ELASTAN KAPLAMA (GİPE) İPLİKLER
Normal ipliklere yüksek elastomerik özellikler (esneme-geri toplama) kazandırmak amacıyla, ipliğin elastan ile birleştirilmesiyle elde edilen ipliğe gipe ipliği denir. Gipe iplikleri kuvvet altında uzayabilir ve kuvvet ortadan kaldırıldığında kendi boyuna geri döner.
Gipe ipliği; basınçlı hava yardımıyla tekstüre ipliklerin, elastanla birleştirilmesi sonucunda (gipe makinalarında) elde edilebileceği gibi tekstüre işlemi esnasında (Kombi tekstüre makinalarında) elastanın doğrudan beslenmesiyle de elde edilebilir. İşletmemizde her iki tipte de imalat yapılabilmektedir. Ayrıca gipe ipliği üretiminde büküm giderek yaygınlaşmaktadır.
Hem filament iplikler hem de doğal elyaflar elastan ile tek ve çift katlı olmak üzere bükülebilmekte; bu sayede elastanın, elyafın tam olarak içerisine hapsolması ve kumaş yüzeyinde görünmeyen bir yapıya kavuşması sağlanmaktadır.
GİPE ÇEŞİTLERİ
AC (Air Cover) Hava ile Kaplamış İplikler:
Bu grup iplikler için aslında bir kaplamadan söz etmek çok doğru değildir. Elastan iplik hava yardımı ile karıştırılmış kontinü ipliğin içine rastgele bir şekilde yerleştirilir. Hava ile karışmış kontinü lif demetleri düzenli aralıklar ile düğümler oluştururlar. Oluşan bu düğümler vasıtası ile lif demetinin içinde yüzer halde olan elastan sabitlenmiş olur. Bu grup iplikler de sıkça çorap olmakla beraber örme ve dokuma işlemlerinde de kullanım yeri bulmaktadır.
ACTex (Air Cover Textüre) Hava ile Kaplanmış İplikler:
Proses olarak AC iplik grubundan farkı olmamakla birlikte tekstürize ve air cover işleminin tek aşamada yapıldığı uygulamalardır. Kontinü iplik gerginliği homojen olarak kontrol altında tutulabildiğinden daha kaliteli air cover prosesinden bahsetmek mümkündür. Çalışma hızları da regüler air cover işlem makinelerine göre daha yüksektir.
SC (Single Cover) ve DC (Double Cover) Convensional Kaplama İplikler:
İplikte uzamayı kontrol etmek, aşınma dayanımını artırmak,normal iplik görünümü vermek,kaymayı önlemek, uzunluğu artırmak, sonraki üretim işlemlerini kolaylaştırmak, yalancı bükümlü tekstüre naylon ipliklerinde torku azaltmak gibi farklı amaçlarla elastan tek veya çift kaplama işlemlerine tabii tutulabilir. Bu işlemlerde stapel (kesikli) veya kontinü filament iplikler elastan etrafına bir veya iki kat halinde sarılarak birlikte bükülürler. Tek ve çift kaplanmış elastanın şematik görüntüleri yanda/üstte/aşağıda verilmektedir. Her iki uygulamanın ürünleri de çorap, yuvarlak örme, dar dokuma, vb alanlarda kullanılmaktadır.
GİPE KULLANIM ALANLARI
Gipe her türlü örme kumaşlarda kullanılabilmektedir. Özellikle taytlık kumaşlarda esnek olmasını istediğiniz ürünlerde tıpkı bir iplik gibi kullanılır ve kumaşa esneklik, sağlamlık katar.
GİPE İÇİNDEKİ ORANLAR
En çok kullanılan gipe numarası olan 70/40 polyester gipe de %85 polyester %15 elastane olarak hesaplanabilir.