Belirli uzunluk, incelik ve mukavemeti olan yumuşak, sarılmaya, eğrilmeye ve bükülmeye uygun maddeye tekstil endüstrisinde lif denir. Tekstilde kullanılan ham maddeye ise elyaf adı verilir.

Elyaf; lif kelimesinin çoğulu olup, gerilebilme ve kopma mukavemeti ile bükülebilme (eğrilebilme), birbiri üzerine yapışabilme yeteneği olan ve boyu enine göre çok uzun olan renkli veya renksiz lif topluluğuna denir.Tekstil lifleri yapay ve doğal lifler olarak ikiye ayrılır.

Doğal Lif Çeşitleri

(CO.) Pamuk

İngilizcesi; Cotton olan Pamuk (Gossypium hirsitum), Ebegümecigiller (Malvaceae) familyasından ana vatanı Hindistan olan kültürü yapılan bir bitki türüdür.

Pamuk bitkisi; kök, sap, yaprak, çiçek ve tohumdan oluşmaktadır. Tür ve varyetesine göre 60-120 cm, ağaç halinde olanlar ise 5-6 m. uzayabilir. Pamuk 30-100 cm. derine, 50-80 cm yanlarına uzanan kazık köke sahiptir. Toprak yüzeyinin 8-10 cm. altında ilk yan kökler meydana gelir. Bunlar yatay olarak büyürler. Yan köklerin sayıları 3-4 tanedir. Her biri tekrar dallanarak etrafa yayılır. Epidermis hücrelerinin dışa doğru uzaması ile sayısız emici tüyler meydana gelir. Genel olarak kök toprakta dik olarak ya da bir süre sonra zigzag çizerek devam eder. Uygun koşullarda kök uzunluğu 1.5 m.’ye kadar ulaşabilir.

(KP.) Kapok Ağacı Lifi,

Kapok ağacı; Tropik Amerika, Doğu Afrika, Batı Afrika, Hindistan, Seylan, Java Adası, Sumatra, Filipinler ve Endonezya’nın doğal bitkisidir, bunlar gibi tropik iklimin hakim olduğu bölgelerde de yetişir.

Genel olarak ekvatorun 15 derece kuzey ve güneyinde kalan bölgeler iyi kapok ürünü elde edilenbölgelerdir. Deniz seviyesinden 450 metreye kadar yükseklikte yetişenleri en fazla verim ve en iyi kalite ürün verenlerdir. Kapok lifleri son derece parlak, krem-sarı renkte, ipeğimsi bir görünüşe sahiptir. Yumuşak, elastik ve dayanıksız bir elyaftır. Kapok lifleri tek hücredir mikroskopta, uzunluğuna ince kurdelalar şeklinde görülür. Enine kesiti ise oval veya yuvarlaktır. Olgun olmayanlar, pamuk liflerinin olgun olmayanları gibi, yani çubuk şeklinde görülür. Olgun liflerde dahi lümen geniş, çeper dardır. Özgül ağırlığı 30 derecede sıcaklıkta 0.0388 gr/cm³ olup çok hafiftir.

(CC.) Koko Lifi, Hindistan Cevizi Lifleri

Koko lifleri, Hindistan cevizi meyvesinin üstünü örten lifli tabakadan elde edilir. Meyve; Sri Lanka, Hindistan ve Pakistan başta olmak üzere genel olarak güneydoğu asyada yetiştirilir.

Üretimi için hindistan cevizi kabukları nehirlerde 6–12 ay bekletilir. Bu süre içinde kabuklardaki çamurlar gider; odunsu hücreleri liflere bağlayan yapışkan madde bozulur ve lifler birbirinden ayrılacak hale gelir. Bu kabuklar kurutulur ve odun tokmaklarla dövülür. Sonra temizlenerek kaba, uzun, ince ve kısa lifler sınıflandırılarak ayrılır. Açıktan koyu kahverengine giden renklerde, sert fakat esnekliği fazla olan lifler elde edilir.

(LI.) Keten, Linen

Ketengiller familyasından keten cinsinin en yaygın türüdür. Keten bitkisi, bitki gövdesinden (sapından) elde edilen liflerin başında gelir.

Keten en eski kültür bitkilerindendir. Mısır’da M.Ö. 4. yüzyılda keten yetiştirildiği, mabetler ve mezarlar üzerine yapılan resimlerden anlaşılmıştır. Keten, 4000-5000 yıldan beri Yakın Doğu ve Akdeniz bölgelerinde lifi ve tohumları için yetiştirilmekte; dünyanın çok yerinde üretilmektedir. Dünya’da keten üretiminde ilk sırayı Rusya ve ikinci sırayı Polonya alır Haziran-Ağustos ayları arasında ipek gibi, mavimsi veya sarı renkli çiçekler açan bir bitkidir. Başlıca tohumu ve lifi için yetiştirilir. 15-60 cm boylanabilir. Tohumu ve lifi için yetiştirilen doğal ve kültür formu bulunur. Yaprakları sapsız, grimsi-yeşil renkli, dik veya yatık gövde üzerinde sıralanmışlardır. Ketenin kimyasal yapısında; %80 selüloz, %3 pektin, %10 su bulunur.

(HA.) Kenevir – Cannabis

Cannabaceae (Cannabis) familyasına ait, tek yıllık bitki cinsidir. İnsanlık tarihinin en eski bitkisel ham madde kaynağı olan, kendir adı da verilen, saplarında bulunan lifler iplik, dokuma ve kumaş yapımında, hamurlu kısmı ise kâğıt yapımında kullanılan bir tekstil bitkisi türüdür. Anavatanı Orta Asya’dır. Ilıman ve Tropik bölgelerde yetişir ve kültürü yapılır.

Tür; sert, çalımsı, gövde içi boş, palmat yapraklı, dioik ve tek yıllıktır. Ekiminden 120-140 gün sonra hasadı yapılır. Ketende olduğu gibi lif hücreleri, kabuk kısmında demetler halindedir. Lif üretimi ketende olduğu gibi çürütme, dövme ve taraklama işlemleri ile gerçekleştirilir. Lif uzunluğu 40-45 mm.’dir, Parlak sarı veya esmer renklidir. Lifleri dayanıklı ve oldukça uzundur. Liflerde lignin maddesi biriktiğinde esneklik özelliği azalır.

(RA.) RAMİ (Ramie),

Rami çalımsı, çok yıllık bir bitkidir. Lifleri her yıl biçilmek suretiyle saplarından elde edilir. Yaprakları iri ve etli olduğu için ipek böceği beslenmesinde de kullanılır.

