Mayo ve Bikini Üretiminde Kullanılan Dikiş Makineleri Hakkında Bilgiler
Çözgü Örme Makineleri
Mayo, bikini ve bayan dantel iç çamaşırlarının üretiminde çözgülü örme makineleri kullanılır. Bunlar iki gruba ayrılıp esnek iğnelerin kullanıldığı çözgü otomatları ve dilli iğnelerin kullanıldığı raşel makineleridir. Raşel makinelerinde kullanımı giderek artan ve dilli iğneye alternatif olarak sürgülü iğneler geliştirilmiştir. Çözgü otomatlarında daha ince yapılı çözgülü örme kumaşlar üretilmektedir. Raşel makinelerinde farklı yönlerde atılabilen atkı atım sistemlerinin mevcut olabilmesi diğer makinelerde üretilmeyen sağlam yapıların üretimini sağlamaktadır.
Şekil 118: Örme Makineleri Çeşitleri
Zincir Dikiş Makineleri
Jarse veya likralı kumaşların dikiminde kullanılan ve genellikle dikişlerinin açma ve patlama risklerinin oluğu makinelerdir. Alt transportlu ve otomatik fonksiyonlu, tek iğne, arkadan çekiçli tek iğne ve üst transportlu tek iğne iki iplik zincir dikiş makineleri vardır.
Tek İplik Zincir Dikiş Makinesi
Alt Transportlu ve Otomatik Fonksiyonlu, Tek İğne, Zincir- Dikiş Makinesi
Masura ipinin otomatik olarak adapte edildiği bu makineyle ideal dikiş görüntüsü, sıkı ve elastik dikiş yapılabilmektedir. Dış giyim endüstürisinin tüm alanlarında kullanılarak iplik tansiyon sisteminin yumuşak iplik alma özelliği sayesinde büzgü oluşumu meydana gelmez. Maksimum 4.0 mm dikiş boyu ve 6.000 dikiş/dk. dikiş hızına sahiptir.
Arkadan Çekicili, Tek İğne, İplik, Zincir-Dikiş Makinesi
Likralı ve zor materyallerde çalışma özelliğine sahip olan, sıkı ve elastik dikişler yapabilen, başta ve sonda zigzag yapabilme özelliğine sahip olan makinedir. Yumuşak dikiş formasyonu ve tansiyonsuz, tüm kumaş çeşitlerine de düz ve büzgüsüz dikişi arka çekicisi sayesinde yapabilmektedir. Arka çekici, 7 mm‟ye kadar ayarlanabilmektedir. Maksimum dikiş uzunluğu 4mm ve dikiş hızı 6.000 dikiş/dk.dır.
Üst Transportlu, Tek İğne, İki İplik, Zincir-Dikiş Makinesi
Hafif ve orta ağırlıktaki materyallerin dikiminde sık ve elastik dikiş yapabilen, başta ve sonda zigzag yapabilen, yumuşak dikiş formasyonu ve tansiyonsuz büzgü verebilen makinadır. Üst besleme uzunluğu 8mm, maximum dikiş uzunluğu 4mm ve hızı 5.000 dikiş/dk.dır.
Şekil 120: Lastik Overlok Makinesi
Mayoların kol oyuntuları, yaka oyuntuları ve paça etrafına lastik geçmek için kullanılır.
Zigzag Dikiş Makinesi
Şekil 121: Zigzag Dikiş Makinesi
Mayo ve Bikini Üretiminde Kullanılan İplik ve Dikiş Teknikleri
Mayo ve iç çamaşırı sektöründe kullanılan iplikler genellikle polyamid veya naylon filamentlerden oluşur. Bunlar polyester filamentlere göre aşınmaya daha dayanıklı olup, içeriklerinde kullanılabilecek olan tekstürize iplikler ise serbest bırakıldıklarında eski haline dönme yeteneği ola yumuşak dokunuş veren ipliklerdir. Üretimlerinde esnek kumaş kullanılacağı için genellikle zincir, overlok, zigzag, flatlock dikişleri gibi dikişler ile içi flament üstü stapel kaplı veya polyester gibi esneyebilen iplikler kullanılmaktadır.
Basit Zincir Dikiş (Tek İplikli Zincir Dikiş)
İğne ipliğinin sadece kendi halkası içine girerek oluşturduğu dikiş tekniğidir. Alt iplik yoktur ve tek iplikli zincir dikiş de denir. Her iğne ipliği halkası, iğne ipliğinin oluşturduğu bir sonraki halka tarafından bağlanır. Dikiş, iğne ipliği ve bu iplikle kumaşın altında oluşan ip halkasını yakalayıp genişleten “kavrayıcı” adı verilen bir parça yardımıyla oluşur. Piyasada “kör lüper” adı verilen bu parçalar tam devirli dairesel ve yarım devirli, ileri geri hareket eden kavrayıcılar bulunmaktadır. Lüperin görevi altta oluşan halkayı yakalamaktır. Zincir dikişi oluşturan elemanların hareket sırası şöyledir:
- İğne kumaşın altına geçerek, taşıdığı ipliği kumaşın altına çeker.
- İğnenin yukarı hareketli sırasında oluşan iplik halkasını, kör lüper (ipliksiz) yakalar.
- Makinenin parçayı transport etmesiyle iğne ipliği halkası kumaşın alt yüzüne yatırılır.
- İğne aşağı hareketine devam ederek, iplik halkası içine dalıp halkayı üzerinde tutar.
Şekil 1.4. Tek iplikli zincir dikiş
Dikiş Sınıfları
Kullanılan makine tipi ve alt ipliği kontrol eden mekanizmaya göre farklılık gösterir. Bu yapıya göre dikiş sınıfları şöyledir:
- 100 sınıfı: Tek iplikli zincir dikiş
- 200 sınıfı: El dikişi
- 300 sınıfı: Kilit veya çift baskı dikişi
- 400 sınıfı: Çift iplik zincir dikişi
- 500 sınıfı: Overlok dikişleri
- 600 sınıfı: Yassı veya örtü dikişleri.
Mayo ve Plaj Giysilerinin Üretiminde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Mayo ve plajda beraberinde giyilebilen tüm kıyafetler çabuk kurumalı, tuzlusuya, güneş ışığına, rutubete, vücut yağlarına, kimyasal ve kozmetik maddelere, küflenmeye karşı dayanıklı olmalıdırlar. Mayo ve bikini model tasarımları değişse de kullanılacak kumaşlar elastik özellikli olacağı için elle pastal çizimi sakıncalıdır. Kumaşı kesme işleminde kullanılacak olan bıçaklar dalgalı formda olmalıdır ve kesim sırasında meydana gelebilecek olan erime ve yanmaları önlemek için yüksek devirde çalışılmamalıdır. Dikim esnasında kumaşın parçalanmasını önlemek amacıyla küre uçlu iğneler tercih edilmelidir.