İşçiden (Makineciden) Kaynaklanan Örme Hataları
İstenen kalite özelliklerinde örme kumaşın üretilebilmesi için en önemli faktörlerin biri de makinede çalışan sorumlu kişilerdir.
Makinede çalışan işçi ve ustanın mutlaka çalışmış olduğu makine sisteminin ve çalışılan işin özelliklerini bilmesi gerekir.
Örme makinesinde çalışan işçinin (makinecinin) ve ustanın hatasız ve kaliteli kumaşın örülebilmesi için yapması gereken önemli görevleri vardır. Bunlar, aşağıda verilmiştir.
- Örme makinesi daima temiz tutulmalıdır.
- Pamuk veya rejenere çalışan makinelerde, her top kumaştan sonra mutlaka makine hava ile temizlenmelidir.
- Makine temizliği yapılırken makinenin mutlaka durdurulması gerekmektedir.
- Makine temizliğinde önce furnisör tertibatına, ardından makinenin örücü ünitesine (mekik, iğne, platin) tertibatına hava vurulur.
- Kumaş topunun bulunduğu alana yine hava ile temizlik yapılır.
- Makinesi ağır turda çalıştırılarak tekrar furnisör örücü iğne ve makine etrafı ile birlikte çağlık kısmına da hava vurulur.
- Kuru bir bez yardımıyla makinenin etrafı silinir.
- İlk hava vurulan yerde oluşmuş olan enine iz kısmından top kesilerek makineden çıkarılır.
- Örme makinesi tekrar eski devrine çıkarılarak üretime başlanır.
- Makinenin yağlama sisteminin çalışıp çalışmadığı sürekli kontrol edilir.
- Makinede farklı marka ve özelliklikte; iğne, platin, furnisör, lycra aparatı kesinlikle kullanılmamalıdır.
- Örme makinesinde kullanılan anahtar ve aparatlar işi bittikten sonra mutlaka yerine konmalıdır.
- Her iş için yerinde ve yeterince malzeme kullanılmalıdır.
- Örme makinesinde çalışırken bayanlar saçını bağlamalı, mümkünse bone kullanmalıdır.Giyeceği önlük veya benzeri giysi kısa kollu olmalıdır.
- Çalışırken takılmalara neden olabilecek saat, künye, bilezik, yüzük gibi takılar kullanılmamalıdır.
- Makine ilk çalıştırıldığında en ağır turda ve kontrollü olarak çalıştırılmalıdır.
- Makinede çalışmaya başlamadan önce uyarıcı kontak ve sensörlerin mutlaka çalışır durumda olduğu bilinmelidir.
- Eğer makine revizyona girecek ise 70-100 denye sentetik iplik ile kumaş tekrar ördürülür, sonra bağlanması gereken iplik bağlanmalıdır.
- Çelik ve iğne dizimi hassas kumaşlarda makineye önce sentetik iplik bağlanır. Kumaş ördürülür, sonra gerekli desenlendirme yapılır ve kontrollü olarak üretimi yapılacak iplik bağlanır.
- Aksi belirtildiği takdirde çalışma esnasında farklı numara ve özellikte iplik kullanılmalıdır.
- Makine yetkilisinin bilgisi olmadan makine üzerinde iplik ve ayar değişikliği yapılmamalıdır.
- İşletme içerisinde mutlaka uyarıcı levhalar bulunmalıdır.
- Makine duruşu her ne sebepten olursa olsun çalışan kişi kendi güvenliğini sağlamalıdır.
- Üretim sırasında kesinlikle makine başından ayrılmamalıdır.
- Üretim esnasında kumaşın yüzeyini sık sık kontrol etmelidir.
- Bobinlerin üzerindeki iplik tamamen bitmeden çıkarılmamalıdır
Düz veya yuvarlak örme makinesinde çalışan elemanların yukarıda sayılmış olan görevlerinin birini veya birkaçını eksik, zamanında ve yetersiz şekilde yapmaları sonucunda, önceki konularda anlatılmış olan iplikten ve makineden kaynaklanan tüm hataların birçoğunun önüne geçilerek hata oluşumları önlenmiş veya en aza indirilmiş olacaktır.
Unutmamak gerekir ki hataların önüne geçebilmek için öncelikle makinede çalışan işçi ve ustanın örme kumaş hataları konusunda eğitilmiş olması, onlara bu konularda yeterli bilgi ve becerinin kazandırılması gerekir.
Örme makinesinde çalışan ustanın teknik olarak yapması gereken görevler şunlardır:
- Usta, işletmede makine ayarlarında gerekli olan anahtar parça ve aparatlarını eksiksiz tamamlamalıdır.
- İşletmesinde bulunan makinelerin katologlarını uygun şekilde arşivlemelidir.
- Makinelere ait periyodik bakım planını hazırlamalı, makinenin periyodik temizlik bakım çizelgesine uymalıdır.
- İşletme içerisinde tertip düzeni sık sık kontrol etmelidir.
- Düzenli olarak makineleri gezerek üzerindeki eksik aparatları tespit ederek tamamlanmasını sağlamalıdır.
- Makinelerin yağlama sistemlerini kontrol ederek yağ sarfiyatlarının takibini yapmalıdır.
- Malzeme deposunun dökümünü, sık sık güncelleyerek olabilecek ihtiyaçları önceden tespit etmelidir.
- Kumaşların kalite kontrol sonucundaki raporları takip ederek anında müdahale edilmesini sağlamalıdır.
- Çalışmış olduğu makineler üzerindeki kumaşlara ait üretim ayarlarını numune kumaşı ile birlikte arşivlemelidir.
- Üretimde kullanılan ipliklerin performansını bölüm amirine aktarmalıdır.