Lif için yapılan hasattan sonra 50-60 günde bitki tekrar lif biçimine gelebilmektedir. Lif hücreleri, rami bitkisinin gövdesindeki kabuk kısmının hemen altında demetler halinde bulunur. Bitkilerin yaprakları sararmaya başladığında hasadı yapılır. Bitki henüz yaşken kabuk kısımları bir bıçak yardımıyla sıyrılarak elle veya makinelerle temizlenir. Üzerindeki zamksı maddenin uzaklaştırılması için çürütme işlemi uygulanır. Kimyasal maddelerle veya mikroorganizmalarla yapılan zamk giderme işlemi yapılır. Lifler yumuşayarak daha iyi eğrilebilir hale gelir. Bir yılda 5-6 kez rami lif için hasat edilebilir.

(JU.) Jüt, Ihlamurgiller (Tiliaceae)

Tropik bölgelerde yetişen, 2-4 m. yüksekliğinde tek yıllık lif bitkisi. Vatanı Doğu Hindistan’dır. Tekstil lifi elde etmek için yetiştirilir.

Jüt bitkisi, işlendikten sonra bile doğal parlaklığını korumasından dolayı çoğu zaman “Altın Elyaf” ünvanıyla da anılır. Jüt, anti-statik kalite özelliğiyle çalışılması kolay bir bitkidir. Hava koşulları itibariyle Ganj nehri kıyıları en ideal jüt yetişme bölgesidir.

Ticarette kullanılan jüt, iki cins bitkiden elde edilir: Birisi, beyaz jüt diye bilinen ve daha hafif olan Corchorus capsularis, diğeri ise daha yumuşak ve güçlü olan tür Corchorus olitorius’tur. Bu bitkilerin bir sene içerisinde boyu 2-4 metreye ulaşır. Tabii olarak Hindistan’da yetişir. Çin ve Malezya’da yetiştirilmeye başlanmıştır. Colitorius cinsi Akdeniz ülkelerinde de tanınmış ve yetiştirilmeye başlanmıştır. Amerika’ya ulaşması ise 1870’li yıllara rastlar. Amerika’da Teksas ve Güney Carolina eyaletlerinde üretilmektedir. Jüt ürünleri toprakta kolayca çözünür ve organik yapısı nedeni ile toprağı zenginleştirir. Yandığında dumanları toksik olmayıp herhangi bir artık bırakmaz. Dünya jüt üretiminin hemen hemen hepsi Hindistan’a ve Pakistan’a aittir.

(BAM.) Bambu, Bamboo

Bambu bitkisinin selüloz oranının yüksek olması kağıt ve tekstil endüstrileri olmak üzere bir çok alanda ham madde olarak kullanımını gündeme getirmiştir.

Selüloz oranının yüksek olması yanında elde edilen liflerin özelliklerinin giysi konforu açısından olumlu özelliklere sahip olması, özellikle son yıllarda bu liflerin popülaritesini artırmıştır. Lif eldesi için ise 2-4 yıllık bambular daha uygun olmaktadır.

Bambu bitkisinin yaşı ile içerdiği lif oranı arasında bir bağlantı bulunmaktadır.Bir yılın altındakilerde yaklaşık % 75, bir yıllıklarda % 66, üç yıllıklarda % 58 oranında lif bulunmaktadır. Bambu bitkisinin yaşının artmasıyla yapıdaki lignin artmakta ve liflerin birbirinden ayrılması zorlaşmaktadır.

(BAN.) Muz lifi, Banana Fiber

Muz bitkisi, sadece, lezzetli meyvesini vermez, aynı zamanda, muz lifi şeklindeki tekstil lifinimeydana getirir. Genç sürgünler halinde ekildiği için, kolayca yetişir ve en yaygın biçimde, sıcak tropikal iklimlerde, bulunur.

Muz bitkisinin tüm çeşitleri, bol miktarda lif içerirler. Bu lifler, meyve hasat edildikten sonra elde edilirler ve sak lifleri grubunda yer alırlar. Bu bitki, dünyanın pek çok bölgesinde, özellikle Japonya’da ve Nepal’de, uzun zamandır, üstün nitelikli tekstil ürünlerine, iyi bir kaynak oluşturmaktadır.

Abaka (Musa textilis) Manila Keneviri,

Hurma ağacına benzeyen ve 8–20 yıl yaşayan Muzgiller (Musaceae) familyasından bir tropikal bitkidir. Dünya üretiminin % 94’ ünü Filipinler’dedir. Yarım ay şeklindeki yaprak kınları içinde lifler, lif demetleri halinde bulunur.
Bitkinin çiçeklenme zamanından önce yaprak kınları eğri olarak kesilir. Yapraklar, bitki çiçeklenmeye başladığında hasat edilir.
Yaprak kınından Bıçak veya makine ile yaprakların etli kısımları lifli kısımlar sıyırma ile bölgeden ayrılır. Daha sonra güneşte kurutulur. Kuruyan lifler su ile havuzlanır.

Makine veya bıçakla çırpma suretiyle lif demetleri ayrılır. Beyazdan kahverengine kadar giden renklerde, parlak ve sağlam lifler elde edilir. Yapısında % 63–64 selüloz, % 10 kadar da nem bulunur Abaca lifleri sağlamlığı ve nem çekici özelliğinin azlığından dolayı yelken bezleri, gemi halatları, denizcilik ve gemici eşyası yapımında kullanılır. Ayrıca kaba dokuma kumaşlar ve yastık dolgu maddesi yapılır.

Sisal (Agave sisalana)

Agavaceae familyasından sert coğrafi koşulları seven, kenevire benzeyen, içerdiği sağlam ve dayanıklı elyaf sayesinde tekstil sanayii nde çokça kullanılan bir bitki türü. Sıcak ve nemli iklimlerde yetişir, nem çekme ve esneme özelliği iyidir bundan dolayı gemi halatı yapımında, tarımda ve denizcilikte kullanılır.

Sisal lifleri birbirleri ile yapışık halde bulunan hücre demetleri şeklindedir. Liflerin boyu 100 cm.’e kadar ulaşır. Rengi beyazdan sarı, kahveye kadar gider. Yapısı % 65-72 selüloz içerir. Lifte küçük gözenekler olduğundan nem çekme özelliği fazladır. Sağlamlığı ve tuzlu suya karşı dayanıklılığı oldukça fazladır. Aynı zamanda diğer kaba liflere göre esnekliği iyidir. Bu nedenle; örme işlerinde, gemi halatlarında, tarımda ve denizcilikte bağlama malzemesi olarak da kullanılır.

