Ev Tekstilinde Kumaşlar ve Kullanım Alanları
Ev tekstilinde kullanılacak kumaşlar amaca uygun seçilmelidir. Kullanım yerine ve mekana göre kumaşlar tercih edilmelidir.
Kumaşlar kir ve leke tutmamalı, kolay temizlenmeli, form alma özelliği olmalı, ışığı yansıtmalı, yaş ve ter haslığı yüksek olmalı, serin veya sıcak tutmamalı, nem alıcı olmalı, yumuşak tutuma sahip olmalı, hijyenik olmalı, elektriklenme olmamalı, dökümü iyi olmalı, güneşe ve ışığa dayanıklı olmalı, esnemeli ve ütüye gelmelidir. Kumaştan beklenen talepler dolayısıyla kumaşın sahip olması gereken özellikleri, kumaşın kullanılacağı ürünün yapımı ve kullanım esnasında sorunsuz olması gerekmektedir.
Kumaşların kullanımı son derece geniş ve çeşitlidir. Özellikleri ve karakteristikleri de kumaşları inceleme ve test etme metotları da çeşitlidir. Kumaşların performans karakteristikleri aşağıdaki gibi birkaç başlık altında gruplanabilir. Kullanımda önemli olan mekanik özellikler, gerilme, kopma ve patlama mukavemetleri, aşınma direnci, boyutsal kararlılıklar, esneklik ve uzamada geri toplama. Estetik kabul edilebilirlik ile ilgili özellikler, tuşe ve dökümlülük, buruşmazlık, kolay bakım özellikleri, parlaklık, renk haslığı ve renk uyumunu da içermektedir.
Asetat
- Tek başına, yapay veya doğal elyaflarla karışım hâlinde kullanılır ve yumuşak bir tutuma sahiptir. Bu yüzden de moda tasarımcıları tarafından oldukça fazla tercih edilen bir elyaftır.
- Mükemmel emicilik ve yumuşaklığa sahiptir.
- Geniş sıralı renkler, boyanabilir ve baskı yapılabilir.
- Çekme, güve ve küflenmeye karşı dayanıklıdır.
- Düşük nem emilimi, nispeten hızlı kuruma özelliğine sahiptir.
- Tüylenme problemi olmaz fakat ufak statik problemi olabilir.
- Genelde asetat giyimler kuru temizleme gerektirir.
- Kullanım alanları: Hazır giyimde (iç ve dış giyimlerde), özel kullanımlık kıyafetlerde, ev tekstilinde, döşemeliklerde, perde, yatak örtülerinde vb. kullanılmaktadır.
Akrilik
- Hafiftir, kış giysileri için yumuşak sıcaklık sağlar.
- Yumuşak, hafif, ince, pamuk benzeridir, sıcak havalarda serin tutar.
- Çok hızlı parlak renklere boyanabilir.
- Makinede yıkanabilir, hızlı kurur, esnektir şekil verilebilir.
- Çekmeye ve kırışmaya karşı dayanıklıdır.
- Kullanım Alanları: Akrilik önceleri kazak ve battaniyeler için soğuk hava elyafı olarak kullanılırdı.
Lyocell
- Mükemmel kıvrım oluşturulabilir, güneş solmasına karşı dayanıklıdır.
- Güve, yağ ve kimyasallara karşı dayanıklıdır.
- Yün, pamuk benzeri karışımlı kumaşlara estetik bir hava verir.
- Statik ve tüylenme sorunu olabilir.
- Kullanım Alanları: Hazır giyimde, çorap, yuvarlak örgülü giysiler, spor giysiler, çocuk giysileri ev tekstilinde, yorgan, döşemelikler, yer kaplaması, tente ve güneşliklerde, dış mobilyalarda kullanılmaktadır.
Naylon
- Naylon halı iplikleri gerilmeye dayanıklıdır, toz toprağı saklar, küf ve bakteriye dayanıklı ve hafiftir.
- Kolay yıkanabilir, çekmeye ve kırışıklığa karşı dirençlidir.
- Kıvrılabilir ve esnektir, aşınmaya karşı dayanıklıdır.
- Hızlı kuruyabilir, düşük nem emilimlidir.
- Ön boyamaya tabi tutulabilir, geniş sıralı renklerle boyanabilir.
- Kimyasallardan ve yağdan kaynaklanabilecek aşınmalara karşı dayanıklıdır.
