Ponteriz Otomatının Donanımı ve Çalışma Prensibi
Ponteriz 8 ile 80 dikişli dikim programlarına sahip kısa dikiş otomatlarıdır. Bu makinede, ponteriz dikişinin uzunluğu ve genişliği ayarlanabilmektedir. Dikişi ayarlayabilme olanağı makinenin tipine bağlıdır. Ponteriz dikişi parçaların dikimide sağlamlaştırma (pekiştirme) ve bağlama-sabitleştirme amacı ile kullanılır.
- Dikiş Mekanizması: Genelde merkezi mekik sistemli düz dikiş makineleridir.
- Dikiş Hızı: Makinenin tipine ve dikilen kumaşa bağlı olarak 800 ile 4000 batış arasında dikim hızına sahiptir.
- Motor: Bu makineler kombine bir kavrayıcıya ve bundan dolayı basit, sürekli kavramasız bir motora sahiptir.
- Çalıştırma Tertibatı: Otomatın çalıştırılması, pedallar kullanılarak mekanik biçimde ya da ayakla idare edilen elektro mekanik veya pnömatik bir ilave tertibatla gerçekleştirilir.
- İdare: Kumaş transportu ve iğne salınımını idare plakası sağlar. Enine-boyuna hareket için yuvarlak yol vardır. İdare plakası üzerinde programı bitti komutu veren çıkıntı vardır. Bu çıkıntı iplik kesme ve çekme tertibatını kontrol eden iplik tutucusuna da komutlar verir.
- İplik kesme tertibatı: Her iki dikiş ipliği için dikiş plakasının altında bulunur. Kesme işlemi iki aşamadan oluşur.
- 1. İplik çekme tertibatı : İplik kesme işleminden sonra iğnede kalan iplik ucunun güvenli bir dikişe başlamak için yeterli bir uzunluğa sahip olması için yapılmış düzenektir.
- 2. İplik kesme: Makinenin durdurma hareketi ile birlikte bu tertibat da harekete geçer.
- Masura Sarma Tertibatı: Masurayı düzgün sarmaya yarayan düzenektir.
- Diğer Fonksiyonlar: Gözlü iliklerin ponteriz edilmesinde kullanılan ponteriz makineleri, kumaş tutucularının yerleştirilmesinden sonra ilik kenar örümünü pekiştirir. Etiketlerin dikiminde kullanılan ponteriz otomatları otomatik bir ilik taşıma ve kesme tertibatına da sahip olabilir. Bunların dışında vatka, astar vb için kullanılan nokta şeklinde ponteriz yapan makineler de bulunur.
Ponteriz Otomatında Makine Ayağı ve Özellikleri
Ponteriz otomatında kullanılan ayak, iki tane açık uçları birbirine bakan U parçasından oluşur. Makine sadece ponteriz dikişi yapma işlevine sahip olduğundan dikim işlemlerinde makineye farklı ayaklar takılmaz. Çok farklı boyutlarda ponteriz gerektiğinde dikim işlemine uygun bir otomat seçilerek kullanılır. Bu nedenle makine ayağı değiştirilmez.
Makine ayağı, ponteriz uzunluğu ve genişliğinin alt ve üst sınırlarında dikime uygun tasarlanmıştır. Çok kullanım nedeni ile ayak vidasının gevşemesi halinde ayak vidasını karşı yöne doğru sıkıştırınız.
Ponteriz Otomatı Kullanırken Dikkat Edilecek Noktalar
Aşağıda belirtilen durumlarda, ponteriz otomatında iğne ve iplik takarken, masura ve iğneyi değiştirirken, otomat açık ve başında kimse yokken, alt ipliği sararken açma- kapama anahtarı kapatılmalıdır. Hareketli parçalardan hiçbirine dokunulmamalıdır. Aksi takdirde pedala basılırsa makine ansızın çalışmaya başlar ve bu da yaralanmalara neden olabilir. Bunun için, makineyi kullanırken yağın, yağ tabasından görüldüğünü kontrol ediniz. Eğer yağ görülmüyorsa mekanizmanın kilitlenmesi gibi bir problem meydana gelebilir.
Dikkat!
- Makine, ponteriz işlemine başlar başlamaz pedalı bıraktığınızdan emin olunuz; aksi takdirde makine, önceden belirlenen noktada durmayacaktır.
- Pedala yeterince kuvvetli basmazsanız makine, ilk dikişte durabilir.
- Bu durumda pedala, yeterli kuvvetle tekrar basınız.
- Pedala yeterince kuvvetli bastığınız halde makine çalışmıyorsa, açmakapama anahtarını kapatınız ve kayış muhafazasını sökünüz. Daha sonra değiştirme kasnağını (1) (yumrulu kısım), düşük devirli kasnağın yandaki şekilde ok ile gösterilen hareket yönünde çeviriniz.
- Dikiş makinesi, sabahları çok soğuk olduğunda düzgün çalışmayabilir; çünkü makine içerisindeki bazı parçaların yağlanması için kullanılan gres yağı soğuktan olumsuz etkilenebilir. Bu durumda, işe başlamadan önce makineyi 5–6 dakika boyunca herhangi bir işlem yapmadan atıl bit şekilde çalıştırınız.