Hayvansal Protein Lif Çeşitleri

(SE.) İpek Lifi

İpek, doğal lifler arasında önemli bir yer tutar. Doğal ipek özel olarak yetiştirilen ipek böceğinden elde edilir. Dünyaya Çin’den yayılan ipek Osmanlı döneminde Bursa’ya gelmiştir. İpek böceğinin salgısıyla meydana gelir.

İpek böceği(krizalitler) kaynar suyun içerisinde, soğukta veya basınçla öldürülür. Sırasıyla sıcak ve ılık banyoya kozalar atılır. Bu sırada koza içerisindeki iplikleri birbirine yapıştıran madde yumuşar. Hareket halinde bulunan fırçalar, iplik ucunu yakalayarak kozadan ipliği çözer. Çıkrık üzerine sarılan life ”ham ipek” denir.

Ham ipek üzerindeki yapıştırıcı madde, liflerin sert ve mat olmasına sebep olur. İpek iplik ve kumaşların en önemli özelliği olan parlaklık ve yumuşaklığı elde etmek için pişirme işlemi uygulanır. Pişirme işleminde ipeğin yapısındaki yapıştırıcı madde (serisin) bir sabun banyosu ile arındırılır. Zamk uzaklaştırıldığında ipek elyafı yada kumaş, kendine özgü krem-beyaz renge, mükemmel bir parlaklığa ve lüks bir yumuşaklığa sahip olur. Pişirme işlemde ortalama %25’e varan ağırlık kaybı meydana gelir. Ağırlığının %25′ ini kaybeden ipeğe mineral maddeler, metal tuzlar, yapay reçineler emdirilerek elyafın şişmesi ve daha hacimli olması sağlanır.

(WO.) Yün Elyafı

Yün çoğunlukla koyundan elde edilir. Ayrıca, Ankara tavşanı, tiftik elde edilen Ankara keçisi, deve,kaşmir denen üstün nitelikli yünü veren Kaşmir keçisi, Peru keçisi, lama ve alpaka da yününden yararlanılan hayvanlardandır.

Yün, uzun ve kaba kılların altında, hayvanın derisini ince bir katman olarak örten çok yumuşak lif ya da kıllardır. Zamanla, özellikle yünü için üretilen koyunlar ıslah edilmiş, üstteki kaba ve uzun kıl katmanı yok edilerek, yumuşak tüylü koyunlar üretilmiştir.

Yün, iklim koşullarına göre, koyunlar yılda bir ya da iki kez kırkılarak elde edilir. Türkiye’de koyunlar genellikle, ilkbahar sonu ya da yaz başında ve sonbaharda olmak üzere iki kez kırkılır. Yaz başında kırkılan kış yünü yapağı olarak adlandırılır. Bu yünün kılları daha uzun ve ince olur.

(WN.) Angora Yünü Lifi

Ankara Tavşanı yününe “Angora” denmektedir. Ankara Tavşanı yününden iplik elde edilen tek tavşan varyantıdır. Ağırlıklı olarak tekstil sanayiinde kullanılır. Pazar durumu ve sanayicinin talepleri doğrultusunda yılda 4-5 kırkım yapılır. Lif uzunluğu, temizlik ve keçeleşme durumuna göre sınıflandırılır.

Birinci sınıf yünler Kamgarn, ikinci kalite yünler strayhgarn, üçüncü kalite (kırpıntı) yünler de pamuk işleme tesislerinde iplik olarak işlenebilmektedir. Angora saf olarak işlenebildiği gibi, ağırlıklı olarak %10-40 oranında diğer elyaflarla (kuzu yünü, ipek, sentetik, vs.) karıştırılarak kullanılır. Angora elyafı medulalı olduğu için oldukça hafif ve yüksek ısı tutma özelliği olan bir yündür. Angora yünü olağanüstü bir kayganlık kapasitesine sahiptir. Bu özellikleri nedeniyle gerek saf, gerekse diğer elyaflarla karıştırılarak iplik haline getirilebilir.Yine bu özelliğinden dolayı iç ve dış giysilerin (kumaş, fötr şapka, kazak, battaniye,eldiven,bere ve kayak kıyafetlerinin içinde elyaf olarak.) üretiminde kullanılır. Ayrıca ses dalgalarını çok iyi geçirdiği için havacılık alanında aranan bir üründür.

(WS.) Kaşmir Yünü Lifi

İran, Irak, Afganistan, Rusya, Pakistan, Hindistan ve Nepal başta olmak üzere Orta Asya ülkelerinde 3-5 bin metre yükseklikte yaşamaktadır. Tekstil sanayinin önemli bir ham maddesi olan kaşmir üretimi amacı için yetiştirilmektedir. Çok ince kıllardan oluşan kaşmir çok yüksek fiyatlarasatılmaktadır.

Kaşmir keçisi özellikle yetiştirilme nedeni, kıllarından elde edilen kumaş, triko ve halı imalatında kullanılan kaşmirdir. Kaşmir nedir? Açıklamasına geçmeden önce kaşmir keçisi nasıl bir keçi ırkıdır onu inceleyelim.

Kaşmir Keçisinin Özellikleri Yukarıda bahsettiğimiz ülke ve çevrelerinde yaygın olarak uzun yıllardan beri yetiştirilen kaşmir keçisi yetiştirildiği ülkeye, yere göre özelliklere sahiptir. Bu özellikler keçinin renginden kaşmir verimine göre değişiklik gösterir.

(CS.) Kazein Elyafı

Kazein, yağı alınmış sütten elde edilen hayvansal protein elyafıdır.

Kazein elyafı eldesi için önce süt pıhtılaştırılır, suyu süzülür ve geri kalan posası toz haline getirilir. Seyreltik sodyum hidroksit çözeltisinde çözündürülür. Çözelti olgunlaşmaya bırakılır. Filtre edilir ve vakumla havası alındıktan sonra düzelerden asidik banyoya gönderilerek yaş çekim yöntemi ile filamentelde edilir. Formaldehit banyosundan geçirilerek sertleştirilir. Filament kabloları yıkama ve kurutma işlemlerinden sonra kıvrım verilerek kesilir ve ştapel elyaf halinde balyalanır.

(CLG.) Kolajen Lifi

Kollajen : Deri, kıkırdak, kemik, tendon ve ligament gibi bağ ve destek dokunun esas yapısını oluşturan ve üçlü heliks biçiminde fibröz yapıdaki protein.

