Tekniğe uygun olarak seçilen desen, iş kalitesini önemli ölçüde etkiler. Kum işi desen özelliği, uygulanacak zemin, yapılacak ürün özelliğine göre model seçilmelidir.
Kum İşi Nedir?
Uygun zemin üzerine, hazırlanan deseni renkli iplikler yardımıyla birbirine eşit daireler çizerek doldurma tekniğine kum iğnesi denir. Kum iğnesi çoğu zaman desen yüzeyini tamamen doldurarak uygulanabildiği gibi zeminde boşluklar bırakılarak da işleme yapılabilir. Dairelerin büyüklüğü desen özelliğine ve zevke göre ayarlanır.
Kum İğnesi Tekniğinin Desen Özelliği
Nakışta kullanılan bütün desenlerde kum iğnesi tekniği uygulanabilir. Kıvrak, düz geometrik yuvarlak hatlı desenlerde kullanılabilen bir tekniktir.
Şekil 1.1: Desen örneği Resim 1.1: İşlenmiş desen örneği
Desen için Faydalanılan Kaynaklar
Tabiattan (çiçek, tomurcuk, yaprak, dal), geometrik şekillerden (kare, oval, üçgen vb.), kilim desenlerinden, işlenmiş ürünlerden, desen kitaplarından, müzelerden, beyaz iş desenlerinden, Çin iğnesi desenlerinden bazen de Türk işi desenlerinden faydalanılır.
Kum İşi Uygulandığı Yerler
Günümüzde; yatak takımlarında, dekoratif örtülerde, ev dekorasyonunda (abajur perde süslemesi, pano vb.), her tür kıyafetlerde (abiye kıyafetler, spor kıyafetler, çocuk giysilerin de, gecelik ve sabahlıklarda), aksesuarlarda (şapka, fular, şal, terlik, çanta, mendil) kum iğnesi tekniği kullanılır.
Kum iğnesi Yaparken Dikkat Edilecek Teknik Esaslar
- Makineyi kum iğnesi tekniğine uygun hazırlayınız.
- Deseni çizerken çok koyu çizmeyiniz.
- Desen çizimlerinizin net olmasına dikkat ediniz.
- Desen çizimlerinizde yuvarlak hatlarda şablon kullanınız.
- Kumaşın ütülü olmasına dikkat ediniz.
- Kasnağın ince olmasına dikkat ediniz.
- Kasnak bezini dikerken dikişin kumaşın yüzeyinde kalacak şekilde olmasına dikkat ediniz (Kasnağın altına gelecek yüzeyin düz olması gerekir.).
- Kumaşı gererken en ve boy ipliklerine dikkat ediniz.
- Kumaşı kasnağa gererken kesinlikle verevinden çekmeyiniz.
- Kasnağa gerdiğiniz kumaşınızın gergin olmasına dikkat ediniz.
- Masuraya sardığınız ipliği düzgün olarak makinede sarınız.
- Baskı ayağını, işleme yaparken indirmeyi kesinlikle unutmayınız.
- İğne kalınlığını kumaşa uygun ayarlayınız.
- Kum iğnesini yapmadan önce desenin etrafından makine dikişi gidiniz.
- Kum iğnesini yaparken dıştan içe doğru uygulayınız.
- Yaptığınız dairelerin büyüklüğünü eşit yapınız.
- Desenin dışına taşırmayınız.
- Renk uyumuna dikkat ediniz.
Kum İğnesi Tekniğinde Kullanılan Kumaşlar
Seyrek olmayan sık dokunuşlu bütün kumaşlar üzerinde kullanılabilir.
Çeşitleri
- Yöresel kumaşlar (Meydaniye, Ödemiş ipeği vb.),
- İpek,
- Saten,
- Tafta,
- Keten,
- Patiska,
- Akfil,
- Jorjet,
- Çuha,
- Terikoton,
- Alpaka,
- Birman vb. kumaşlar kullanılır.
Kum İğnesinde Kullanılan İplikler
Makine nakış iplikleri, ipekler, makine nakış simleri kullanılır. Alt iplik olarak sağlam iplik kullanılmalıdır.
Kum İğnesi Tekniğinde Kullanılan Yardımcı Malzemeler
Çeşitli ebatlarda ve şekillerde boncuk, pul, inci, straz, kurt, tırtıl gibi malzemeler kum iğnesi tekniğinde kullanılan yardımcı malzemelerdir. Ürünü süslemek için kullanılırlar.
Ürünü Ütülemenin Önemi
Yapılan işlemenin net, güzel ve daha dayanıklı olması için mutlaka ütülenmesi gerekir. Ütülerken kumaş özelliği dikkate alınmalıdır. Kumaş özelliğine uygun ütü ayarı yapılmaz ise kumaş sararır, hatta bozulabilir.
Ütü Yaparken Dikkat Edilecek Teknik Esaslar
- Ütü yapılacak ortamın ve ütü altının temiz olması gerekir.
- Ütü ayarı kumaşa uygun hazırlanmalıdır.
- Ütü sıcaklığı başka bir kumaş üzerinde denenmelidir.
- İşlemeye başlamadan önce işleme yapılacak kumaşın ütülenmesi gerekmektedir.
- Kumaşı ütülerken boy ipliği doğrultusunda ütü yapmaya dikkat edilmelidir.
- Kumaşa verev yönünde ütü yapılmamalıdır aksi hâlde kumaş esneyecektir.
- Saten türü kumaşlar buharlı ütü ile ütülenmemelidir.
- Teyelli bölümlerin üzerine ütü basarken dikkat edilmelidir.
- Narin kumaşlarda ütü yapılırken kumaşın sararmaması için kağıt kullanılmalıdır.
- İşleme bittikten sonra, işlemenin özelliğini bozmadan tekniğine uygun net ütü yapılmalıdır.
- Yardımcı malzemelerle süsleme yaptığınız ürünleri ütülerken pul, boncuk, straz, kurt, tırtıl gibi malzemelerin üzerine ütü basılmamalıdır.