Giyinmek insanın temel ihtiyaçlarındandır. Kumaşlarda giyinmek için kıyafet yapımının temel taşıdır. Kumaşlar; çeşitli bitkiler (pamuk, keten vb), hayvanlar (yün, kaşmir vb) ve bileşik maddeler (polyester, akrilik vb) kullanılarak üretilirler. Bu ham maddeler çeşitli teknikler ile iplik haline getirilir. Bu iplikler ise kumaş üretiminde kullanılır.
İlk olarak kumaş üretimi keten ile başlanmıştır. Daha hemen sonra yün kullanılmaya başlanmıştır. Daha sonraları pamuklu kumaşlar yaygınlaşmıştır. Bu sayılanlara da ipeği eklemek de yanlış olmayacaktır. 17. Yüzyılda önce Fransa’da, sonra İngiltere’de merinos yünüyle imal edilen kumaşlar yayıldı. Pamuk ise başlangıçta şimal Amerika’da 17. Yüzyıldan beri ekiliyordu. Fakat diğerlerinin aksine ipek daha yavaş bir yayılım göstermiştir. Bunun nedeni ipeğin pahalı ve az bulunmasıdır.
Kumaş Üretimi
Kumaş dokuma, örme ve dokusuz yüzeyler olmak üzere 3 temel yöntem ile üretilir. Dokuma ilk bulunan ve en yaygın kullanılan kumaş üretme metodudur. Dokumada genel prensip atkı ve örgülerin birbirinin içerisinden geçmesidir. Bu alanda yapılmış en büyük yenilik; Leonardo da Vinci’nin icadı (1490) olan mekiğin kullanılmasıydı. Bu metodta atkı iplikleri mekik içindeki bir çubuk üzerinde sarılıdır. Zincir belirli aralıklarda ipliklerin yerini değiştirip iplikleri birbirlerinden uzaklaştıklarında, dokumacı oluşturulan kanala bir kenarından öteki kenarına mekiği geçirir. Daha sonra iplikler tersi yönde birbirinden uzaklaşır. Dokumacı tekrar mekiği bir uçtan öteki kenara kadar geçirir. Bu işlem sürekli devam eder.
Yuvarlak örme makinesi
Natürel Kumaşlar
Pamuk: Yüksek ısıda yıkandığında çeker, ütülenmeye karşı dayanıklıdır ve eğer renkli ise, ilk yıkamada tek başına olmasına dikkat edilmelidir. Pamuk; serin meblağ, esnektir, sürtünme ve darbelere karşı dayanıklıdır. Yıkamalara karşı renk dayanıklılığı yüksek değildir ve kırışmaya eğilimlidir.
İpek: Çok yüksek ısıda ve santrifüjlü makinede yıkanmaz. İnatçı lekeler söz mevzusu olduğunda, bir uzmana başvurmak gereklidir. Düşük ısıda ve buharsız ütülenmelidir. Dayanıklıdır, çok hafiftir, dokunuşu yumuşak ve hoştur. Renk dayanıklılığı yüksektir. Terlemeye ve çitilenmeye karşı hassastır.
Keten: her zaman elde veya hassas programlarda, tercihen soğuk su ile yıkanmalıdır, santrifüjlü makinede kurutulmamalı ve çok sıcak su ile yıkanmamalıdır. Kırışma eğilimi çok yüksektir. Ütülenmeye dayanıklıdır.. Serin tutar ve dokunuşu yumuşaktır, kire dayanıklıdır.
Yün: Yüksek ısıda yıkandığında çeker, eğer asılarak kurutulursa deformasyona uğramış olur. Yün lifleri,ısıyı çok iyi yalıtır, yüksek nem özelliği vardır ve kaybettiği şeklini kolayca bulur. Keçeleşme ve sararmaya eğilimlidir.
Doğal tekstil liflerine örnekler
Bileşik Kumaşlar (ham maddesi petrokimya)
Polyester, Naylon ve Lycra vb: Isıya karşı çok duyarlıdırlar, ılık su ile yıkanmalı ve düşük ısıda buharsız ütülenmelidirler. Fazla kırışmazlar ve renk dayanıklılıkları yüksektir. Kolayca yanabilirler ve statik elektrik taşırlar. Verilen bilgiler kompozisyonu saf olan kumaşlar için geçerlidir. Karışımlar söz konusu olduğunda, her kumaşın yüzdesi öğrenilerek bakım yapılmalıdır.
Yapay Kumaşlar (hammaddesi doğal olan)
Asetat, Lyocell, Rayon ve Viskoz vb: deforme olmamaları için santrifüjlü makinede yıkanmamalıdır. Dokunuşları fazlaca yumuşaktır ve renk dayanıklıkları yüksektir. Nememme özelikleri düşüktür, rahat yanabilir ve statik elektrik taşırlar.