Hücreler arası maddede bulunan, prolin, hidroksiprolin ve glisin amino asitlerinden oluşan, üç polipeptit zincirinin üçlü sarmal biçiminde önce tropokollajen birimlerini bunlarında özel bir dizilişle polarize mikroskopla görülebilen çizgili bir yapı oluşturduğu, deride çeşitli yönlerde, tendonlarda aynı yönde uzanan fibriller biçiminde, bazal laminada tabaka biçiminde bulunabilen, tip I-V gibi gruplandırılan bir cins protein. Yara iyileşmesinde veya dikiş materyali olarak kullanılan, tendolardan elde edilen doğal materyaldir.

Kollajen iplikler : Bağ dokusunun temel maddesinde en çok bulunan, asit boyalarla boyanan, üç adet iplik biçimli tropokollajen molekülünden oluşan ve fibroblastlar tarafından sentezlenen iplik türü, kollajen lif. Bu moleküllerin kimyasal yapıları, amino asitlerin türleri ve diziliş sıraları birbirinden farklıdır.

(WM.) Tiftik Keçisi Yünü

Ankara civarında yetiştirilen, Ankara tiftik keçisinin uzun, parlak ve yumuşak kıllarından elde edilen elyafa tiftik denir.

Tiftik Lifinin Fiziksel Yapısı ve Özellikleri; Yünde olduğu gibi, kütikül, korteks ve medüla tabakalarından oluşmuştur. Kütikül tabakasındaki örtü hücreleri, yünde olduğu gibi kalkık şekilde değildir; pullar geniş ve ince yapılıdır. Bu özellik, tiftiğin yünden çok daha parlak olmasını sağlar. Aynı zamanda pulların yapısından dolayı yün kadar çabuk çekmez ve keçeleşmez. İpek gibi parlak ve yumuşak liflere sahiptir. Renkleri beyazdan açık krem rengine kadar değişir. Nem çekme özelliği yüne benzer. Tiftik lifleri üzerinde % 16-18 oranında nem taşır.

(WP.) Alpaka Devesi Yünü

Lama ailesine mensup olan Alpaka (Lama pacos)’dan elde edilen liflere alpaka adı verilmektedir. Alpakanın en önemli özelliği ipeğimsi, yumuşak tutumudur.

Alpakanın değerli olmasına yol açan diğer özellikleri arasında parlaklığı, dayanımı, çok sıcak tutması (yapısındaki mikroskobik boyuttaki hava boşlukları sayesinde havayı hapsettiğinden yüne göre 7 kat daha sıcak tutmaktadır), dökümlülüğü, boyayı çok iyi alması ve pillinglenme eğilimi olmaması sayılabilir. Bu yazıda alpaka liflerinin tarihçesi, dünyadaki üretimi, mikroskobik, fiziksel ve kimyasal özellikleri ile kullanım alanları hakkında bilgi verilmektedir.

(WL.) Lama Yünü Lifi

Lama yünü, lamadan elde edilen ve dokuma elyafı grubuna giren yün. Güney Amerika’nın yüksek And bölgesinde yaşayan lamalar, İnkalardan bu yana öncelikle yük hayvanı ve besin kaynağı olarak önem taşımıştır.

Lama sürüleri daha çok Bolivya, Peru, Ekvador, Şili ve Arjantin’deki Yerlilerce beslenir. Genelde iki yılda bir kırkılan bir lamadan her seferinde yaklaşık 3,2-3,6 kg yün elyafı elde edilir. Bir kırkımın yaklaşık yüzde 20’sini kalın yapılı koruyucu dış örtü kılları, geri kalanını yalıtım işlevi gören kısa ve kıvırcık iç örtü kılları oluşturur. Düz siyah ya da beyaz olanlarına da rastlanmakla birlikte, lama yünü genellikle alacalı kahverengi tonlarda olur.

(WK.) Devetüyü Lifi

Devenin kıl örtüsünden elde edilen liflere devetüyü denir.

Devenin derisi üzerinde iki farklı kıl örtüsü bulunur.

Üst tabakadaki lifler, kalın ve kaba; alt tabakadaki lifler ise ince tüylerden oluşur.
Alttaki ince tüyler, devetüyü olarak adlandırılır ve ekonomik değeri çok yüksektir.

Devedeki kıl örtüsü ilkbahar ve yaz başlarında kendiliğinden dökülür. Dökülen bu kıllar hayvanın gezindiği, oturduğu ve yattığı yerlerden toplanır. Toplanan lifler taraklama yolu ile ince ve kalın olarak ayrılır. Ortalama olarak bir deveden yılda 2–3 kg devetüyü elde edilir.

(WG.) Vikunya Yünü Lifi

Vikunya (Vicugna vicugna), devegiller familyasından Vicugna cinsinden boynu uzun, bacakları ince ve başı akraba türlere göre küçük bir memeli türü. Lama’ya benzer ama daha küçük ve daha incedir. Vicuna kelimesi İspanyolca kökenli olup vikunya diye okunur ve bu hayvanın yünlerinden dünyanın en kaliteli iplikleri ve çok pahalı kumaşlar yapılıyor.

Orta Şili, Bolivya, Ekvador, Kuzey Arjantin ve Peru’da yaşayan bu hayvanın uzunluğu 150-160 cm, omuz yüksekliği 100 cm. ve kuyruğu 20 cm’dir. Yetişkin bir vikunya ortama 50 kg ağırlığındadır. Anatomik bir özelliği, alt kesici dişlerinin kemirgenlerdeki gibi sürekli değişmesidir. Postunun, üst kısmı kızılımsı sarı ve açık kahverengi tonlarda iken, alt kısımda beyazdır. Uzun bir beyaz göğüs yelesi ve ipek gibi bir postu vardır. Postu akrabası olan türlerden daha zariftir ve soğuğa karşı etkili şekilde koruma sağlar, çok sıcak tutan kılları izolasyon tabakası gibi sıktır. Vikunya, Ekvador, Peru, Bolivya, Arjantin ve Şili’nin yüksek dağlarına dağılmıştır. Burada 3500 ile 5500 m arasındaki yükseklikte yaşar fakat kayalık dağları değil, çimenlik yüksek stepleri tercih eder.

