Futter ya da astarlı örgü olarak bilinen kumaştır. Kumaşın ön yüzü düz örgü yapısında olan bu örgünün arka yüzünde belirli bir düzene göre yapılan iplik atlamaları mevcuttur. Arka yüzde kullanılan ve astar ipliği olarak adlandırılan iplik, zemin ipliğine göre daha kalın seçilir.
Üç iplik Futter örgüler; tek plakalı yuvarlak örme makinelerinde üç ayrı kanaldan iplik beslemesi, farklı çelik yerleşimi ve farklı platinlerle örülen kumaşlardır. Arka hav yüzeyini oluşturan ipliklerin bağlantı (askı) noktalarının yerlerinin değiştirilmesi, bağlantı sayısının arttırılıp azaltılması, renkli ipliklerin kullanılması, sistem sayılarının ayarlanması ve farklı efektler yardımıyla onlarca çeşitte üç iplik örme kumaş üretilebilmektedir.
Örgü raporu en az 4 iğne raporundan oluşur ve bu örgüler en az 6 sistemden oluşmaktadırlar:
- sistemde ilk iğne askı yaparken diğerleri atlama yapar,
- sistemde tüm iğneler askı yapar,
- sistemde tüm iğneler ilmek yaparlar.
- sistemde ise ilk iğne yerine bu sefer 2. İğne askı hareketi yaparken diğer iğneler atlama hareketi yapmaktadır.
- sistemde tüm iğneler askı,
- sistemde tüm iğneler ilmek hareketi yaparak örgü raporu tamamlanır. Askı hareketi yapan iplikler ilmek hareketi yapan ipliklerle aynı anda bağlantı yaptıklarından 6. Sistemde iki örgü sırası tamamlanmış olmaktadır.
Üç iplik futter örgülerde adından da anlaşılacağı üzere üç farklı iplik kullanılmaktadır. Zemini oluşturan ön iplik ile dolguyu gerçekleştiren bağlayıcı ara iplik çoğunlukla aynı kalınlıkta kullanılan iki ipliktir. Diğer üçüncü iplik ise daha kalın olarak kullanılan arka hav ipliğidir. Bu yapıların ön yüzü boyuna düz örgü görünümünde iken arka yüzü mevcut iplik atlamalarından dolayı enine bir görünüme sahiptir. Arka yüzdeki iplikler, askı vasıtası ile ön yüze bağlantılıdırlar. Arka iplik iğne kancasına hiç girmediği için, zemin ipliğine göre daha kalın, daha hacimli ve şardonlamaya daha uygun ipliklerden seçilebilmektedir. Arka yüzün şardonlanıp şardonlanmaması ise talebe bağlıdır. Şekil 1.11.’de 3 iplik futter kumaş yapısı görünümü verilmiştir.
Şekil 1.11. Futter 3 iplik kumaş yapısı. A. ön iplik, B. arka iplik, C. ara iplik
Üç iplik örgü kumaşlar, uygulamada en çok Ne 30/30/10 veya Ne 30/30/20 pamuklu ve Ne 30/70/10 pamuk-poliester karışımlı iplik kombinasyonları şeklinde üretilmektedirler. Bu isimlendirmede kullanılan rakamlar sırasıyla ön iplik / ara iplik / arka iplik numaralarını ifade etmektedir. İstenilen gramaj ve kumaş kalınlığı doğrultusunda iplik numaraları ve örgü sıklıkları ile ayar yapılabilmektedir. Şekil 1.12.’de üç iplik örme kumaşın ön ve arka yüzey görüntüleri yer almaktadır.
Şekil 1.12. Futter 3 iplik örme kumaş ön ve arka yüzey görüntüsü
T.C.
KAHRAMANMARAŞ SÜTÇÜ İMAM ÜNİVERSİTESİ
FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
TEKSTİL MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI
ĞASSAN ASKER – DOKTORA TEZİ
KAHRAMANMARAŞ 2021
Kaynak: https://tez.yok.gov.tr/