Tekstil yıkama, dikim aşaması tamamlanmış, denim, keten.. vb ürünlerin kumaşlarındaki haşılın sökülmesi, istenen renk ve efektlerin elde edilebilmesi, giyilebilir temizliğin sağlanması ve giyilebilir yumuşaklığın elde edilebilmesini sağlamak amacıyla uygulanan işlemlere verilen isimdir.
Tekstil Yıkamanın Önemi
Hazır mamul haline getirilmiş bir denim ürününe havasını kazandıran işlem öncelikle yıkamadır. Denim kumaşının yapısı itibariyle üretim sonrası yıkama veya terbiye işlemleri sürecine alınmadan kullanılması veya satılması, hem sağlık hem de kullanım açısından uygun değildir. İşte bu süreçte tekstil yıkama sektörü önemli bir yere sahiptir.
Tekstil Yıkama Esasları
Yıkanacak ürünün ne tür bir yıkamaya tabi tutulacağı şu özelliklerine bakılarak tespit edinilir: Ürünün cinsi, istenen görüntünün ve tutumun nasıl olacağı, mamulün yıkama işlemlerine dayanıklılığı, kumaşın türü gibi ana kriterlere bakılır. Denim ürünlerin yıkanması işlemi oldukça zor ve deneyim gerektiren aşamalardan oluşur. Bu konuda yapılan araştırmalar ve deneyler sonrasında ortaya çıkan formüller, yıkanan kumaşlardan farklı renk ve etkiler elde edilmesini sağlar. Biz burada başlıca yıkama çeşitlerini inceleyeceğiz:
Tekstil Yıkama Çeşitleri
ENZİM YIKAMA: Enzimler bir nevi proteindir, son yıllarda tekstil sektöründe kullanılmaya başlanmıştır, nişastayı ve selülozu parçalama özelliğinden dolayı yıkama sektöründe ön plana çıkmıştır. Ürünlerin zemin rengi, değişik tür ve sıcaklığa göre kullanılan enzimlerle yakalanmaya çalışılır.
Enzim yıkama
TAŞ YIKAMA : Pomza taşı adı verilen volkanik doğal taşlarla yapılan yıkama şeklidir. Mamulün inceliğine ve kalınlığına veya istenen efektin azlığına veya çokluğuna göre değişik boyutlarda taşlar kullanılabilir. Taşla beraber enzim kullanılarak daha kısa zamanda mamule zarar vermeden belirgin bir efekte ulaşılabilir. Bu işleme ek olarak ağartma veya silikon yumuşatma işlemleri de yapılabilir.
Taş yıkama
ENZİM SÜPER TAŞ YIKAMA: Pomza taşı ve enzimler kullanılarak uygulanan yıkama türüdür.
BUZ YIKAMA: Denim mamullerinin çok açık tonda mavi renge indirgenmesi işlemidir. Bu işlemde potasyum permanganat veya sodyum hipoklorit kullanılır.
BİLİÇ YIKAMA: Buz yıkamada uygulanan yöntemle koyu tonda mavi rengin yakalanması işlemidir.
KAR YIKAMA: Pomza taşının permanganat içerisinde bekletilip sadece bu taş ile mamulün makinede işlem görmesidir.
AĞARTMA: Tekstil mamulünün (özellikle denim) renginin soldurulması işlemidir.Pamuklu mamullerde etkin olmaktadır. Bu bir nevi indirgeme reaksiyonudur. Potasyum permanganat veya sodyum hipoklorit kullanılarak bu işlem yapılmaktadır.İndirgen kimyasal maddelerin kapiler özellikteki pomza taşma emdirilmesi sonrasında sadece taş ve mamulün bir yıkama makinesinde işleme tabi tutulmasıdır.
SİLİKON YIKAMA: Silikon yağı adı ile bilinen makro veya mikro emülsiyonlar halinde kullanılan yumuşatıcılarla yapılan yumuşatma işlemidir.
TİNT (Kirli) YIKAMA: Farklı renk ve özelliklerde özel boyaların sıcak suda uygulaması ile yapılan yıkama türüdür. Ürüne kirli ya da antik bir görünüm vermek için uygulanır.
Tekstil yıkama işletmesi
DOKUMA MAMULLERİNİN YIKANMASI: Yukarıda adı geçen tüm yıkamalar denim mamullerde uygulanmaktadır. Özellikle renkli gabardin mamullerde ağartma buz yıkama ve rodeo yıkamalar kullanılmaz. Dokuma mamullerin yıkanmasında özellikle kumaş konstrüksiyonu, dokuma ipliği tipi, dikiş ipliği tipleri temel kriterlerdir.
ÖRGÜ MAMULLERİNİN YIKANMASI: Yıkama işlemlerinde en riskli grubu oluşturan örgü mamullerin yıkanmasıdır. Özellikle taş yıkamaya tabi tutulan örgü mamullerde dayanıklı örgü ipliği tipleri seçilmelidir. Örgü mamullerin yıkanmasında karşılaşılan sorunlardan biride tüylenmedir.
Tüylenmeyi etkileyen faktörler; yıkamanın çeşidi ve örgü ipliği tipidir.