Mineral Lifler

(AS.) Asbest Lifi

Söndürülemeyen, yok edilemeyen anlamına gelir. Asbest lifi serpentine ve hornblende kayaları arasında bazen enine bazen de boyuna damarlar halinde bulunur. Kayadan damarlar halinde bulunan lifi kayadan ayırarak ve gerekli işlemlerden geçirilerek elde edilir. Özel değirmenlerde öğütülür. Taş, toprak gibi yabancı maddelerden ayrılır. Dayanıklılığı fazla, elastikiyeti azdır. Yumuşak tutumlu, dokunulduğunda yaylıymış gibi bir his uyandırır. 1150-1500 ºC’ de eriyebilir. Yüzeyleri pürüzsüzdür. Asbestin en önemli özelliği asitlere ve ateşe karşı dayanıklı oluşudur. Kanserojen etkisi olduğundan, cilde direkt temas eden malzemelerde artık kullanılmamaktadır. Döküm ve kimya fabrikalarında çalışan işçilerin elbiselerinin ve gömleklerin yapımında kullanılır.

(GL.) Cam Lifleri

Tekstildeki kısaltması GF olan Cam lifi ham maddesi Cam olan yapay elyaftır. Eritilmiş camın, tekstil elyafı olarak kullanılması için gerekli esnekliğe sahip olması ve yeterli incelikte çekilmesi gerekir. Yüksek sıcaklıkta (1200-1400ºC’ de) eritilen elyafı flament haline getirmek iki şekilde olur.

Delikli tanklardan aşağı indirilmesi;
Basınçlı su püskürtülmesi yoluyladır.

Daha sonra sarım işlemi uygulanır. En önemli özelliği yanmamalarıdır.

Cam, seramik ve grafit liflerinden özel kullanımlar için çeşitli mineral lifler üretilmektedir. En önemli mineral lif, cam lifleridir. Cam, sert ve esnek olmayan bir malzeme olmasına rağmen,ipek hissi ve görüntüsüne sahip, ince ve saydam tekstil lifleri üretilebilir.

Rejenere Selüloz Lifler

(CV.) Viskoz Lifi

İngilizcesi Viscose, kısaltması CV. olan Viskoz ipliğin ham maddesi kayın ağacıdır. (Viscose) Viskoz kumaş ise bu ipliklerden örülmüş kumaşların genel adıdır. Selüloz esaslı rejenere (re-cycle) lifler içinde en önemlisi ve en çok kullanıma sahip olan liftir.

Kayın ağacı Avrupa, Asya, Amerika, Japonya ve Türkiye’de doğal olarakyetişir. Aynı pamuk gibi selülozdan oluşur. Viskon üretimi sürecinde akışkan hale gelen selülozun yapısında, hemen hemen hiç kimyasal değişiklik olmaz. Filament olarak sertleştikten sonra yine selüloz olarak kalmaktadır. Bu özellikleriyle viskonun yapısı pamukla yüksek benzerlik gösterir.

Viskonun nem alma özelliği, pamuktan daha yüksektir. Normal koşullarda %11-14 oranında rutubet toplamakta, şişme özelliği yüksek olduğundan %80-120’ye kadar su emebilmektedir.

(CUP.) Kupro Elyafı

Lif kısaltması CUP. olan Cupro, Pamuk çekirdeğinin etrafındaki liflerden elde edilen, özünde yine pamuk olan selulozik bir elyaftır. Bu elyaflardan yapılan kumaşlara ise Kupro Kumaş denir.

Cupro kısa pamuk liflerinden oluşan pamuk artıklarının saflaştırılmasıyla elde edilen rejenere selülozik bir elyaftır. Saflaştırma işleminin ardından kimyasal süreçlerden geçen cupro ipliği, pamuk ipliğinden daha yumuşak ve daha pürüzsüz bir doku kazanmaktadır.

(CMD) Modal Lifi

Kayın ağacından üretilen modal, tamamıyla doğal, yaş ve kuru mukavemeti yüksek bir lif çeşitidir.

Yıpranmaya karşı oldukça dayanıklıdır. Nem transfer özelliği gayet iyidir. Modal iplikle örülen veya dokunan kumaşlar, yumuşak tuşeye sahiptir. Çok iyi nem transfer özelliği nedeniyle sıcak, rutubetli iklimlerde dahi giyim konforu sunar.

Termoplastik özellikte olmaması ve rejenere selülozik esaslı olması nedeniyle terbiye işlemleri sırasındaki davranışı pamuk elyafına benzer. Doğal bir beyazlığa sahip olması nedeniyle ağartma, merserize işlemi gerektirmez.

(CLY.) Liyosel

Lyocell Elyaf; rejenere selülozik esaslı bir elyaf türüdür. Bu lif, huş ağacı, meşe veya okaliptus gibi bitkilerin odun hamuru selülozundan yaş veya kuru jet çekim yöntemiyle üretimi yapılan bir rayonelyaf türüdür.

ABD Federal Ticaret Komisyonu, Lyocell’i hidroksil gruplarının yer değiştirmesinin gerçekleşmediği ve hiçbir kimyasal ara maddenin oluşmadığı bir organik çözeltiden çökelen selülozdan oluşan bir lifolarak tanımlıyor ve bir rayon alt kategorisi olarak sınıflandırıyor.

(BAM.) Bambu Rayonu

Bambu bitkisinin selüloz oranının yüksek olması kağıt ve tekstil endüstrileri olmak üzere bir çok alanda ham madde olarak kullanımını gündeme getirmiştir.

(RUB.) Kauçuk Lifi

Kauçuk, bitki özsuyundan elde edilen bir lif. Doğal kauçuk, ağaçların özsuyundan yapılır. Sentetik kauçuk, kimyasal endüstri tarafından yağdan üretilir. Her iki tür de çok yönlü maddelerdir. Brezilya, Seylan, Meksika, Cava Adası, Orta ve Doğu Afrika’da yetişir. Yüzlerce yıldan beri, doğal kauçuk, kauçuk ağacına çizikler atmak suretiyle süt halinde akan içindeki özsuyu toplayarak, bu suyu kurumaya ve sertleşmeye bıraktıktan sonra çeşitli işlemler kullanılarak elde edilmektedir. 20. yüzyıl boyunca, kimyadaki ilerlemeler, yağdaki kauçuğun kullanılarak suni versiyonunun yapılmasına imkân tanıdı.

