BEBEK BEZİ YAPISI VE KATMANLARI

Bebek bezi, Bebeğin idrar ve dışkısını tutarak bebeğin kuru ve konforlu hissetmesini sağlayan bebek bezleri temel olarak iki yüzey arasına emici tabakanın sıkıştırılmasından oluşmaktadır. Üst yüzeydeki dokusuz yüzey sıvıyı hızlıca emici tabakaya iletmekte, emici tabaka sıvıyı emerek hapsetmektedir. Emici tabaka, SAP ve selülozdan oluşmaktadır. Alt yüzeydeki film ise sıvı geçirmez bir yapıdadır.

Bebek bezini oluşturan bileşenler; dokusuz yüzeyler, ADL(Alım ve dağıtım bölgesi) tabakası, selüloz, SAP, polietilen sıvı geçirmez film tabaka, lastikler, bel bandı, ön ve yan bantlar, elastik yan paneller, yapıştırıcılar, losyon ve ıslaklık göstergeleridir. Bu bileşenlerin genel yapı ve özellikleri sırayla belirtilmiştir. Bileşenlerin şematik çizimi Şekil 2.1’de gösterilmiştir.

Bebek Bezi Katmanları

Bebek bezini oluşturan tüm katmanların yapıları ve işlevleri hakkında bilgi verilmiştir.

Emici Bölge

Emici bölge bebek bezinin sıvıyı emen ve depolayan ana kısmıdır. Emici bölge; selüloz ve SAP’nin oluşturduğu karışımın dokusuz yüzey kumaşla sarılmasıyla oluşturulmaktadır (Şekil 2.2). Bu bölgeyi oluşturan bileşenlerin görevleri şu şekilde özetlenebilmektedir;

• SAP; kendi ağırlığının 30-40 kat sıvıyı emip hapseder, sıvıyı basınç altında bile geri vermez.
• Selüloz; sıvıyı emer ve sıvının emici bölge boyunca iletimini sağlar.
• Emici bölge sargı dokusuz yüzeyi; emici bölgenin bütünlüğünü ve sağlamlığını sağlar.

Arka Yüzey Film Tabaka

Bebek bezlerinde tüm sıvının bezde hapsolup dışarı sızmasını engelleyen film tabakadır. Genellikle düşük yoğunluklu polietilenden (LDPE) üretilmektedir (Şekil 2.3).

Bebek bezlerinin daha konforlu olması için bu film tabakaya hava geçirgenliği özelliği verilebilmekte ve üzerine polipropilen (PP) dokusuz yüzey kumaş lamine edilerek kumaş hissi veren doku özelliği kazandırılmaktadır. Düz yüzeyli, mikro kabartmalı ve perforeli film tabakaları çeşitli karakterlerin baskıları eklenerek kullanılmaktadır.

Ön Bant

Bebek bezinin yan bantlarının yapıştırıldığı bölgedir (Şekil 2.4). Genellikle polipropilenden üretilen ön bantlar arka yüzeyin alt bölgesine ortalanarak yapıştırılır. Ön bant kullanımıyla, yan bantların tekrar tekrar açılıp kapanmasında arka yüzeyin yırtılması önlenebilmektedir.

Günümüzde fırçalanmış dokusuz yüzey kullanılarak yumuşak tekstüre yapı ve güçlü tutum sağlanmıştır.

Bel Bandı

Bel bandı bebek bezinin arka yüzeyinin üst bölgesine eklenmektedir. Bel bandı oldukça yumuşak dokulu elastik filmlerden ya da lastik ve film laminasyonundan oluşmakta, bebek bezinin bel bölgesinde düzgün durmasını, kolay hareket edebilmeyi sağlamakta, ayrıca bel bölgesinden sızıntıları engellemeye yardımcı olmaktadır.

Alım ve Dağıtım Bölgesi

(ADL) Alım ve dağıtım bölgesi (ADL); bezin ıslandığı bölgede kullanılan üst yüzey ile emici bölge arasındaki ara katmandır (Şekil 2.6). Hijyenik ürünlerde sıvı dağılımını iyileştirmek için geliştirilmiştir. Bebek bezi, yetişkin bezi, kadın hijyen ürünlerinde emilim ve dağılımı hızlandıran bu tabaka, sıvının en çok depolandığı bölgeye parça olarak yerleştirilirken bazen tüm ürün boyunca da kullanılabilmektedirler.

