Kumaş adı	Lyocell
Kumaş olarak da bilinir	Tencel
Kumaş bileşimi	Odun hamuru ve sentetik maddeler
Kumaş olası iplik sayısı varyasyonları	300-600
Kumaş nefes alabilirliği	Çok nefes alabilir
Nem tutma özelliği	Yüksek
Isı tutma özelliği	Orta
Gerilebilirlik (esneklik)	Düşük
Boncuklanma / kabarcıklanma eğilimi	Orta
Kumaşın ilk üretildiği ülke	Amerika Birleşik Devletleri
Bugün en büyük ihracatçı / üreten ülke	Avrupa ve Çin
Önerilen yıkama sıcaklıkları	Düşük ısılarda yıkanılmalı
Yaygın olarak kullanılan	Denim, gömlekler, iç giyim, havlular, konveyör bantlar, tıbbi pansumanlar, özel kağıtlar

Lyocell Kumaş Nedir?

Lyocell, pamuk veya ipek yerine kullanılan yarı sentetik bir kumaştır. Bu kumaş bir suni ipek türüdür ve esas olarak ahşaptan elde edilen selülozdan oluşur.

Başlangıçta 1972‘de Amerikan Enka tarafından geliştirilen lyocell, 20. yüzyılın son on yıllarında popülerliğe girdi ve hala dünya çapında nispeten popüler. Öncelikle organik içeriklerden yapıldığı için, bu kumaş, polyester gibi tamamen sentetik liflere karşı daha sürdürülebilir bir alternatif olarak görülmektedir, ancak liyosel kumaşın çevre için gerçekten daha iyi olup olmadığı tartışmalıdır.

Amerikan Enka’da liyosel kumaş, projeyi terk etmeden önce sadece geliştirme aşamasındaki pilot aşamada yaptı. 1980’lere kadar Courtaulds Fibers adlı bir İngiliz şirketi parçaları aldı ve lyocell araştırmalarına dayanan Tencel adlı yeni bir kumaş yarattı. Bu iki kumaş kimyasal olarak aynıdır ve Tencel ve liyosel terimleri birbirinin yerine kullanılabilir.

Tüketiciler genellikle liyosel kumaşı dokunmaya karşı yumuşak bulurlar ve birçok insan bu kumaş ve pamuk arasındaki farkı söyleyemez. Lyocell kumaşı ister ıslak ister kuru olsun çok güçlüdür ve boncuklanmaya pamuğa göre daha dayanıklıdır. Tekstil üreticileri, bu kumaşı diğer tekstil türleri ile karıştırmanın kolay olmasını seviyor; örneğin, pamuk, ipek, suni ipek, polyester, naylon ve yünle iyi oynar.

Lyocell Kumaş Nasıl Yapılır?

Lyocell, kimyasal olarak rayon ile neredeyse aynıdır, ancak bu rayon türevini yapmak için biraz farklı bir işlem kullanılır. Rayon üretim işleminin aksine, liyosel kumaş üretim işlemi, dolaylı bir çözücü yerine doğrudan bir çözücünün kullanılmasını içerir. Lyocell oluşturmak için bir çözücü eğirme tekniği kullanılır, bu, suni ipek üretiminde durumun aksine, Lyocell üretim sürecinin selülozun kimyasal yapısında önemli kimyasal değişikliklere neden olmadığı anlamına gelir.

Selülozdan türetilen kumaşlar yaklaşık 200 yıldır, ancak 20. yüzyılın başından beri sadece seri üretimde. Bu kumaşlar başlangıçta ipek yerine geçiyordu ve selüloz kumaşların öncüleri ipekböceklerinin gerçek ipek yapmak için kullandığı süreci yeniden yaratmaya çalıştı.

Seri olarak üretilecek ilk selüloz kumaş suni ipek ve bugüne kadar suni ipek bir ekstrüzyon yöntemi ile yapılmıştır. En yeni selüloz kumaş üretim yöntemlerinden biri olan liyosel üretimi, suni ipek yapımında kullanılan üretim yöntemlerini geliştirir. Daha verimlidir, daha az atık üretir ve suni ipekten daha az sentetik olan bir ürünle sonuçlanır.

Lyocell Kumaş Üretim süreci

Bu kumaşta kullanılan selüloz için hammadde olarak meşe veya huş ağacı gibi sert ağaç yongaları kullanılır. Bu amaçlar için kullanılan ağaçlar genellikle yönetilen ağaç çiftliklerinde yetiştirilir. Ağaçlar bir Lyocell üretim tesisine ulaştığında, talaşlara ayrılır ve talaşları posa haline getiren yumuşatıcı bir kimyasal sindiriciye yüklenir.

Bu hamur daha sonra suda yıkanır ve ağartma maddesi dezenfekte etmek için kullanılabilir. Daha sonra bir tabakada kurutulur ve makaralara yuvarlanır. Çoğu selüloz merdanesi muazzamdır ve yaklaşık 500 kilo ağırlığındadır.