Kauçuk, bugünkü endüstrinin önemli maddelerinden biridir. Motorlu ve motorsuz taşıtların tekerlekleri, çeşitli yağmurluklar, ayakkabılar, elektrikçilikte en önemli izoleler, düğme, tarak, kalem gibi maddeler, yapıştırma solüsyonları, vernikler, kauçuğun endüstriye uygulanma şekilleridir. Doğal kauçuğun, bu kadar çok kullanılması ve ihtiyaca cevap verememesi sebebiyle; kauçuğu ucuz ve bol miktarlarda elde edebilmek için 1906 yılında Almanlar tarafından sentetik (yapay) kauçuk elde edilmiştir. Kauçuk aslında bir ağaç adıdır. Bu ağacın kendisinden ve özsuyu olan lateksinden elde edilen maddeler endüstride kullanım sahası bulmuştur. Son yıllarda tabii kauçuğun yanı sıra sentetik kauçuğun da yaygınlaşması ile pek çok kauçuk türü ortaya çıkmıştır. Her yıl üretilen milyonlarca ton kauçuğun büyük bir kısmı sentetiktir.

Bitki ve Protein Lifleri

(PNY.) Yer Fıstıgı Lifi

Yer Fıstığı (Ardil): Yer fıstığı, protein ve yağ bakımından oldukça zengin bir bitkisel üründür. Yağı alınmış yer fıstığı proteini, seyreltik sodyum hidroksit (NaOH) çözeltisi ile ayrıştırılır. Protein çözeltisi olgunlaştırılıp süzülür ve havası alınır.

Soya fasulyesindeki yöntemle flament (kesiksiz elyaf) oluşturulur. Düzelerden asidik banyoya gönderilerek yaş çekim yöntemi ile filament elde edilir.

(CRN.) Zein & Vicara Lifi

Zein, mısırda bulunan bitkisel proteine verilen isimdir. Mısırdan zeinin ayrılması sudkostik (NaOH) ve asitle çöktürme ile sağlanır.

Zein, mısırdan nişasta elde edilmesi sırasında %70’lik izopropil alkol ilavesi ile ayrıştırılır. Alkol buharlaştırılır ve açık sarı renkte toz hâlinde zein elde edilir. Ardından bu madde sudkostik çözeltisinde çözünür. Çözelti daha sonra filtrelenir, havası alınır ve 24 saat olgunlaştırma için bekletilir. İçinde sülfürik asit, asetik asit ve çinko sülfat bulunan asidik koagülasyon banyosunda düzelerden pompalanarak yaş çekim yöntemi ile filament hâline getirilir. Kesikli lif yapılacaksa filamentler yıkanır, kıvrım verilir, kurutulur ve kesilerek ştapel hâle getirildikten sonra balyalanır.

(SPF.) Soya Fasulyesi Lifi

Soya fasulyesi lifi (SPF), protein esaslı bitkisel bir liftir ve % 35 oranında bitkisel proteine sahiptir. Soya lifi ilk olarak 20. yy’ın ortalarında üretilmeye başlanmıştır. Fakat liflerin bu tarihlerdeki üretimi sırasında mukavemet ile ilgili karşılaşılan önemli zorluklar ve teknoloji yetersizliği, bu liflere olan ilgiyi azaltmıştır. 20. yüzyılın sonlarında ekolojik ve yenilenebilir kaynaklardan üretilen liflere olan ilginin artması sonucu SPF’de tekrar gündeme gelmeye başlamıştır.

Ayrıca liflerin mukavemeti, liflere polivinilalkol (PVA) dahil edilmesi ile geliştirilmiştir. Soya fasulyesinin ucuz ve bol olması da bu life olan ilgiyi arttırmıştır. Lifler sahip olduğu yumuşaklık, dökümlülük ve parlaklık gibi fiziksel özelliklerinin yanında antibakteriyellik gibi sağlık açısından faydalı özelliklere de sahiptir.

(ALG.) Aljinat Lifi

Temel üretimi kahverengi deniz yosunları olan alginat, jelleştirme, kalınlaştırma, sabitleme sağlamak amacıyla gıda başta olmak üzere, tekstilde baskı ve apre işlemleri ile elyaf üretiminde, kâğıt üretiminde, jelimsi yapısı ve kontrollü salınımda kullanılabildiği için ilaç sektöründe ve biyo-uyumlu bir polimer olduğu için tıbbi uygulamalarda, kalınlık sağlama ve nem tutma özelliğinden dolayı kozmetikte vb. sanayinin değişik kollarında yaygın olarak kullanılmaktadır

İngiliz kimyacı E.C.C. Stanford’ın 1881 yılında patentlediği “algik asit hazırlanması” içeriğiyle duyurduğu kahverengi alglerden alginaik asit sentezi anlatımıyla ilk kez kimyasal yapısı hakkında fikir edinilmiştir . Daha sonra yapılan bir dizi çalışma sonunda alginatın polimer yapısı ve sentezlenmesi üzerine derin bilgiler günümüze kadar gelmiştir.

Sentetik Lif Çeşitleri

(PA.) Polyamid Lifi

Dünyada üretilen ilk sentetik liftir. Polyamid lifleri için naylon sözcüğü genel bir ad olarak kullanılmaktadır. İlk duyduğumuzda naylon kelimesi, tekstile uzak; kimya ve endüstriye yakın gibi bir madde gibi gelse de giyim sanayinde de çok geniş bir kullanım alanı bulunmaktadır.

Mekanik dayanımı çok iyi olan bir lif türüdür. Bu özelliği sayesinde dayanıklı olması istenen kumaşlarda, diğer elyaf türleri ile karıştırılarak kullanılabilir. Kimyasal dayanımı çok kuvvetli değildir, seyreltik bazı asit ve bazlara karşı dirençlidir. Naylon lifi ilk olarak kadın çoraplarının üretiminde kullanılmıştır. Çeşitli amaçlar için üretilen pek çok polyamid türü olsa da; polyamid lifleri içinde en çok üretilen ve tüketilen iki tür vardır. Bunlar naylon 6.6 ve naylon 6’dır.

(PES.) Polyester Lifi

Kısaltması (PES.) olan Polyester, polimerlerin bir kategorisi veya daha özel olarak ana bağları içinde ester fonksiyonel grupları içeren yoğuşma polimerleridir.

Polyesterler doğada bulunmasına karşın, polyester genel olarak tüm polietilen tereftalat ve polikarbonat içeren sentetik polyesterlere ait geniş bir aileyi belirtir. PET, termoplastik polyesterlerin en önemlilerinden biridir.

Polyester kelimesinin yaygın kullanımı polyester liften imal edilen kumaşı belirtir. Polyester lifler sıklıkla pamuk lifleri ile birlikte; daha iyi özelliklere sahip giysiler üretmekte kullanılır. İngiltere’de Terylene, Trevira, ABD’de Dacron, Almanya’da Diolen ve Türkiye’de Perilen ticari adları ile üretilen polyester lifleri günümüzde en çok kullanılan sentetik lif konumundadır.