Üst Yüzey

Bebek cildiyle temas eden üst ana yüzeydir (Şekil 2.7). Ana fonksiyonu; sıvıyı alt yüzeylere iletmektir. Ayrıca bebek cildine yumuşaklık ve kuruluk duygusu sağlaması beklenmektedir. Genellikle polipropilen lifinden elde edilen dokusuz yüzey kumaşlar bu tabakada kullanılmaktadır. Bebek bezi üretimi sırasında bu yüzeye cilt koruyucu losyon ve krem eklenebilmektedir.

Bacak Lastikleri

Bebek bezinin bacak çevresine eklenen lastik şeritler bezin fit, konforlu durmasını sağlamakta ve sızmayı engellemede oldukça önemli rol oynamaktadır.

Genellikle poliüretan veya poliester esaslı köpük ya da sentetik kauçuk; Lycra (Spandex) kullanılarak üretilen elastik bantlar bebek bezlerinde gerildiğinde uzunluklarının üç katı kadar uzayan lastik yapılı şeritlerdir. Deri tahrişini engellemek ve sıvı tutma gücünü bölmek için her iki yana 2 ya da 3 lastik şerit eklenebilmektedir.

Bacak Bariyerleri

Katı dışkının dışarı sızmasını önlemede kullanılan bacak bariyerlerinde hidrofobik polipropilen dokusuz yüzey kumaş kullanılmaktadır.

Bacak bariyerlerinin dış katlamasına 1 ya da 2 çift lastik şerit eklenerek bariyerlerin bez çevresinde daha sağlam durması ve sızıntıyı engellemesi sağlanmaktadır.

Elastik Yan Paneller

Elastik yan paneller bel bölgesine esneklik vererek bebeğin konforunun artmasına yardımcı olmaktadır (Şekil 2.10). Bu yüzeylerin yumuşak olması en önemli beklenti olup, kullanılan malzemenin performansı, kalitesi oldukça önemlidir. Genellikle elastik filmlere dokusuz yüzey laminasyonu yapılarak imal edilmektedirler.

Bantlar

Günümüzde elastik panele yerleştirilen polipropilenden elde edilen yüksek mukavemetli dokusuz yüzey şeritler bant olarak kullanılmakta, ayrıca laminasyon tekniğiyle üretilen bantlar da kullanılabilmektedir (Şekil 2.11).

Her bandın dış yüzeyinde bir parça bağlama bölgesi vardır. Bu bağlama bölgesi ön banda yapıştırılarak bebek bezinin tekrarlı olarak açılıp kapatılması sağlanmaktadır.

Sıcak Eriyik Yapıştırıcılar

Bebek bezinde tüm katmanlar yapıştırıcı kullanılarak birbirlerine yapıştırılmakta olup, bu yapıştırıcılar reçine, yağ ve tutturucu karışımlarından oluşmaktadır. Eritilmiş şekilde uygulanan yapıştırıcılar soğuduklarında katmanlar ve diğer materyallerle gerekli bağ kuvvetine ulaşabilmektedir.

Üst Yüzey Losyon Eklemeleri

Günümüzde ürün geliştirme amacıyla yapılan çalışmalar sonucunda bebek bezindeki üst yüzey dokusuz yüzey kumaşa losyon eklenmeye başlanmıştır. Bebek bezlerine aloe vera, vitamin E, vazelin, badem yağı, vitamin D, jojoba yağı gibi losyonlar eklenmektedir. Bazı firmalar gümüş tozu, tersiyer amonyak gibi antibakteriyel losyonlar da kullanmaktadır.

Dekorasyonlu Filmler ve Islaklık Göstergeleri

Bebek bezlerine görsellik kazandırmak amacıyla arka yüzeyde üzerinde çizgi film karakterleri baskıları bulunan film tabakalar kullanılmaktadır. Bazı bebek bezi üreticileri ıslaklık göstergeleri de kullanmaktadır. Bu gösterge yardımıyla bezin değiştirilmesi gerektiği kolayca görülebilmektedir.

---

T.C.
PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ
FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
TEKSTİL MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI

YÜKSEK LİSANS TEZİ
ESRA OKTAY GÜNDÜZ
DENİZLİ, MART – 2018