Jakarlı Ribana Tanımı
Jakarlı ribana örgülere birçok örnek vermek mümkündür. Geçmiş dönemlerde jakarlı ribana olarak sadece boyuna ya da enine çizgiler olan kumaşlar üretilmekteydi. Günümüzde teknolojinin gelişmesi ile birlikte bilgisayarlı jakar makineleri üretilmektedir.
Bunun sonucunda her çeşit jakarlı kumaş üretilebilir hâle gelmiştir. Fakat gelişmiş teknoloji ile üretilen jakarlı kumaşlar da aynı makine çalışma prensibi ile ortaya çıkmaktadır.
Jakarlı ribana örgülerin oluşumu: Ön yüzeyi desen oluştururken arka yüzeyi ise örgünün oluşumu için kullanılan ipliklerin taşındığı sistem mantığı vardır.
Burada jakarlı örgülere örnek olarak her çift çelik yollu ribana makinesinde üretebileceğiniz boyuna çizgili kumaşın üretimi anlatılacaktır
Makinenin Hazırlanması
- İğne ayarı: Bilgisayarlı jakarlı makinelerde hangi iğnenin ne zaman ve hangi rengi öreceği otomatik olarak seçilirken mekanik makinelerde iğne düzeninin elle ayarlanması gerekmektedir. Öreceğimiz jakarlı ribananın mekanik makinede örülmesini sağlamak için burada iğne düzeninin raporunu çıkarmamız gerekmektedir. Yukarıda numune örneği verilen kumaşımıza baktığımızda 8 may mor renkte 8 may ise turuncu renkte görülmektedir. Çift çelik yollu ribana makinelerinde iki farklı ayak (topuk) iğnelerden bahsetmiştik. Silindirde bir rengi örecek iğneleri sadece A iğnelerden seçerken diğer renk olan turuncuyu örecek olan iğneleri için ise B iğnelerini tercih edeceğiz. Makinenin kapak iğnelerinin ise normal ribana düzeninde olması yeterlidir.
Bu düzende makinenin iğneleri ayarlandıktan sonra her iki renkteki iplikler bir mor bir turuncu gelecek şekilde mekiklerden geçirilmelidir.
- Mekik ayarı: Jakarlı ribanada örgü başlamadan iğnelerin ağzına ipliklerin düzenli gelip gelmediği kontrol edilmelidir. Gerekli mekik ayarları yapılmalıdır.
- Çelik ayarları: Boyuna çizgili ribana kumaşının üretilebilmesi için çeliklerin de düzenlenmesi gerekmektedir. Ribana makinesinin kapak sistemlerinin tamamına her iki çelik yoluna da ilmek çelikleri takılmalıdır. Silindir ise mor renkteki ipliğin bağlı bulunduğu sistemlerde üst çelik ilmek, alt çelik ise atlama çeliği olacaktır. Turuncu ipliğin bağlı olduğu sistemlerde ise üst çelik atlama çeliği, alt çelik ise ilmek çeliği olmalıdır. Böylece makine her renkte kumaşın ön yüzünde sadece çelik yolunda bulunan iğneleri örebilecektir.
- May ayarı: Örülmek istenen kumaşın may ayarı kullanılan ham maddeye ve istenilen özelliklere göre ayarlanmalıdır.
- Gerginlik ve kasnak Ayarı: Örgünün çelik raporuna bakıldığında her sistemde eşit miktarda iplik harcadığı görülmektedir. Bu yüzden makinenin tüm sistemlerine aynı kasnaktan veya kasnak ayarı aynı olacak şekilde iki kasnaktan hareket verilebilir.
- Kumaş çekim ayarı: Örme işlemini gerçekleştirdiğimiz kumaş desenli olmasına rağmen normal ribana gibi her sistemde bir sırasını tamamlamaktadır. Çekim ayarları atlamaların olması nedeni ile daha düşük seviyede olmalıdır. Bu durumun yanı sıra istenilen birim ağırlığı, kumaşın tuşesi gibi özelliklerini de göz önünde bulundurarak kumaş çekim ayarı yapılmalıdır.
Numunenin Örülmesi
Makinede gerekli bütün ayarların yapılmasından sonra numune alımı için bir miktar kumaş örülmelidir.
Kontrollerin Yapılması
Numune kumaş örüldükten sonra makine durdurulmalı ve numune kumaş kesilerek kontrolleri yapılmalıdır. Örülen numune kumaşın birim gramajının istenilen düzeyde olup olmadığı, örgü raporu, rapor boyutu, kumaşın ham maddesi, tuşesi ve diğer örgü özellikleri karşılaştırılır. Varsa örnek numune ile yok ise de sipariş formu ile karşılaştırılarak kontrol edilir.
Üretimin Yapılması
Tüm kontrolleri yapılan kumaş istenilen özelliklere sahip olmayabilir. Bu durumda makine ayarlarında istenilen özelliklere yönelik değişiklik yapılmalıdır. Eğer numune istenilen özelliğe sahip ise kumaşın üretimine geçilmelidir. Üretim esnasında makine cağlıklarına iplik yerleştirilirken raporda veya sipariş formunda belirtilen özelliklerde olmasına dikkat edilmelidir. Üretim esnasında belli aralıklarda kumaştan numune kesilerek kontrolleri yapılmalıdır.