Medikal Tekstiller
Medikal tekstiller, tekstil sektörü içinde geniş bir ürün grubu içeren ve hızla büyüyen alanlardan biridir. Kullanım alanına ve üründen beklenen özelliklere bağlı olarak: lif, iplik, örme, dokuma, nonwoven ve kompozit materyal gibi çeşitli tekstil ürünleri kullanılabilmektedir.
Bir tekstil ürününün sağlık alanında kullanılabilmesi için bazı özelliklere sahip olması gerekmektedir. Medikal tekstiller etrafındaki doku ile biyolojik olarak uyumlu olmalı ve vücut tarafından kabul edilebilen şekilde olmalıdır. Medikal tekstillerden beklenen bazı özellikler; antitoksiklik, elastikiyet, antialerjik, dayanıklılık, zararlı bakteri geçişine izin vermeme vb. şeklinde sıralanabilmektedir.
Sağlık uygulamalarında kullanılan medikal tekstiller, ürün performansı açısından cok değişken ürünleri içermektedir. Yapay organlar, bandajlar, sargı bezleri, ameliyat iplikleri, yara örtüleri ve benzeri malzemeler bu ürün grupları içinde yer almaktadır. Bu değişken ürünler için üründen beklenen özelliklere ve kullanım alanına bağlı olarak medikal alanda kullanılan birçok ürün tek kullanımlıktır.
Genel olarak medikal tekstiller uygulama alanlarına göre dört sınıf altında toplanmaktadır:
- İmplante edilemeyen (vücut içine yerleştirilemeyen) materyaller
- İmplante edilebilen (vücut içine yerleştirilebilen) materyaller
- Vücut dışı kullanılan cihazlar
- Bakım ve hijyen ürünleri, şeklindedir
Medikal Tekstillerin Tarihçesi, Türkiye’deki ve Dünyadaki Durumu
Tekstilin sağlık alanında kullanımı çok eskilere dayanmaktadır. Tekstil materyallerinin lif ve filament halde ameliyat ipliği ve yaralar için dikiş ipliği şeklinde ilk olarak Hintliler ve Eski Mısırlılar tarafından kullanıldığı bilinmektedir. Ayrıca Hintliler pamuk ve ince deri şeritleri yara kapatmak için kullanmışlardır (MÖ 600).
- yy’da bağırsak şeritleri ile 11. yy’da ise ipek şeritler ile yara kapatma yöntemleri uygulanmıştır. 18.yy’da ise karbolik asit ile sterilizasyon ile medikal tekstiller alanındaki gelişmeler hızlanmıştır. 20. yy’da medikal tekstillerin gelişimi, birçok aşamadan geçmiştir. 1930”lu yıllarda vücut sıvıları ve kan kirlerinden dolayı yara bölgesinin etrafında havlar bulunan çok katlı örtüler kullanılmaya başlanmıştır.
Günümüzde tekstil endüstrisinde farklı fonksiyonel özelliklere sahip tekstil ürünleri elde etmek amacıyla çalışmalar devam etmektedir. Bu kapsamda medikal tekstiller büyük ilgi görmüştür.
Dünyada, gelişmekte olan ülkelerdeki nüfus artışı ve bu ülkelerdeki yaşlı nüfusun önemli derecede artması, yaşam standartlarındaki gelişmeler, insanların sağlık konusunda daha bilinçli olmaları ve sağlık bakım ürünlerine olan talebin artması gibi faktörler medikal tekstiller sektörünün gelişmesine ve büyümesine neden olmaktadır.
Medikal tekstil uygulamalarında kullanılan materyallerin üretildiği lif tiplerinde ve bu materyallerin üretim tekniklerinde gerçekleştirilen araştırma ve geliştirme çalışmaları, medikal tekstillerin tüm tekstiller içinde sahip oldukları payın gün geçtikçe artmasını sağlamaktadır.