Sanfor işlemi 1950 yıllarında Mr. Sanford L. Cluet tarafından geliştirilmiştir. Bugün bu işlemin uygulandığı kumaşlara Mr. Sanford L. Cluet’ın ilk adından gelen sanforlu ibaresi verilmektedir.

Sanfor yaparak çektirmenin en çok tercih edilen ve bilinen şekli, sıkıştırma kullanılarak uygulanan kauçuk bantlı (ve ya bıçaklı) çektirme işlemidir. Bu işlem tamamen mekanik olarak kimyasal madde kullanılmadan gerçekleştirilmektedir. Sanfor işleminin amacı, tekstil ürünlerinin yıkama esnasında çekmesini önlemektir.

Sanfor işlemi tekstil ürünlerinde kullanılan kumaşlarda ön çektirme yaparak kumaşa fiziksel sabitlik sağlamaktır. Bu işlem kısaca nem, sıcaklık, kumaşa uygulanan baskı ve makine hızının düzenlenmesi ile gerçekleştirilir.

Kumaş Sanforlama Nedir?

Sanfor işlemi %100 selüloz ve selüloz esaslı liflerden oluşmuş kumaşlara uygulanan son işlemdir. Sanfor işleminin amacı, kumaşın en-boy stabilizesini sağlamak, tuşe vermek ve buruşuklukları açarak ütülemektir. Ancak günümüzde sanfor makinesi polyester/viskon karışım kumaşlarda farklı görünüm ve tutum kazandırmak amacıyla da kullanılmaktadır.

Sanfor işlemi şeması

Selüloz lifleri içerisinde özellikle pamuk lifinden mamul kumaşlar sanfor işlemi yapılmadan kullanıldığında çekme ve sarkma diye isimlendirdiğimiz deformasyona uğrar. Pamuklu kumaşlar iplik aşamasındaki büküm verme ve dokuma işlemindeki gerginlikler nedeniyle stabil hâlde olmaz. Sulu ortamlara giren pamuklu kumaşlar su çektiklerinde şişer, lifler hacim kazanır. Dolayısıyla enden ve boydan toplar. Bu şekilde kurutulan kumaşlar enden ve boydan toplamış hâlde kuruduklarında çekme dediğimiz kısalmalar görülür.

Kumaşın kullanım sırasında % 0,1-1 oranında çekmesi genel kabul içerisinde iken %1’den fazla çekme istenilmeyen bir durumdur. Ayrıca iplik ve dokuma ile kumaşa yüklenmiş olan gizli gerginlikler nedeniyle sulu ortamda(yıkama maddeleri, sabun vs.) kaygan ve serbest bir yapıya kavuştuklarında kumaşların düzgünlükleri(stabilizesi)bozulur. Kumaştaki iplikler ve iplikleri oluşturan lifler sulu ortamda rahat hareket ederek şekil değişikliğine neden olur. Bu durum kullanımdan önce verdiğimiz şeklin bozulmasına neden olacağından üretimin son aşamasında kumaş formunun sabitlenmesi gerekir. Tüm bu olumsuzlukları ortadan kaldıran işlem sanfor işlemidir.

Sanfor Makinesi Çeşitleri ve Kısımları

Sanfor makinesi giriş, buharlama, germe, kauçuk blanketli silindir, keçe blanketli silindir ve kurutma bölümlerinden oluşur. Sanfor makinesinde kumaşlara çekmezlik, tutum ve görünüm özellikleri kazandırılır. Tekstil apreciliğinde üç tip sanfor makinesi kullanılmaktadır.Dokunmuş kumaşlara sanfor yapan makineler(Resim 1.1), örme kumaşlarda açık en sanforlama yapan makineler(Resim 1.2),tüp şeklindeki örme kumaşlara sanforlama yapan tüp sanfor makineleri(Resim 1.3).Bu modüle konu olan makineler açık en kumaşla çalışılan sanfor makineleridir.