(PU.) Poliüretan Lifi

Poliüretan, (PUR, PU) bir dizosiyanatin, diol, diamin veya dikarboksilli asit gibi en az iki aktif hidrojen bulunduran bir bileşikle meydana getirdiği polimer madde. Poliüretan, karbamat bağlantıları ile birleştirilen organik üniteler zincirinden oluşan bir polimerdir.

Esnek ve esnemeyen köpükler, dayanıklı elastomerler ve yüksek performanslı yapıştırıcılar,sentetik fiberler, contalar, prezervatifler, halıların alt kısmı ve sert plastik yapımında kullanılırlar. Esnek poliüretan köpükler, poliüretan süngerler olarak da bilinirler ve yataklarda, mobilyalarda konfor malzemesi olarak vazgeçilmezdirler.

(EL.) Spandex, Elastane

Likra; (Lycra), spandex (elastan) elyafının ticari adıdır. Yüksek uzama yeteneğine sahip lif çeşitlerielastomer (elastik) lif olarak sınıflandırılır ve ülkemizde söz konusu elyaflar, yaygın olarak likra adıyla bilinir.

Bu lifler kopmadan çok yüksek bir uzama (% 400-800) oranı gösteren ve kopma noktasına kadarki uzamalarda hızlı bir şekilde tamamen eski haline dönebilen liflerdir. Likra, elastik özelliklere sahip bu elyafın ticari adıdır.

Teknik olarak elastomer lif denebilir. Oldukça esnek güçlü ve dayanıklı bir liftir. Kimyager C. L. Sandquist ve Joseph Shivers tarafından bulunmuştur. Likra iplikler ise en basit anlamıyla, filament haldeki sentetik likra elyaflarından oluşan ipliklerdir.

(ED.) Elastodien Lifi

Doğal ve Sentetik kauçuktan yapılan esnekliği oldukça fazla (%750) yapay bir elyaftır.

Vulkanize edilmiş lateksten elde edilen doğal poliisopren Özel boyalarla boyanabilir ama önce lifin hazırlanması gerekir.

Doğal veya sentetik poliisoprenden veya olarak bir ya da daha fazla dienin vinil monomeri ile veya bunsuz polimerize edilmesi ile oluşan elastiki elyaf. Bunlar orijinal uzunluğunun üç katı gerildiğinde ve serbest bırakıldığında hızlı bir şekilde ve tamamen başlangıç boyuna dönerler.

(PAN.) Akrilik Lifi

Akrilik, keskin bir kokuya sahip, renksiz olan ve akroliğin oksitlenmesi ile oluşan bir asit türüdür. Bu tür asidin ısıya, ışığa ya da metallere maruz bırakılmasıyla ortaya çıkan polimerler de ‘akrilik‘ olarak adlandırılır. Kimyada akriliğin formülü ise CH2=CH COOH’dür.

Akrilik, polimerlerin üretimi için başlangıç maddesi özelliğini taşır. Tekstilde kullanılan yapay elyaflar içinde yüne en çok benzeyenidir. ISO (Uluslararası Standartlar Organizasyonu) ve BISFA (Uluslararası Sentetik Elyaf Standardizasyon Bürosu) tanımlarına göre kimyasal yapısında en az % 85 oranında akrilonitril içeren elyaflar akrilik elyaf olarak adlandırılırlar. Dünya’nın artan yün ihtiyacı ile yüne benzeyen ve yünün özelliklerine sahip yapay lif geliştirilmesi için yapılan çalışmalar sonucunda bulunmuştur.

(PO.) Poliolefin Lifi

Poliolefin lifleri ilk olarak İtalya ve Almanya’da üretilmiştir. ABD’de üretimi ise 1960 yılındabaşlamıştır. Poliolefin lifleri, doymamış hidrokarbonların polimerleşmesi ile elde edilen liflerdir. Poliolefin lifleri polietilen lifleri, polipropilen lifleri, politetrafluoroetilen lifleri (teflon) olmak üzereüç grupta incelenir.

Polipropilen Lifleri Elde Edilmesi, Polipropilen liflerinin elde edilmesi Bir petrol ürünü olan propilenin uygun katalizörler ile 25 – 30 atmosfer basıncı altında 100 °C’ de polimerizasyonu ile elde edilmektedir. Polipropilen lifleri günümüzde yumuşak çekim veya düzesiz çekim yöntemine (film yarma tekniği) göre elde edilir.

(PE.) Polientilen Lifi

Polietilen ticari polimerlerin başında gelir. Bütün dünyada üretimi 2007 yılında yaklaşık olarak 45 milyon tona ulaşmıştır. Polietilenin bu kadar çok üretilmesindeki en büyük neden hemen hemen her türlü sektörde kullanılan bir plastik olmasından kaynaklanır. Paketleme endüstrisinde, plastik mutfak ürünlerinden, otomotiv sanayinde, altyapı malzemeleri, beyaz eşya ve makina parçaları, oyuncak ve tekstil gibi daha birçok alanda kullanılır. İyi bir yalıtkan ve mukavim bir malzeme olduğundan elektronik ve elektrik eşya parçalarında da sıkça kullanılır.

Polietilen petrolden üretilen bir termoplastik polimerdir. Polietileni genel olarak iki ana sınıfa ayırmak mümkündür: Düşük Yoğunluklu Polietilen (Low Density Polyethylene – LDPE) ve Yüksek Yoğunluklu Polietilen (High Density Polyethylene – HDPE).

(PP.) Polipropilen Lifi

En yaygın ticari termoplastik polimer olan polipropilen 2001 senesinde tüm dünyada 45 milyon ton üretilerek 65 milyar dolarlık bir pazar yaratmıştır. Özellikle izotaktik polipropilen (iPP) düşük yoğunluğu ve yüksek mukavemeti sayesinde cok yüksek güç:ağırlık oranına sahiptir. Bu sebeple de otomotiv parçalarından tekstil ve paketleme endüstrisine kadar her alanda en yaygın kullanılan polimerdir.

(MAC.) Modakrilik Lifi

Bileşiminde % 35–85 arasında akrilonitril içeren life modakrilik lifi denir.