- Statik ve tüylenme problemi olabilir. Sürekli güneş ışığına karşı direnci düşüktür.
- Kullanım Alanları: Hazır giyim, deniz kıyafetleri, günlük kıyafetler, bluz, elbise, spor giyim, pantolon, ceket, etek, yağmurluk, kayak ve kar kıyafetleri, rüzgârlık, çocuk giyimlerinde, ev tekstilinde halı, kilim, perde, döşemelik, serilebilir kumaşlar ve yatak örtülerinde kullanılmaktadır.
Polyproplen
- En hafif liftir, suda yüzebilir, güçlü ve esnektir.
- Pas, güneş ışığı, koku ve statik problemlere karşı dirençlidir.
- Yüksek yalıtımlıdır, hızlı kuruyabilir.
- Kimyasallardan dolayı oluşan bozulmalara, küf, ter ve çürümeye karşı dirençlidir.
- Statik ve tüylenme problemi olmaz.
- Ütüleme, yıkama ve kurulama düşük ısıda yapılmalıdır.
- Kullanım Alanları: Hazır giyimde günlük giyim, spor giyim, iç giyim, astar, kot ve çoraplarda; Ev tekstilinde iç ve dış halılar, duvar kaplamaları, halı sırtı, mobilya ve yatak kumaşında kullanılmaktadır.
Micro Elyaf
- Oldukça pahalı olan ipeklerin dayanıklılık, görünüm ve tutumuna bir alternatif olarak bu yapay lifler kullanılmaktadır.
- Statiği önler.
- Süper incedir (1dpf’den az), en hassas ipekten daha incedir.
- İyi serilebilir, süet ve pamuk dokunumu gibidir.
- Çok yumuşaktır, yıkanabilir ve kuru temizleme yapılabilir.
- Çekmeye karşı dirençlidir.
- Mükemmel kıvrılma özelliği vardır.
- Rüzgâr, yağmur ve soğuğa karşı iyi yalıtımlıdır.
- Kullanım Alanları: Hazır giyimde, ince bayan çorabı, bluz, elbise, erkek giyim, spor giyim, kravat, eşarp, yağmurluk, deniz kıyafetleri, günlük kıyafet, dış giyimlerde, ev tekstilinde, perdeler, çarşaf, battaniye döşemelikler ve havlularda kullanılır.
Polyester
- Polyester yüksek mukavemet/ağırlık oranına sahiptir ve ticari kullanımda en başarılı yapay elyaftır. Tüm örtü, ev tekstili (yatak takımları, çarşaflar, yastık, perde, mobilya döşemeleri, halılar), lastik, çorap ve kemerlerde destekleyici elyaf olarak kullanılır. Ayrıca oldukça sık tekrar kullanılabilen bir elyaftır. Yeni yalıtılan polyester elyaf dolgu ürünleri,- ‘Everest Dağı’ nda dağcılar tarafından test edilmiştir- tırmanma elbiseleri, uyku tulumları, parkalar ve diğer yüksek performanslı açık hava giyiminde kullanılırlar. Polyester polar hatları, kış rüzgâr sörfüne izin verecek şekilde elbiseleri kurutur.
- Güçlüdür, çekme ve aşınmaya karşı dirençlidir.
- Yıkanabilir, kuru temizleme yapılabilir ve çabuk kurur.
- Kırışmaya karşı dirençlidir, ısı uygulandığında kıvrılma özelliği vardır.
- Kimyasallara karşı dayanıklıdır.
- Statik ve tüylenme problemi olabilir.
- Düşük emiliminden dolayı pas çıkarma problem olabilir.
- Kullanım Alanları: Hazır giyimde bluz, elbise, ceket, spor kıyafetleri takım elbise, gömlek, pantolon, yağmurluk, çocuk giyimi ve bayan iç çamaşırı; ev tekstilinde perde, serilebilir kumaş, yer kaplaması, döşemelik, nevresim, lif dolgusu olarak kullanılmaktadır.
