İplikteki parafin miktarının standartlara uygunluğunu belirlemek için parafin kontrolü yapılır.
Parafinleme, İpliğin yüzeyinin küçük parafin parçacıklarıyla kaplanması ve yüzeye kayganlık kazandırılması işlemine parafinleme denir. Bu işlem sonucunda elde edilen ipliğe parafinli iplik denir.
Parafinleme işlemi iki Şekilde yapılır:
- Katı parafinleme: Genelde ham maddesi doğal liflerden üretilmiş ipliklerde kullanılır.
- Sıvı parafinleme: Daha çok flament ipliklerde uygulanır.
İplik Parafinlemenin Amacı
İpliğin sürtünmeye karşı göstereceği dayanımı artırmaktır. İpliğin sürtünmeye karşı gösterdiği dayanım, daha sonra göreceği işlemler açısından son derece önemlidir. Özellikle örme ve dikiş iplikleri, yüksek ölçüde sürtünmeye maruz kalan ipliklerdir. Yapılan işlemler sırasında makinelerin özelliğinden kaynaklanan nedenlerle iplikte aşırı derecede sürtünme oluşması ve bunun sonucunda mukavemetin düşmesi olasıdır. Bu tip ipliklerin sürtünmeye karşı dayanımının son derece yüksek olması gerekmektedir. Sürtünme; iplikte bozulma, aşınma, mukavamet kaybı gibi olumsuzluklara zemin hazırlar. Parafinleme ile bu olumsuzluklar azaltılmaya çalışılır.
Parafin Kontrolünün Amacı
Öncelikle parafinin ipliğin yüzeyine iyi bir şekilde nüfuz etmesi gerekir. Bir kilogram ipliğe 0,5 g ile 1,5 g arası parafin verilir. Yani ipliğin parafin alma oranı % 0,05 ile 0,15 sınırları içinde ise parafinleme işlemi doğru yapılmış demektir. Parafin miktarına göre iplikteki sürtünme kat sayısının değişimi farklılık gösterir. İplikteki parafin miktarı ne çok ne de az olmalıdır. Gereğinden az ya da çok olması sürtünme kat sayısını etkiler.
- Parafinin seçimi: Parafini seçerken aşağıdaki şartlar dikkate alınmalıdır:
- İpliğin tipi (ham madde, kullanım yeri vs.)
- Ortam sıcaklığı (mevsim, çevre şartları vs.)
- Her bir ipliğin parafin alma şekli (katı veya sıvı)
Yukarıdaki şartlara göre parafin seçimi ve parafinleme yapılır. Fakat asıl önemli olan parafinlenen iplikteki sürtünme kat sayısının değişimidir.
İpliklerde parafin alma miktarı, deneylerle belirlenmiştir. Edinilen tecrübeler sonucunda, tüm ipliklerde parafin alma miktarı, bir kilogram iplik için 0,5-1,5 gram olarak belirlenmiştir.
Parafin Kontrolünü Yapma
Bobin makinesinden parafin işlemi yapılmamış bobin numunesi alınır. Ağırlıkları belirlenerek not edilir. Ağırlığı belirlenen parafinsiz bobin numunelerine, bobin makinesinde parafinleme işlemi yapılır. Parafinlenen numuneler tartılır, ağırlıkları belirlenir. Parafinli iplik ağırlığından parafinsiz iplik ağırlığı çıkartılır. Bulunan değerler, parafinleme miktarını belirler. Bu miktar, bir kilogram iplikte 0,5-1,5 gram arasında ise parafinleme işlemi ideal demektir