Modakrilik liflerinde akrilonitrilin yanında komonomer olarak vinil krorür, viniliden klorür ve vinil disayinit bulunur. Lifler kuru veya yaş çekim yöntemine göre üretilir. Modakrilik liflerinin mukavemetleri ve sürtünmeye karşı dayanıklılıkları iyi değildir. Liflerin yaylanma yeteneği ve esneme özellikleri iyidir. Dökümlü bir liftir. Güneş ışığına karşı dayanıklılıkları çok iyidir. Kimyasal maddelere karşı ve aleve karşı dayanıklılığı iyidir. Modakrilik liflerinin nem çekme özelliği çok düşüktür % 0,4–3 arasında değişir. Sürtünmeden dolayı liflerde tüylenme problemi ile karşılaşılabilir. Modakrilik ürünleri 110 °C ve daha düşük sıcaklıklarda ütülenmelidir.

(PTFE.) Flor Lifleri

Yumuşak bir malzemedir. Çentik darbe dayanımı ve mekanik dayanım değerleri düşüktür. Kopma uzaması yüksektir. Sürtünme katsayısı çok düşüktür. Bu özellikleri malzemeye kayganlık ve esneklik vermektedir.

Elektriksel özellikleri de çok iyidir. Malzemenin moleküler yapısı sebebi ile hiçbir kimyasal madde ile tepkimeye girmez. Boyutsal ölçü stabilitesi iyi değildir. İşlem esnasında toleranslara dikkat edilmelidir.

Mekanik değerleri değiştirmek üzere çeşitli alaşımları üretilebilmektedir. Aynı zamanda malzeme yapışmama özelliğine sahiptir ve nem emilimi sıfırdır.

(AR.) Aramid Lifi

“Aramid“, “aromatik polyamid” den oluşur. Lifi oluşturan bir madde amidin bağlarının en azından% 85, iki aromatik halkalar doğrudan bağlı olduğu bir uzun zincirli sentetik poliamid olduğu bir imal fiber.

Bu polimer zincirleri fiber artan kuvvetinin doğrultusunda yönlendirmek amacıyla neden olur. Bu derişik sülfirik asit içinde disolved çünkü Kevlar kısmen üretimi için pahalı ve tehlikeli. Bu sentez ve eğirme solüsyonu içinde bulunan yüksek çözünmeyen polimer tutmak gereklidir. HDPE yüksek molekül ağırlıklı polietilen aksine, kevlar molekülü olan polar. Bu su da dahil olmak üzere diğer maddeler Aramid için themselve eklemenize olanak sağlar. Bu aynı zamanda epoksi örneğin yapıştırılabilir anlamına gelir ve ıslatılabilir olan kimyasal UHMWPE (Dyneema, Spectra) daha aktif olmasını sağlar.

(CLF.) Klorlifi

Bir klorlanmış monomerin (özellikle polivinil klorürlerin) polimerizasyonu ile elde edilen sentetik elyaflara klorofiber denir. Klorofiber tuz ve petrokimyasallardan türetilen PVC’den yapılır. Terim,PVC’den elde edilen tüm tekstil elyaflarını ifade eder.

Yanma işlemini desteklemezler ve yanma sırasında damlacık yaymaz ancak yanıkken zehirli gazlar (HCl ve CO) yayarlar. Hızlı kururlar, su geçirmezdir, buruşmazdır ve elektrik ve akustik olarak yüksek bir ısı yalıtımı katsayısına sahiptirler.

1949’da Rhovyl Society tarafından ticarileştirilen ürünler ağırlıklı olarak giyim veya keten imalatında kullanılmaktadır. Klorofibre yanıcıdır ve yanma sırasında damlacık yaymaz ancak zehirli gazlar verir. Hızlı kururlar, suya dayanıklıdır, buruşmazdır ve termal, elektrikli ve akustik bir yüksek verimli sahiptirler. Klorofibre özel özellikleri nedeniyle fark edildi. Ile yüksek performanslı ürünler ve lif yenilikçi özellikleri, bu malzemenin kurulmuş becamean. Rhovyl, sentetik PVC esaslı liflerin lider üreticisidir.

(PBI.) Polibenzin Lifi

Polibenzimidazol (PBI) lifleri, yüksek termal ve kimyasal dayanma sahip uzun zincirli aromatik bir polimer olan PBI polimerinden üretilmektedir.

PBI lifleri; yüksek nem geri kazanımı, iyi tuşe ve dökümlülük gibi istenilen özelliklere sahiptir. Yüksek sıcaklığa dayanıklıdır ve konfor özelliği çok iyidir.

PBI liflerinin ticari üretimi, 1983 yılından beri Hoechst Celanese tarafından yapılmaktadır (Conciatori et al., 1985). Sınırlayıcı oksijen indeksi de % 41‟dir ve bu değer aramid liflerininkinden daha büyüktür.

İnorganik Lif Çeşitleri

(CF.) Karbon Lifi

Karbon fiber veya karbon elyaf, Arapça dilinden gelme olan, teknoloji ürünü olan ipliksi türü bir maddedir. Ana bileşimleri Karbonlaşmış akrilik elyaf (Orlon), katran ve naylondur. Karbon elyaf (ya da karbon fiber) ileri teknoloji ürünü, ipliksi bir tür plastik madde olup Akrilik elyafın belli proseslerden geçirilmesiyle elde edilir.

Yüksek dayanıklılık, düşük yoğunluk, düşük sürtünme ve düşük ağırlık özelliklerinin üstün bileşimi ile uzay ve havacılık sanayii, savunma, otomotiv sanayilerinde, spor gereçlerinde (tenis raketi, board), yapı güçlendirme alanlarında, enerji depolamada tercih edilen bir üründür. Karbon fiberin yapısı, çelikten 4,5 kat daha hafif olmasına rağmen 3 kat daha dayanıklıdır. Karbon fiber, naylon gibi esnek ve orlon gibi de orta derecede dayanıklı değildir. Daha sert ve çok daha dayanıklıdır.

(CEF.) Seramik Lifi

Seramik kumaşlar günümüzde yüksek ısıya en çok dayanan kumaş çeşitlerinden biridir. Özellikle Demir çelik sektöründe yoğun kullanılmaktadır. Seramik Elyaf kumaşlar dayanıklılık derecesi en yüksek tekstil ürünleri olduğu için genellikle izolasyon yastıklarında iç katman olarak değerlendirilmektedir. Seramik elyaf kumaş tahmini 1.5 mm 5 mm cam elyaf takviyelidir, paslanmaz çelik takviyeli ve genişliği: 1000 mm-1500 mm civarındadır. Seramik kumaşlar Hafiftir, düşük ısı iletkenliği vardır ve düşük termal kapasitesine sahiptir. Bu bağlamda iyi sıkıştırma gücü vardır, mükemmel asit, yağ, ve hidrosfer korozyon direnci vardır.