POY Bobinaj Ünitesi
İki galetli bobinaj makinesi ayrı ayrı filamentlere yüksek hızda bobinlere sarılır. Filament kopuklarını algılayan bir dedektör, filament kopması durumunda sarma kafasına ve travers sistemine gelebilecek bir zararı önlemek için filament kesme ve emme sistemleri ile donatılmıştır. Paket oluşumu başlamadan önce bir rezerve ucu otomatik olarak her bobine sarılır. Bir parti saati bobinin çalışma zamanını esas alarak tam bobin ağırlığını temin eder. Dolan bobinler bir bobin çıkarma cihazı yardımıyla sarma kafasının milinden çıkartılır. Yüksek hızlı bobinaj prosesi ile üretilen filamentler uzun bir saklama ömrüyle sonuçlanan bir ön oryantasyon almış olur.
POY İplikte Düzgünsüzlük
Düzgünsüzlük, üretimde iplik kalitesini etkileyen en önemli faktörlerdendir. İplikte oluşan düzgünsüzlükler ipliğin mukavemetinin düşmesine, ince-kalın noktaların oluşmasına, elde edilen iplikle dokunan kumaşların boyanmasında abraj hatalarına neden olmaktadır. Düzgün ve kaliteli ipliğin oluşması için, liflerin iplik yapısı içinde belirli bir düzene göre yerleşmesi gerekmektedir. Liflerin bu düzende sapma göstermeleri hâlinde iplik düzgünsüzlüğü meydana gelmektedir. Diğer bir ifade ile iplik düzgünsüzlüğü özelliği liflerin iplik yapısı içinde ne kadar düzensiz yerleştiğinin bir ölçüsü olarak ifade edilir. Düzenli yerleşimde önemli olan liflerin hepsinin eşit uzunlukta, eşit incelikte, art arda dizili ve bir liften diğerine geçişte oluşan boşluk diğer lifin gövde kısmı ile kapatılmış durumda olmasıdır.
POY İplik Düzgünsüzlük Sapmalarının Tespitinin Amacı
Liflerin incelik ve uzunluk özellikleri açısından geniş sınırlar içerisinde değişim göstermesi ve liflerin iplik uzunluğu boyunca tesadüfî yerleşimlerinden kaynaklanan düzgünsüz dağılışlar nedeniyle ipliğin numara, mukavemet, büküm gibi özelliklerinde iplik boyunca değişimler ortaya çıkar. Ortaya çıkan bu tip değişimler, bazen belli bir zaman periyodu ile tekrarlama eğilimi gösterirler ki, bu tip değişimlere “periyodik düzgünsüzlükler” veya “periyodik hatalar” adı verilir.
İplik üretimi sırasında ortaya çıkan periyodik hatalar çok eski yıllardan beri bilinmektedir. Günümüzde bu hataların mümkün olduğu kadar erken aşamalarda tanınması ve giderilmesi amacı ile pek çok kontrol cihazları yapılmıştır.
Düzgünsüzlük ölçme aletinden elde edilen spektogramın analizi; bant, fitil ve ipliklerde periyodik değişimlere neden olan hataların incelenip kaynağının belirlenmesinde çok kullanışlı bir yöntemdir.
Düzgünsüzlük ölçme cihazı, kapasitif olarak düzgünsüzlük ölçen bir kondansatördür.
İpliğin kalitesini belirleyen ipliğin birim uzunluktaki ağırlığı, büküm mukavemeti, iplik çapı, neps gibi özelliklerdeki değişiklikler kaçınılmazdır. Bu sebepten bu özelliklerden hangisinin iplik düzgünsüzlüğünün ölçümünde daha etken bir faktör olduğuna karar verilmesi zor olacaktır. Birbiriyle ilgili bu özellikler özel hallerde birbirinden bağımsız olarak ele alınabilir. Düzgünsüzlük tespitinde birim uzunluktaki ağırlık değişiminin incelenmesi yeterli bir yaklaşım olmakta ve yalnızca ipliğin değil, fitil, şerit ve vatkalarında incelenmesi proseslerin optimize edilmesini mümkün kılmaktadır.
Düzgünsüzlük cihazında; iplik, fitil veya şeritlerin düzgünsüzlük tayini yapılarak şu bilgilere ulaşılır:
- Düzgünsüzlük ( % U ve % CV )
- İnce yer
- Kalın yer
- Neps adedi
- Spektogramlar ve diyagramlar
Düzgünsüzlük ölçüm kanalları
Kontrol Sırasında Uyulması Gereken Kurallar
- Laboratuvar emniyet kurallarına uyulmalıdır.
- Test esnasında iplik hattı ve ipliğin geçtiği hiçbir yere dokunulmamalıdır.
- Cihazı açtıktan sonra en az 20 dakika ısınmasını ve şartlanması beklenmelidir.
POY İplik Numuneleri Alma
Kontrolleri yapılacak numunelerin numune alma kurallarına uygun olarak yapılması gerekir. Buna göre işletmede üretim devam ederken her vardiyada, makinelerden periyodik bir sıraya göre belirli miktarda numuneler alınır.
İpliğin Test İçin Hazırlanması
- Kontrol yapılacak bobinlerin üzerinden 200 metre ipliklerin temizlenir.
- Ölçüm düzeni için belirlenmiş ipliği düzgün bir şekilde ölçüm cihazına gitmesini sağlayan kılavuzun en az 50 cm önüne araba konulur.
- Ölçülecek iplikler sonradan başa doğru kanallardan geçirilerek sıralanır, iplik değiştirme ünitelerinde iplik sıralama kılavuzlarında aynı şekilde geçirilir, sıkıştırma mekanizmasından geçirilir ve fazlalıklar düzgünce kesilir.
- Teste arabada ipliklerin sonundan başlanmaz ise iplikler birbirine karışır.
- İpliklerin 45 dereceden fazla açı yapması istenmez, iplikler çapraz gelerek birbirlerine karışır ve ölçüm kanalına çift uç girebilir, bu da istenmeyen ve cihazın bozulmasına neden olacak bir durumdur. Otomatik iplik değiştirici her testte başa alınır.