunda oluşur. Bu zıt büküm yönleri giriftliği önler, bunun yanında elastiklik verir. Bu yüzden, genellikle örme kumaşlar için kullanılır.
9. Krep ipek ipliği: Bazı krep kumaşlar, ipek krep ipliklerden yapılır. Bu iplikler her biri bir çift olan bükümsüz tek ipliklerden oluşur. Bir çift 24–34 büküm/cm S büküm ile diğeri ise aynı sayıda Z büküm ile büküldükten sonra birbirleriyle 1–2 büküm/cm S büküm içerecek şekilde birleştirir. Elde edilen krep ipek iplikleri atkı veya çözgü ipliği ya da ikisi birlikte tüm krep kumaş çeşitlerinde kullanılır.
10. Şantung ipek ipliği: Yüzeye canlı bir görünüş veren, çok düzensiz iplik efektlerine sahip kaba tussah (yabani) ipek ipliğidir.
11. Sonsuz ham ipek ipliği: Eğrilmiş olmayan, sonsuz hâlde bulunan ham ipek flamenti ya da bundan oluşan ipliktir.
12. Eğirilmiş ipek ipliği: Kesiksiz bir ipek flamenti çekimi için uygun olmayan kozalardan veya işlem artıklarından elde edilen döküntü ipek elyafından kamgarn (taranmış yün iplikçiliği) sistemine benzer şekilde eğirilen kesikli ipek iplikleridir.
13. Deşe ipek ipliği (floret. Şap): Deşe ipek ipliği, ipek filament üretiminde kullanılmayan defolu materyallerden elde edilen deşe ipekten üretilen ipliklerdir.
14. Buret ipek ipliği: Buret ipek ipliği, deşe ipek ipliğinin üretilmesi sırasında dökülen kemlinglerden elde edilen ipliktir. Kamgam sistemine benzer bir şekilde elde edilen orta incelikte, kaba tabii ipek iplikleri genelde gayri muntazam, küt şekilli ve nopelidir.
15. Grege ipek ipliği: İpek böceği kozalarından kesiksiz elyaf hâlinde çekilen ipekler, gerekli iplik kalınlığına bağlı olarak 3–10 tanesi birlikte sarılır. Belirli katlı büküm verilerek elde edilen, bu şekildeki ham ipek ipliklere grege ipeği denir. Ham ipek ipliğinde, fibroin, serisin tabakası ile kuşatılmıştır. Serisin, fibroin kısmının güzel parlaklığını örter, sarımsı bir renk verir ve gevrek bir tutum kazandırır. İpeğin kendine özgü yumuşaklığa, parlaklığa, beyazlığa, dökümlülüğe sahip olması için serisinin uzaklaştırılması gerekir.
16. Perl ipek ipliği: Düşük değerdeki kozalardan elde edilen “grege” ipliklerden oluşan ve leonik ipliklerde nüve (çekirdek) olarak kullanılan, atkılık ipek ipliğine benzer katlı bükülmüş doğal ipektir.