Makineye Tutturulacak Kumaş
Yuvarlak örme makinelerinde tüm sistemlerden iğnelerin ağzına iplik beslemesi (iplik yatırımı) yapılır. İğne kancalarına kumaşlar hassas bir şekilde tutturulmalıdır. Aksi hâlde makine çalıştıkça iğnelerde doku yığılması meydana gelecektir. Bunun sonucunda öncelikle iğneler zarar görecektir. Oluşan dokunun düzgün bir şekilde aşağı çekilmesi için makine niteliklerine uygun, düşük gramajlı kumaş seçilmesi gerekmektedir. Kumaş tutturma işlemi genellikle çift plakalı makinelerde uygulanmaktadır.
Kumaş seçimi: Makineye tutturulacak kumaş, örme iğnelerinde oluşan dokunun çekim silindirleri vasıtasıyla aşağı çekilmesini sağlayacaktır. Bu yüzden kumaş seçimi örme makinesi niteliklerine uygun olarak yapılmalıdır.
Makineye tutturulacak kumaş, mümkünse daha önce aynı makineden yapılmış kumaş olmalıdır. Daha sık dokulu kumaş seçilmesi durumunda kumaş, iğnelere zor takılacaktır. Çok seyrek kumaş seçilmesi durumunda kumaş yırtılması ve iplik kopmalarına dolayısıyla gevşemelerine neden olacak ve çekme işini tam olarak yerine getiremeyecektir.
Kumaşın tutturulması: Tutturulacak kumaşın seçilmesinden sonra kumaş, çekim silindiri ile kovanlara ulaşacak uzunluktan 15–20 cm daha uzun kesilir. Kesilen kumaş makineye takılmadan önce öncelikle çekim tertibatından geçirilmelidir. Çekim tertibatından ise öncelikle çekim silindirleri arasından geçirilmelidir. Çekim silindirlerinin başlarındaki kol yukarı kaldırılarak silindirlerin arasının açılması sağlanır ve kumaş, silindirler arasından geçirilerek kumaş sarım merdanesine yerleştirilir. Kumaşın üst kısmı, gerdirme yayının çevresinden geçirilerek tutturulmaya hazır hâle getirilir.
Kumaşın gerdirme yayından geçirilmesi
Burada dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta, çekim gerginliğinin düzgün ayarlanması gerektiğidir.
Yuvarlak örme makinelerinde iğnelere kumaş tutturulması işlemi, tek ve çift plakalı makinelerde kısmen farklılık arz etmektedir.
İğnelere tek tek kumaş takılması veya iplik geçirilerek kumaş bağlanmasında çekimin gergin olması, ipliklerin kopmasına ve iğnelerin zarar görmesine neden olacaktır. Çekim gerginliği sürekli kontrol altında tutularak çalışmalara devam edilmelidir.
Yuvarlak örme makinelerinde örme kumaş genel olarak 2 farklı şekilde tutturulur. Birinci yöntemde kumaş örme iğnelerinde tek tek ilmeklerden geçirilerek tutturulur. Diğer yöntemse her sisteme sağlam bir iğlik geçirip kumaşa bağlanmasıyla gerçekleşir.
İpliklerin kumaşa bağlanması
Örme kumaşın iğnelere tek tek takıldığı yöntemde eğer makine çift plakalıysa plakaların arası biraz açılır. Kumaş iğnelere doğru çekilerek ilk sistemden başlamak suretiyle iğne kancalarına kumaş ilmekleri geçirilir. Tek plakalı örme makinelerinde ise kumaş, aynı şekilde ilk sistemdeki iğnelere takılır.
Tek plakalı makinelerde uygulanan diğer bir yöntemse iğnelere takılan ipliklerin birkaçı toplanıp bir ağırlığa bağlanarak kovan iç tarafından aşağıya sarkıtılır. Ancak bu yöntemde ağırlığın iyi ayarlanmış olması gerekir.
İpliklere ağırlık bağlanması
Örme iğnelerine iplik takılarak kumaş tutturma yönteminde ise makine biraz çevrilerek örme iğnelerinin diğer sistem başlangıcına kadar ilmek yapmaları sağlanır. Daha sonra mukavemeti yüksek bir iplik alınarak ilk sistem iğnelerinden başlamak suretiyle yukarı kalmış durumdaki iki tarafından geçirilerek iplik uçları makineye bağlanan kumaşa gergin bir şekilde bağlanır. Bu işlem, tüm sistemleri kapsayacak şekilde yapılmalıdır.
İğnelerden iplik geçirilmesi
Makineyi Elle Çevirme
Örme kumaş, makine iğnelerine geçirildikten veya iğnelere iplik takıldıktan sonra makine çevirme kolu yavaşça çevrilir.
Çevirme işlemi iğnelerin iplikleri tutmasına veya kumaş tutturulan kısım diğer sisteme gelinceye kadar tekrarlanır. Makineye kumaş tutturma ve çevirme işlemi esnasında örme iğnelerinin dilleri fırçalama yaparak kapalı hâldeki dillerin açılması sağlanır. Çevirme işleminden sonra sisteme yeni gelen boş hâldeki iğnelere de kumaş tutturma işlemi gerçekleştirilir.
Makineyi kolla çevirme
Mekikten İğneye İplik Besleme
Makine kolunun çevrilmesiyle iğnelerin ilmek oluşturabilmesi için mekiklerin iğnelere iplik yatırımı gerekir. Mekik kanalından geçirilen iplik sistemden çıkan ilk iğnenin kancasına geçirilerek iplikler aşağıya doğru bırakılır. Mekiklerin pozisyonuysa burada sistemden çıkan ve aşağıya doğru hareket eden iğnelere iplik besleyecek şekilde olmalıdır. İğnelerin ipliği rahatça alabilmesi için tüm iğnelerin dilleri fırçalanarak açılmalıdır. Bu işlem makine çevrildikçe tüm sistemleri kapsayacak şekilde tekrarlanmalıdır.
İğne dillerinin açılması
Numune Kumaş Örme
Örme kumaş tüm iğnelere geçirilip mekiklerden iğnelere iplik beslemesi yapılınca makine kontrol amaçlı olarak bir süre daha kolla çevrilmelidir. Bu sayede oluşabilecek hata veya patlaklar fark edilerek önlenir. Kumaş tutturma işlemi tüm sistemlere yapılınca makine yavaş hızda bir süre çalıştırılır ve bu esnada kumaş çekimi yeni oluşan kumaşın çekim silindirleri seviyesine gelinceye kadar kontrol edilmelidir. Aynı zamanda makine üzerindeki iğnelerin ilmek oluşturmaları da kontrol edilerek olası hataların önceden fark edilmeli ve önlenmelidir.
Numune kumaş örme