TİFTİK YÜNLÜ KUMAŞ ÖZELLİKLERİ

Tiftik Yünü Nedir?

Tiftik yünü, Angora keçisinin kıllarından elde edilen bir tür iplik ve tiftik kumaş ise bu ipliklerden örülen kumaşların genel adıdır.

Diğer keçilerin aksine, bu keçi tüylü tüylerle kaplıdır. Angora keçisinin, evrim geçirdiği çevresel koşullar nedeniyle bu eşsiz kalitelerde palto ve yünlü kumaşlar geliştirdiğine inanılıyor ve bu keçi artık ürettiği ipeksi ve çok amaçlı yünler için yetiştiriliyor.

Angora keçilerinin Tibet’teki mevcut biçimlerine geliştiğine ve kademeli olarak Türkiye’ye göç ettiklerine inanılmaktadır. Yüzyıllar boyunca, bu tür keçiler sadece Türkiye’de büyüdü , ancak İngiltere’deki tiftik yününün kayıtları, 8 yüzyıla kadar uzanıyor;  bu tür bir kumaşın Avrupa, Asya ve Orta Doğu’da binlerce yıldır yaygın olarak alınıp satıldığını gösteriyor.

Tiftik Yünü ile Diğer Koyun Yünleri Arasındaki Fark Nedir?

Koyun yünü ile karşılaştırıldığında, tiftik çok daha yumuşaktır ve ayrıca belirgin bir parlaklığa sahiptir. Bu özellikler, bazı tekstil tutkunlarının tiftiği “elmas lifi” olarak nitelendirmelerine neden olmuştur ve bu kumaş çoğu boya türüyle yüksek uyumluluğu nedeniyle daha kullanışlıdır. Tiftik ayrıca çoğu yün türünden çok daha esnektir, çok yanıcı değildir ve kırışıklara karşı dayanıklıdır.

Tiftik Yününün En Belirgin Özellikleri

Bu tip yünün kendine has özellikleri nedeniyle, tiftik lüks bir tekstil olarak kabul edilir ve tamamen bu yünden yapılan giysiler oldukça pahalı olabilir. Bununla birlikte, diğer kumaşlarla karıştırılmış tiftik bulmak çok daha yaygındır; bu lif yalnızca küçük miktarlarda kullanılsa bile, parçası olduğu herhangi bir kumaşı çok daha elastik, parlak ve dayanıklı hale getirir.

Tiftikte öne çıkan diğer özelliklerden biri de bu tip yünlerin keçeleşmeye karşı direncidir. Çoğu yün türü neps içerir ve bu tür yünler yanlış sıcaklıkta yıkandığında, bu ölçekler çirkin bir görüntü meydana gelir. Bununla birlikte, tiftik yünü üzerindeki pullar tam olarak gelişmemiştir, bu, bu tür bir yünden yapılan giysilerin yanlış yıkanmış olsalar bile kötü hissedilmediği anlamına gelir.

Angora keçileri yaşlandıkça, yünlerinin kalınlığı artar ve yaşlı Angora keçilerinin yünleri genç keçilerden elde edilen yünler kadar tercih edilmez. Bir Angora keçisi ne kadar küçük olursa, kesildiğinde, elde edilen yün daha parlak ve daha ipeksi olur.

Tiftik (Angora) Yünü Elde Etme Yöntemleri

Çoğu Angora keçi çiftliğinde, kırkma (makaslama) ilkbahar ve sonbaharda yılda iki kez yapılır. Her Angora keçisi yılda yaklaşık 15 kilo tiftik üretmekte ve kesme işlemi son üründe hiçbir lekenin kalmamasını sağlamak için çok dikkatli bir şekilde gerçekleştirilmektedir.

Angora keçilerinden tiftik yünü, aslında Angora tavşanlarından elde edilen Angora yünü ile karıştırılmamalıdır. Ek olarak, “tiftik” terimi bazen dönüştürülebilir otomobillerin çatılarını yapmak için kullanılan bir tür malzemeyi tanımlamak için de kullanılır, ancak bu kumaş aslında bir tuval türüdür ve Angora keçilerinden üretilmez.

Tiftik Angora keçilerinden alındıktan sonra kirleri çıkarmak için dikkatlice yıkanır. Bu tür keçiden elde edilen kılların uzunluğu tekdüze olduğu için, bu yünün parçalarının teller haline getirildiği işlem olan tarak işlemi kolaydır. Bu iplikler daha sonra ipliğe eğirilir ve çoğu durumda, bu bükülmüş kordonu yapmak için otomatik makineler veya lastik eğirme makineleri kullanılır.

Son bir yıkama işleminden sonra, tiftik ipliği giysilere dokunmaya hazırdır. Çoğu durumda, bu iplik bu son işlemi yapacak bir tekstil üreticisine satılmaktadır, ancak bazı Angora keçi çiftlikleri kendi bitmiş tekstil ürünlerini üretmektedir.

Tiftik Yünü Nerelerde Kullanılır?

Eşsiz özellikleri nedeniyle, tiftik çeşitli farklı tüketici uygulamaları için ödüllendirilir. Bu kumaş, birçok farklı tipte giyside yaygın olarak kullanılır ve ayrıca çeşitli ev eşyalarında ve diğer genel tekstillerde de bulunur.