Bu tabakalar daha sonra yaklaşık bir inç çapında karelere bölünür ve bu kareler, liyosel kumaş yapmak için kullanılan birincil çözücü olan basınçlı ve ısıtılmış amin oksit kaplarına yerleştirilir. Selüloz berrak bir sıvı içinde çözündükten sonra süzülür ve spinneretlerden pompalanır.

Spinneretler yoluyla zorlandıkça, selüloz uzun, ince liflere dönüşür. Elde edilen lifler, bir miktar seyreltilmiş amin oksit içine daldırılır ve daha sonra demineralize su ile yıkanır.

Liyosel fiberler daha sonra kurutulur ve silikon veya sabun gibi bir yağlayıcı uygulanır. Liflerin artık çekme adı verilen bir durumda olduğu düşünülür ve bu çekme demetleri, fiberi sıkıştıran bir kıvırıcıya yerleştirilir. Daha sonra, telleri ayıran ve sipariş eden taraklanırlar. Son olarak, lifler kesilir ve daha sonra çeşitli farklı ürünlere dönüştürülmeye hazırdır.

Rayon ile karşılaştırıldığında, Lyocell üretim süreci çok daha az adım gerektirir ve çok daha az zaman alır. Ayrıca, bu kumaşı yapmak için kullanılan amin oksit geri kazanılabildiğinden, liyosel kumaşı yapmak suni ipek yapmaktan çok daha az israftır.

 

Lyocell Kumaş Nasıl Kullanılır?

Lyocell genellikle pamuk veya ipek yerine kullanılır. Bu kumaş yumuşak pamuk gibi hissediyor ve gömleklerden havlulara ve iç çamaşırlarına kadar her şeyi yapmak için kullanılıyor.

Bazı giysiler tamamen liyoselden yapılmış olsa da, bu kumaşı pamuk veya polyester gibi diğer kumaş türleriyle karıştırmak daha yaygındır. Lyocell çok güçlü olduğu için, diğer kumaşlarla karıştırıldığında, elde edilen kompozit kumaş tek başına pamuk veya polyesterden daha güçlüdür.

Giysilere ek olarak, bu kumaş çeşitli ticari ortamlarda kullanılır. Örneğin, birçok üretici konveyör bantların kumaş kısımlarında pamuk yerine liyosel değiştirmiştir; kayışlar bu kumaşla yapıldığında daha uzun süre dayanırlar ve aşınma ve yıpranmaya karşı daha dayanıklıdırlar.

Ayrıca, Lyocell hızla tıbbi pansumanlar için favori bir kumaş haline geliyor.Yaşam ya da ölüm durumlarında, yüksek gerilimli bir kumaşa sahip olmak çok önemlidir ve Lyocell, geçmişte tıbbi pansumanlar için kullanılan kumaşlardan daha güçlü olduğunu kanıtlamıştır. Bu kumaşın yüksek emicilik profili aynı zamanda tıbbi uygulamalarda kullanmak için ideal bir malzeme olmasını sağlar.

Geliştirilmesinden kısa bir süre sonra, bilimsel araştırmacılar liyosellerin potansiyelini özel makalelerde bir bileşen olarak tanıdılar. Lyocell kağıdına yazmak istemeseniz de, öncelikle kağıttan birçok farklı filtre türü yapılır ve bu kumaş düşük hava direncine ve yüksek opaklığa sahip olduğundan, ideal bir filtreleme malzemesidir.

Liyosel kumaşı çok yönlü bir madde olduğundan, çeşitli özel uygulamalarda da kullanılabilir. Bu doku ile ilgili araştırmalar devam etmektedir, bu da gelecekte Lyocell için daha fazla kullanımın keşfedilebileceği anlamına gelir.

Lyocell Kumaş Nerede Üretilir?

Lyocell kumaşı ilk yaratıldığında, sadece Kuzey Carolina’daki Enka’daki Amerikan Enka fabrikasında üretildi. Ancak Enka bu maddeyi üretmeyi bıraktığında, Courtaulds Fibers bu kumaşı Tencel olarak markaladığında üretim tamamen İngiltere’ye taşındı.

Sonunda, Tencel üretimi Alabama, Mobile’daki Courtaulds fabrikasına kadar genişledi ve 1990’ların sonuna kadar bu kumaş dünyanın başka hiçbir yerinde yapılmadı. Ancak 1998’de Courtalds, boya konusunda uzmanlaşmış bir Hollanda uluslararası şirketi olan Akzo Nobel’e satıldı. Akzo Nobel, Tencel haklarını, derhal Tencel bölümünü Avusturya merkezli uluslararası bir tekstil şirketi olan Lenzing AG’ye satan CVC ortakları adında bir özel sermaye şirketine satmaya devam etti.

Lenzing AG’nin Avrupa’da çeşitli fabrikaları olmasına rağmen, üretiminin büyük bir kısmı yurtdışına Çin ve Endonezya gibi ülkelere taşınmıştır. Bazı Tencel hala Avusturya, İngiltere ve ABD gibi ülkelerde üretilirken, bu kumaşın çoğunluğu Çin’de üretiliyor.

