Raport Nedir
Kumaş üzerindeki desen motiflerinin eşit aralıklarla enine ve boyuna tekrar eden en küçük parçasına Raport denir. Raportlama ise desen üzerindeki motiflerin birbirine yakınlığı, uzaklığı, büyüklüğü, renk sıralamaları ve gruplaşmaları, biçim dengesizliklerinin ortadan kaldırılarak farklı Şekillerde düzenlenmesi işlemidir. Bir desenin metraj üretim aşamasına geçebilmesi için raportlanması gerekmektedir. Aksi halde tasarımı estetik değer taşısa da üretimde kullanılamadığından kumaş deseni olarak bir anlam ifade etmez.
Raportlama işlemine başlamadan önce desenin basılacağı makine (rotasyon, film druck vs), baskıda kullanılacak boyar madde grubu ve makinenin çalışabildiği en fazla renk sayısı bilinmelidir. Makine belirlendikten sonra Şablon ölçüleri dikkate alınarak birim raport ölçüleri belirlenir. Birim raport ölçüleri Şablon ölçülerinin, tam sayıya bölünebilir ast katları olmalıdır. Örneğin rotasyon Şablonlar genelde 64 cm ebatlarında olduğundan birim raport ölçüsü 64 sayısının bölünebilir ast katları dikkate alınarak belirlenmelidir. Tasarımcı raport tekniklerini bu bilgileri dikkate alarak doğru biçimde uygulayabilmelidir. Kumaş tasarımı süreci ancak raportlamadan sonra tamamlanmış olur.
Kullanılan raport çeşitleri Şunlardır:
- Tam veya düz raport
- Yarım veya soter raport
- Diyagonal veya üslup raport
- Çevirme raport
- Kapaklama raport
Düz (Tam) Raport Sistemi ve Özellikleri
Uygulaması en kolay olan raportlama Şeklidir. Kumaşın atkı ve çözgü yönünde, desen motiflerinin dik açı yapacak Şekilde tekrarı ile elde edilen raport sistemidir. Genellikle yol oluşturmayacak desenlerde tercih edilir.
Düz (Tam) Raport Sistemine Göre Desen Uygulaması
- Birim raport ölçüleri belirlenir.
- Çizim araç gereçleri yardımıyla raport karesi dört aks olarak çizilir. Aks çiziminin doğruluğu karşılıklı kenarlardaki aksların üst üste getirilmesiyle kontrol edilir (A ile C, B ile D). Akslardaki kaymalar raport tekrarında desende kaymalara neden olacağından doğru oturtulmalıdır.
- Tasarım ilkeleri doğrultusunda birim raport alanı içerisine desen çizilir. Desende raport dışına taşan motiflerde düzenlemeler yapılır. Bu düzenleme sırasında desenin karakterini bozmadan ilave motifler kullanılabildiği gibi çıkarmalar da yapılabilir.
- Üste ve yanlara doğru yapılan raport tekrarlarında raport alanından taşan motifler dikkate alınarak karşılıklı köşeler oturtulur.
Taşan Motif
- Birim raport hazır duruma gelir.
- Birim raport tam raport kuralı doğrultusunda dikey ve yatay olarak birbiriyle dik açı yaparak çoğaltılır. Bu çoğaltma sırasında desen motifinin genel formu değişikliğe uğratılmaz.
- Raport yana ve üste doğru istenildiği kadar ilavelerle çoğaltılabilir.