Diğer yün türleri gibi, tiftik yünü de kazaklar, paltolar, şapkalar ve diğer soğuğa dayanıklı kış kıyafetleri için oldukça popüler bir kumaştır. Bu kumaş aynı zamanda çorap, eşarp ve elbise yapmak için de kullanılır. Özel bir takım elbise yalnızca tiftik yünü ile yapılabilir; iki tonlu elbise 1960’lı yıllarda Birleşik Krallık’ta oldukça popüler hale geldi ve bu giysinin popülerliği Amerika ve dünyadaki müzisyenler arasında hızla yayıldı. Tiftiğin benzersiz özellikleri nedeniyle, iki tonlu elbise farklı açılardan veya farklı ışıklandırmalarda görüntülediğinizde farklı renkler görüntüler.

Tüketici kıyafetleri dünyasının ötesinde, tiftik ayrıca zanaat iplikleri, bez bebek peruklar ve duvar askıları oluşturmak için de kullanılır. 1970’lerde, tiftik yünü halı malzemesi olarak kısa bir popülerlik patlaması yaşadı; Bu ipeksi, kalın madde hâlâ halı yapımında kullanılıyor, ancak bu halı türleri artık daha az popüler.

Tiftik Yünü Nerelerde Üretilir?

Dünyadaki tiftik dokusunun yaklaşık yarısı, bu ülkeyi bu tekstilin en büyük üreticisi yapan Güney Afrika‘da üretilmektedir. Bu yünün önemli bir kısmı Türkiye’de üretiliyor ve son yıllarda Çin’deki şirketler tiftik yünü üretimi açısından Güney Afrika ve ABD’ye yetişmek için ellerinden geleni yaptılar .
Dünyadaki tiftiklerin çoğunluğu Güney Afrika’da üretilse de , bu yünün çoğu bitmiş tekstil ürünlerine dönüştürülmek üzere Avrupa veya Asya’daki diğer ülkelere ham veya yarı işlenmiş olarak ihraç edilmektedir . Bununla birlikte, genel olarak, tiftik yünü üretimi düşmektedir.

Tiftik Yünü Maliyeti Ne Kadardır?

Tiftik en pahalı yün türlerinden biridir. Kaşmir ve Suri alpaka yünün yanı sıra bu keçi yünü, piyasadaki en yüksek fiyatlardan birini emretmektedir, ancak bu kumaşın maliyeti, çoğunlukla tiftik yünü arz ve talebi aynı oranda azaldığı için sabit kalmıştır.

Pennsylvania’daki bir tiftik yünü üreticisine göre, bu tür bir yün pound başına yaklaşık 10 dolar getirebilir . Karşılaştırma için koyun yünü pound başına yaklaşık 0,40 dolar satıyor.

Tiftik Yününün Çeşitleri Nedir?

Var olan tek tiftik yünü türü, Angora keçilerinden toplananlardır, ancak bu tür hayvansal liflerin birkaç ilgili varyasyonu vardır:

• Daha genç keçilerden elde edilen lifler: Bir Angora keçisi ne kadar küçükse, ürettiği lifler o kadar incedir. Bu nedenle, çocuk denilen daha genç keçilerden elde edilen lifler, eski keçilerden elde edilen liflerden daha çok istenmektedir. Örneğin, üst düzey tiftik yünü kazakları, genç keçilerden elde edilen liflerden yapılır.
• Yaşlı keçilerden elde edilen lifler: Angora keçileri yaşlandıkça saçları daha kalın ve pürüzlü hale gelir. Bu azalmış elyaf kalitesi, daha yaşlı keçilerden elde edilen yünün, giyim eşyası yerine döşeme ve kilim gibi ev tekstillerinde daha yaygın kullanıldığı anlamına gelir.

Tiftik Yünü Çevreyi Nasıl Etkiler?

Diğer hayvansal kaynaklı lifler gibi, tiftik de çevre üzerinde belirgin bir olumsuz etkiye sahip değildir. Sentetik tekstillerin aksine, tiftik üretiminde kanserojen, hormon bozucu veya organa zarar veren kimyasal maddeler kullanılmaz ve bu tip yünlerin üretimi çevreye belirli boya türlerinin yanı sıra herhangi bir toksin vermez.
Tiftik ile ilgili ana sorun, çevresel etki değil, hayvanlar üzerindeki etkisidir. PETA ve diğer hayvan hakları örgütleri, insanlık dışı uygulamaların tiftik endüstrisinde yaygın olduğunu ve bu uygulamaların bazılarının anestezi olmadan dem almayı ve kastetmeyi, düşük yaşam koşullarını ve bazen ölümcül bir panik reaksiyonu gösterecek sert muameleyi içerebileceğini işaret ediyor.

Tiftik Kumaş Özellikleri

Kumaş adı	Tiftik yünü
Kumaş olarak da bilinir	“Elmas Elyafı”
Kumaş bileşimi	Saç elyafı ‘dan Angora
Kumaş nefes alabilirlik	Oldukça nefes alabilir
Nem emici yetenekler	Orta
Isı tutma yetenekleri	Yüksek
Gerilebilirlik (vermek)	Yüksek
Boncuklanma / kabarcıklanma eğilimli	Orta
Kumaşın ilk üretildiği ülke	Türkiye
Bugün en büyük ihracatçı / üretici ülke	Güney Afrika
Önerilen yıkama sıcaklıkları	Soğuk suyla elde yıkama
Yaygın olarak kullanılan	Kazak, takım elbise, eşarp, kış şapka, palto, çorap, halı, ev mobilyası