Lenzing şu anda Lyocell patentine sahip olduğundan, bu tekstilin dünyadaki en büyük üreticisi olmaya devam ediyor. Çeşitli küçük şirketler de bu kumaşı ufak miktarlarda yapabilirler, ancak bir liyosel giysisi giydiyseniz, Lenzing AG tarafından Çin fabrikalarından birinde yapıldı.

Lyocell Kumaşın Maliyeti Nedir?

Rayon ve diğer selüloz kumaşlar başlangıçta ipeğe daha ucuz alternatifler olarak üretilmiştir. İpek üretimi tamamen doğal ve nispeten sürdürülebilir olsa da, büyük oranda ipek üretmek zordur, bu da sonuçta modern suni ipek ile sonuçlanan “yapay ipek” devriminin doğmasına neden olmuştur.

Selüloz kumaşların üretilmesi ipekden daha ucuz olduğu doğru olsa da, pamuk için aynı şey söylenemez. Pamuk ve selüloz kumaşların fiyatları dalgalanırken, son on yılda pamuk üretimi önemli ölçüde daha ucuz olmuştur. Küresel ekonomik eğilimler sabit kalırsa, pamuk üretim açısından liyosel ve benzeri kumaşlardan daha ucuz kalır.

Bununla birlikte, pamuk ve Lyocell arasındaki fiyat farkı neredeyse göz ardı edilebilir ve bazı üreticiler pamuk üretim sürecine selüloz kumaş üretme sürecini tercih edebilirler. Özellikle Lyocell, üretilecek en basit selüloz kumaşlardan biridir ve çok az atık üretir.

Selüloz kumaşlar fiyat dalgalanmaları nedeniyle pamuktan daha az popüler hale gelse bile, liyosel kumaş bir dizi uygulamada pamuktan çok daha kullanışlıdır. Bu tekstilin gerginliği grafiklerin dışındadır ve ticari uygulamalarda oldukça dayanıklıdır. Üreticiler bu avantajlar için biraz daha yüksek fiyatlar ödemekten mutluluk duyarlar.

Ne Tür Lyocell Kumaş Var?

Kimyasal bir bakış açısıyla, sadece bir tür liyosel kumaş vardır. Bu madde Tencel olarak adlandırıldığında bile, aynı kimyasal bileşime sahiptir ve aynı işlem kullanılarak yapılır.

Bununla birlikte, bu tekstil hakkında daha fazla bilgi edinirken bilmeniz gereken liyosel kumaşa çok benzeyen birkaç kumaş var. Bu benzer kumaşların örnekleri şunları içerir:

1. Viskon reyon: Bu kumaş popülerliğe yükselen ilk selüloz tekstil türüdür. Viskon reyonu, 20. yüzyılın ilk birkaç on yılından beri üretilmiştir ve öncesinde yanıcılık veya süreksiz üretim süreçleri nedeniyle kesilen bir dizi selüloz kumaş prototipi kullanılmıştır.
2. Viskon reyon popüler bir kumaş olarak kalır ve tüm dünyada üretilir. Bununla birlikte, viskon üretim süreci liyosel oluşturmak için kullanılan işlemden çok daha karmaşıktır ve çevre üzerinde çok daha etkilidir. Bazı durumlarda, viskoz rayon üretimi Lyocell’den daha ucuz olabilir, ancak bu kumaşın teknolojik olarak modası geçmiş olduğu açıktır.
3. Modal Rayon: Bu tip suni ipek, Lyocell’e pek çok açıdan nispeten benzemektedir.Viskon reyonundan daha basit bir işlemle yapılır ve diğer selüloz elyaf tiplerinden önemli ölçüde daha gerilir. Bu suni ipek üretim yöntemi 1940’larda keşfedildi ve selüloz kumaş üretiminde ileriye doğru teknik bir sıçramayı temsil ediyor. Bununla birlikte, dünyadaki birçok üretici hala modal rayon yerine viskoz rayon üretmektedir.

Lyocell Kumaş Çevreyi Nasıl Etkiler?

Diğer selüloz tekstillere kıyasla, liyosel çevre için çok daha iyidir. Bu kumaşı üretme süreci, suni ipek ve diğer selüloz kumaşları yapmak için kullanılana benzese de, Lyocell üretimi doğru yapılırsa çevreye toksin katmaz.

Benzer tekstillerin aksine, liyosel üretimi bir “kapalı döngü” ekstraksiyon işlemini kullanır, bu da aynı seri amin oksitin birden fazla Tencel partisini çıkarmak için kullanıldığı anlamına gelir. Karşılaştırma için, viskoz suni ipek üretimi, kapalı bir döngü sistemi kullanmayan bir dizi farklı kimyasal işlemi içerir ve daha sonra bu kimyasallar çevreye kirli su şeklinde sokulur.

Bununla birlikte, liyoselin ağaçlardan yapıldığını ve bu kumaşın üretiminde büyük miktarda ağaç malzemesi boşa harcandığını hatırlamak önemlidir.Lyocell üretimi için ağaçlar sürdürülebilir şekilde yetiştirilmezse, bu malzemenin üretimi olumsuz bir çevresel etkiye sahip olabilir ve tüm Tencel üreticilerinin sürdürülebilir kapalı döngü ekstraksiyon modelini takip etmeleri garanti edilmez.