Viskon
- Selüloz, ağaç ve pamuk döküntüsünden kimyasal işlemlerle elde edilen viskon, elyaf pamuğa nazaran daha parlaktır, ipek görünümündedir. Tek başına üretim yapılabildiği gibi pamuk ve polyesterle karışım yapılabilir. Islak mukavemeti çok düşük olduğundan tek kullanıldığında özel viskon tercih edilir. Yüksek sıcaklıkta ayrışır. Zayıftır, sıkıştırılınca kolay kırışır. Aşınma dayanıklılığı zayıftır. Güveye karşı dayanıklı, böceklere karşı hassastır. Kimyevilere karşı hassastır çabuk yanar. Güneş ışığına karşı dayanıklıdır. Emici özelliği ve canlı renklere boyanabilmesi dolayısıyla moda kumaşlar için aranılan elyaftır. Yıkanması çok kolaydır. Kuru temizleme tercih edilmelidir. Çok geç kurur, kolay ütü olur.
- Rahat ve yumuşaktır.
- Yüksek emilimlidir, kolay boyanabilir ve baskı yapılabilir.
- Statik ve tüylenme problemi olmaz.
- Yıkanabilir ve kuru temizleme yapılabilir.
- Yıkandığında fark edilir derecede çekme yapabilir, bu yüzden sadece kuru temizleme yapılmalıdır.
- Kullanım Alanları: Hazır giyimde bluz, elbise, ceket, spor gömlek, spor kıyafet, kravat, takım elbise, iş elbiseleri, bayan iç çamaşırı, astar, pantolon, bayan şapkası; Ev tekstilinde perde, battaniye, yatak çarşafı, masa örtüsü ve döşemeliklerde kullanılır.
Ev Tekstilinde Kullanılan Kumaşların Özellikleri
Ev tekstilinde kullanılan kumaşlarda en önemli özellik yapılacak ürünün çeşidine göre kullanılmasıdır. Perdelik kumaşlardan nevresim takımının yapılması ya da döşemelik kalın kumaşlardan salon takımının yapılması gibi.
Yastık ve Minderler Nasıl Olmalıdır?
Baş için kullanılan yastıklar %100 pamuklu dokumalardır. Kullanım alanı en geniş ev tekstil ürünleridir. Aranan kullanım özellikleri fazla ve insan sağlığı için önemlidir. Kullanılan kumaş ham madde bakımından sınırlandırılır. Küçük bir yüzeye sahip olmasından dolayı küçük desenli ve düz kumaşlar kullanılır. Süs amaçlı olanlarda dokuma, örme desenli baskılı kumaşlar, ipek dantel, kanaviçe gibi akla gelen tüm kumaşlar kullanılır.
Perde Çeşitleri Nasıl Olmalıdır?
Perdelik kumaş olarak genellikle polyester, asetat, naylon, pamuk veya keten gibi liflerden yapılmış kumaşlar kullanılır. Düz veya desenli olabilirler. Perdelerin uzunluğu, genişliği, şekli sabit değildir. Boyutları pencerenin tipine ebatlarına ve zevke göre değişim gösterir. Oda içerisindeki dekoru tamamlayan kumaşlar kullanılır.
Mobilya Kılıfları Nasıl Olmalıdır?
Keten, keten karışımı pamuklu kumaşlar bu amaç için daha uygundur. Sık dokunuşlu pamuklu kumaşlar, yumuşak kadife, kanvaz veya chintz kumaşları kullanılabilir. Mobilya kılflarının ebatları kaplanacak alana ve şekline göre zevke bağlı olarak değişebilir.
Yatak Örtüleri Nasıl Olmalıdır?
Örtülük kumaş olarak orta gramajlı bir pamuklu dokuma en uygun olanıdır. Patiska, baskılı kumaşlar, bezayağı, saf keten, saten tek renk ince pamuk ipliğinden yapılmış sağlam kumaşlar olduğu için rahatlıkla kullanılabilir. Üzeri nakışlı güpürlü kumaşlar süs amaçlı örtüler için uygundur. Çocuklar ve büyükler için kullanılacak olan nevresim takımlarında pamuk ağırlıklı kumaşlar tercih edilmektedir.
Masa Örtüleri Nasıl Olmalıdır?
Süs amaçlı masa örtülerinde ipek kumaştan dantele kadar her türlü kumaş kullanılır. Örme kumaşlar, baskılı kumaşlar, dokuma kumaşları, kumaş üzerine sonradan yapılan nakış ve aplike ajur işlemlere yapılan kumaşlarla yemek masa örtüsü ve peçetelerin de kolay temizlenebilir ve yıkanabilir kumaştan seçilmesi gerekir.