TEKSTİL LİFLERİ NEM DEĞERLERİ

Tekstil liflerinin, belli sıcaklık ve rutubette sıvıları emme (içine çekme) kabiliyetidir. Emilen sıvı miktarı, elyaf türüne ve ortamın rutubet miktarına göre değişir.

Liflerin nem çekme özelliği

İplik, dokuma, ağartma ve boyama işlemleri için gereklidir. Rutubetli ortama bırakılan bir kumaş, üzerine su toplar; buna karşılık nemli veya ıslak bir kumaş kuru havada üzerinde bulunan suyu kaybeder(deserpsiyon). Su absorpsiyonu ve deserpsiyon, bir denge kuruluncaya kadar devam eder, Bir elyaf ne kadar çabuk su absorpluyorsa o kadar çabuk kurur.

Aynı bağıl rutubete sahip bir ortama konulan lifler içinde, en fazla nem çeken yündür. Bundan sonra sırasıyla ipek, rayonlar, keten, pamuk, asetat ipeği, poliamid ve diğer sentetik elyaf gelir. Cam elyafın nem çekme miktarı sıfırdır. Doğal lifler oldukça fazla miktarda nem çektiği halde elle tutulduğunda kuru hissedilebilir. Bu nedenle ticarette lif üzerinde bulunabilecek nem miktarı sınırlandırılmıştır. Tekstil materyalindeki nem miktarı, % nem ve mutlak nem olmak üzere iki şekilde belirlenir.

• % Nem:  Tekstil materyalinin absorpladığı su miktarının, nemli materyal ağırlığına oranıdır.
• Mutlak nem: Tekstil materyalindeki su miktarının, kuru materyal ağırlığına oranıdır. Lif üzerindeki nem yüzdesi higrometre cihazı ile ölçülür.

Standart test ve analiz ortam koşulları (ISO 139, EN 20139)

Tekstil ürünlerinin kondüsyonlanması ve test işlemlerinin yapılması için gerekli ortam şartları

Bağıl nem (ISO 139)

Aynı sıcaklık ve aynı basınçta ortamdaki gerçek su buharı basıncının doymuş su buharı basıncına oranı Standart test ve analiz ortam koşulları (ISO 139, EN 20139):

Tekstil ürünleri test öncesinde kondüsyonlanmalıdır (numunenin ortamdan nem ve sıcaklık alması veya ortama vermesi). Bunun için ya 24 saat kondüsyonlanır veya 2 saat aralıklarla numune tartım yapılır. Ağırlık değişimi %0,25 ten az olması durumunda numunenin ortam şartları ile dengeye geldiğine (kondüsyonlandığına) karar verilir.

Lifin Cinsi Kabul edilen nem miktarı

Suyun elyafa bağlanması sırasında, ısı şeklinde bir enerji açığa çıkar. Bu ısıya nem absorplama ısısı denir. Birimi cal/g ‘ dır. %0 mutlak nemdeki liflerin ıslatıldığında verdikleri ısı miktarları aşağıda gösterilmiştir.

Lifin Cinsi ve Su absorblama ısısı (cal/g)

Nem absorbsiyonu sırasında bir ısı enerjisinin yayılması olayı, tekstil materyallerinin seçimi ve kullanılma şartlarını belirleyen önemli bir faktördür. Örneğin, 18oC ‘lik ve %45 relatif rutubetteki bir kapalı ortamdan, 5oC’lik ve %95 relatif rutubetli açık hava ortamına çıkıldığında, yün üzerindeki mutlak nem miktarı %10’dan %27’ye çıkar. Bir paltonun 1,5 kg olduğu kabul edilirse, bu değişim 150.000 kalorilik bir ısı değişimidir.Bu miktarda bir ısı, insan metabolizması tarafından 1,5 saatte oluşturabilir. Bu ısı yayımı, insan vücudunun yeni koşullara kolayca uyum sağlamasına sebep olur ki; fizyolojik bakımdan önemli bir avantajdır.

Elyafın nem çekme özelliği

Aşağıda 1kg tekstil materyalinin %40 relatif rutubetten %70 relatif rutubetli bir ortama geçtiğinde açığa çıkan ısı miktarları verilmektedir.

Lifin Cinsi ve Isı Miktarı (K.Cal.)