RİNG İPLİK NUMARA KONTROLÜ

İplikçilikte numaranın belirlenmesi, yapılan ipliğin kalitesinin belirlenmesinde önemli rol oynar. Numara kontrolü, proses ile ilgili hataların belirlenmesi ve makine ayarlarının düzenlenmesini sağlamaktadır.

İplikten Numune Alma

İpliklerde numara tayini için, standart atmosfer şartları 20 ºC± 2 sıcaklık % 65 ±2 nispi rutubet olmalıdır.

Numune ipliğin kondisyonlanması;

Numune iplikler önce standart atmosfer koşullarında an az 6 saat dinlendirilerek sabit nem dengesine gelmesi sağlanır. Standart atmosfer koşullarında bırakılan ipliğin 2 saat aralıkla yapılan tartısında ağırlık kaybı % 0,25‟den az ise numune ipliğin deney koşullarına geldiği yani kondisyonlandığı kabul edilir.

İplik numarasının tespiti için teslime hazır bir iplik partisinden veya işletmede çalışan makinelerden laboratuvar numunesi alınır. Bu laboratuvar numunelerinden deney numuneleri seçilir.

İplik numarasının tespiti için teslime hazır bir iplik partisinden veya işletmede çalışan makinelerden laboratuvar numunesi alınır ve deney numuneleri seçilir.

Numune alınırken dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır;

• 

  Resim1.1: Numune iplikler

  Numune bir bütünü temsil edecek şekilde alınmalıdır.

• Tam dolu kopslarla deney yapılmalıdır.
• Kopslar üzerinde işletmeden gelen toz, yağ gibi maddeler bulunmamalıdır.
• Alınan kopslardan bir miktar iplik sağılarak kontrole başlanmalıdır.
• Kops sonlarındaki ipliklerden kontrol yapılmamalıdır.

Uzunluk Tespiti

Numara çıkrığı ile yapılır. Cihaz standart uzunlukta numune iplik sarımında kullanılır. Cihazın her bir turu 1 yardadır. Numara çıkrığı iplik numarası belirlenen uzunlukta çile oluşturmada kullanılır. Otomatik ve motorludur. Çıkrığın çevresi 1yarda 7 kanallı ve sayaçtan oluşur. Katlanabilir kol yardımı ile oluşturulan çile kolaylıkla numara çıkrığından çıkabilir. Numara çıkrığı 7 adet ipliği aynı anda sarmayı sağlayan iplik standı bulunmaktadır.

Kontrolün yapılışı:

• Numara kontrolü yapılacak kops halindeki numuneler işletmeden seçilir.
• Laboratuvar şartları uygun değilse numune kopslar kondisyonlanır.
• Kopslar çıkrığın standına takılır.

• Çıkrığın sayacı sıfırlanır.
• Her iplik kılavuzdan geçirilerek vidalı çıkrığın vidalı kanadına bağlanır. İpliğin fazlası temizlenir.

• Çıkrık kol yardımıyla ya da otomatik olarak sayaç 120 yarda oluncaya kadar çevirilir.

• İplikler bağlı olduğu yerden düzgün şekilde kesip ayrı ayrı çileler haline getirilir.

• Hassas terazide çileler tartılır, numarası (Nm veya Ne) hesaplanır. Hassas terazide tartım sırasında okunan değerler ipliğin 120 yardadaki değeridir.

• 7 kops ayrı ayrı hesaplandıktan sonra ortalama değeri bulunur. Değerler numara kayıt formuna kaydedilir.

Ağırlık Tespiti

Hassas terazi ile yapılır. Numara çıkrığından alınan numune ipliklerin ağırlık ölçümü hassas terazide yapılır. Resim 1.7 ‟de hassas terazi görülmektedir. Hassas terazi, kapalı cam bölme, terazi, ayar (su terazisi) bölümlerinden oluşmaktadır. Terazinin ön kısmında ayar, açma kapama butonu ağırlık değerinin ve sayacın sıfırlandığı skala bulunmaktadır.

Tartım için terazi ( ON ) tuşuna basılarak çalıştırılır. Ekranda önce kesik çizgiler (—– ) sonra( 0.0000g ) görüldüğünde terazi tartıma hazırdır. Tartımı yapılacak numune terazi üzerine yerleştirilir ve ekran üzerinde sol alt tarafta bulunan 0 (sıfır) işareti kaybolduğunda tartım sonucu ekranda görülür. Kullanım sonrası terazi ekranda (.OFF ) ibaresi görününceye kadar ( OFF ) tuşuna basarak terazi kapatılır.

Sonucu Değerlendirme

İpliğin numarası   Formülü ile hesaplanır.

G: Ağırlık birimi; gram
L: Uzunluk birimi; metre

Örnek 1. Hassas terazide tartım sonucunda çile ipliğin ağırlığı 5.484 g gelmiştir. İpliğin numarasını hesaplayalım.

• Çıkrığın çevresi 1 yardadır.
• 1 yarda = 1turdur 1yarda = 0.914m olduğuna göre
• 120×0.914 =109.68m (1 çile ipliğin uzunluğu)

Verilen değerler

• Ağırlık = 4.02g
• Uzunluk=109.68m

İstenen değer

• İpliğin numarası( Nm) =?

Nm = 27.28

Nm = 27 olarak bulunur. 27 Nm olarak okunur.