Burka, her tarafı kapalı, giyenin önünü görmesi için sadece yüz kısmı kafesli bir çarşaf giysidir. Taliban yönetimi zamanında Afganistan’da giyilmesi zorunlu hale getirilmiştir. Yeni yönetimle serbest bırakılmasına rağmen, halk bazında büyük bir değişim görülmemiştir. Bunun dini, geleneksel ve sosyal sebepleri olduğuna dair yorumlar yapılmıştır. Şu anda yaygın olarak Afganistan, Pakistan ve Hindistan’ın kuzey bölgesinde rağbet görmekle beraber, dünyanın hemen her yerinde kullanılmaktadır. Ayrıca bazı koyu Yahudi mezhepleri de burka benzeri tüm vücudu örten kıyafetler giyilmektedir.
Hangi Avrupa Ülkelerinde Burka Yasak?
Avrupa’da örtünme yasağı denince akla maske ve kask gibi yüzü kapatan kıyafetler geliyor. Yasak asıl nikap ve burka gibi kadınların dini nedenlerle yüzlerini örttükleri peçe ve benzerlerini hedef alıyor. Örtünme yasağı bu nedenle kısaca burka yasağı olarak da adlandırılıyor. Burka bütün bedeni örtüyor ve gözlerin önünde kafes benzeri bir siperliği bulunuyor. Nikap ise gözleri açıkta bırakan peçe vazifesi görüyor. Burka ve peçe yasağı olarak bilinen bu yasaklar, Avrupa ülkelerinde nasıl uygulanıyor?
Öncü Fransa
Kamuya açık yerlerde nikap ve burka yasağı koyan ilk Avrupa ülkesi Fransa oldu. Yasak 2011 Nisanında yürürlüğe girdi. Dini ayrımcılık suçlamasına mahal vermemek için yasa metninde “Kimse kamuya açık yerlerde yüzü kapatmaya yarayan bir giysi giyemez“tanımlaması kullanıldı. 2004 yılında Fransa’daki okullarda başörtüsü takmak da yasaklanmıştı. Fransa’da burka ve nikap kullanan Müslüman kadınların sayısının 2 bin dolayında olduğu tahmin ediliyor.
Fransa’nın izindeki Belçika
Aynı yasak 2011 yılının Temmuz ayında Belçika’da da yürürlüğe girdi. Yasağa karşı gelenler para veya 7 gün hapis cezasına çarptırılabiliyor. Fransa’daki gibi bu yasaktan etkilenen kadınların sayısı oldukça sınırlı. Bir milyon Müslümanın yaşadığı Belçika’da nikap veya burka kullanan kadınların sayısı 300’ü geçmiyor.
Hollanda’da sınırlı yasak
Hollanda Parlamentosu 2016 yılında örtünmeyi yasakladı. Ancak çarşaf giymek veya yüzü tamamen kapatmak sadece resmi dairelerde, toplum taşıma araçlarında, hastanelerde ve okullarda yasaklandı. Yasağa uymayandan 400 euroya kadar para cezası kesiliyor. Yasak kapsamına giren kıyafetleri Hollanda’da kullanan kadınların sayısı 100’ü buluyor.
Bulgaristan’ın istisnaları
Yasak Bulgaristan’da da 2016 yılında yürürlüğe girdi. Bu ülkede de yasağa karşı gelenlerden para cezası alınıyor. Ceza 750 Euro’yu bulabiliyor. Sporda, işyerlerinde ve ibadet yerlerinde istisna uygulanıyor.
Avusturya’da yüzü kapatmak yasak
Avusturya’da 2017 yılının ekim ayından bu yana “yüz kapatma karşıtı yasa” uygulanıyor. Kamusal alanda çeneden saçın başladığı yere kadar yüzü perdelemek yasak. Cezası 150 Euro’yu bulabiliyor.
Son karar Danimarka’dan
Danimarka Parlamentosu, 1 Ağustos’tan itibaren kamuya açık yerlerde çarşaf ve peçeyle örtünmeyi yasaklayan yasayı Mayıs ayının son gününde 30’a karşı 75 oyla kabul etmişti. Yasağa uymayanlara 135 Euro’ya kadar ceza kesilebilecek. İhlalin tekerrürü halinde para cezası bu meblağın on katına kadar çıkabilecek.
Diğer ülkelerin de gündeminde
Örtünme yasağı diğer birçok Avrupa ülkesinin de gündeminde. Almanya, Estonya, İsviçre, Litvanya ve Norveç burka ve nikap yasağını tartışıyor. İspanya’nın Katalonya bölgesinde uygulanan örtünme yasağı mahkeme tarafından kaldırıldı. Örtünme yasağı, 1970’li yıllardan bu yana kimlik tespitini zorlaştıran kıyafetle dolaşmanın yasak olduğu İtalya’da ise tartışma konusu edilmiyor.
Yararlanılan kaynaklar;
https://tr.wikipedia.org/wiki/Burka
https://www.dw.com/tr/hangi-avrupa-ülkelerinde-burka-yasak/a-44895801