İLİK DİKME MAKİNESİ

İlik Makinesi Nedir?

İlik dikişi yapan düz dikiş ya da zincir dikiş makineleri. İlik makinelerinde, ucu açık ilikler, kapalı ilikler, gözlü veya gözsüz klapa ilikleri ve gözcükler yapılabilir. Bu ilikler değişik makine ve aparatlarla gerçekleştirilebilir. İlik makinelerinde iğne, eksantrikli sistem ile zikzak hareketi yaparak dikiş oluşturulur; uzunluk sıklık ve adım ayarı değiştirilebilir.

En basit ilikler gömlekler, bluzlar ve diğer hafif giyim eşyalarında; daha karmaşık olanlar ise ağır giyim eşyalarında kullanılır.
İlik makinelerindeki değişkenler; iliğin biçimi, boyutu, dikiş tipi ( düz dikiş, tek veya iki iplikli zincir dikiş ), dikiş hattı ile bitişiğindeki kumaşın arasındaki ara, dikiş yoğunluğu, ilik dikilmeden önce mi yoksa sonra mı kesildiği, iliğin bıçakla kesilmesi ya da süs amacıyla bıçak düşürülmeden dikilmesi ve iliği çevreleyen temel ipliği örten özel ipliğin olup olmadığı, üst veya alt ipliklerden birinin gergin olarak ilik açılmasıdır.

İlik makinelerinin yaptığı belirli işlemler:

1. Dairesel ilik, gözcük yapabilir.
2. Gömlek veya bluzlarda olduğu gibi düz bir kesiğin iki yanında sonlarında birer punteriz bulunan iki dar çubuk yapabilir.
3. Ceketlerin kol ağızlarındaki yalancı ilikler gibi kesiksiz bir çubuğun etrafından geçen sürekli dikiş hattının diğer tarafında da sürekli dikiş yapabilir.
4. Ceketin klaplarında olduğu gibi kol ağzı iliklerine benzer ancak daha büyük boylu, deliği kısmen veya tamamen kesilmiş ve sonu punteriz ile kaplanış ilik yapabilir.
5. Gözlü ilik makinelerinde dekoratif ilik açılabilir.
6. Ceketlerin ve pantolonların ön bedenlerindeki gibi gözlü ilik yapabilir.
7. Özellikle örme giysilerde kullanılan ikinci çubuğun, birinci çubuğun ilik dikişleri üzerine ucu kapamak suretiyle oluşturduğu ilik yapabilir.

İlik bıçağın önce veya sonra düşürülmesine göre, dikilen ürün ve makineye göre belirlenir. Önceden kesilen iliklerin avantajı, düzgün görünüş ve ipliğin deliğin kesilen kenarını etkin şekilde örtmesidir. Dezavantajları ise dikim işlemi başladıktan sonra deliğin durumunun değiştirilememesi ve deliğin kenarında kumaşın hafifçe sarkınca dikiş oluşumunun düzgünlüğünün bozulabilmesidir. Bu durumda önceden kesilen iliklerin yapımını sık dokunmuş ve çok dinklenmiş kumaşlarla sınırlıdır.

Sonradan kesilen iliklerin avantajları; kumaş kenarının ipliği bir miktar koruması, dikilme sırasında kumaşın daha dengeli olması ve makinenin dikim işlemi başladıktan sonra bir hata saptanması durumunda bunun düzeltilmesinin mümkün olmasıdır. Başlıca dezavantajı ise elyafın kesilmiş uçlarının dikişler arasından dışarı çıkmasıdır.

Giyilmeden önce yıkanıp kullanılmış görünümü verilen denim kumaşlarından üretilen ceket ve pantolonlarda sonradan kesilen iliklere yıkama işleminin etkisi çok olumsuz görünüş verdiğinden önceden kesilen ilikler tercih edilir. Sonradan kesilen ilikler; koyu renk dış kumaş ve açık renk astarı bulunan ceketlerin ön kısmında da kötü bir görünümü oluşur.

Gimp olarak adlandırılan takviye iplikleri iliğin kenarına normal dikişin altına dikilen sert bir ipliktir ve iliğin biçimini, hacmini korumak gerektiği ve ilik seviyesini yükseltmek istendiği zaman kullanılır.
Düz dikiş iliği ile zincir dikiş iliği arasındaki tercih, deliğin dayanıklılık gereği, istenen bitmiş görünüm, işletme ve yatırım maliyeti ile işletmenin makine parkına bağlıdır. Özellikle dış giyim ürünlerinin iliklerinde, zincir etkisi iliğe çekici bir görünüm verdiği için 400 sınıfından iki iplikli zincir dikiş kullanılır. Gömleklerde ve diğer hafif giyim eşyasında daha basit biçimdeki ilikler tek iplikli zincir dikiş ile dikilirler ve bazı hallerde dikim işlemi giysinin iç tarafından yapılır ki dikişin kabarık arka tarafı doğru tarafta olsun. Bu tip giysilere daha büyük dayanıklılık verilmesi için düz dikişle ilik dikilmesi gittikçe daha fazla kullanılmaktadır.
Gömleklerde düğme patı birleştirilmeden önce otomatlarda ilik mesafeleri istenen biçimde olmak üzere ilerletilerek tüm ilikleri açılır ve işlem sonunda ardışık olarak yığılır.

İlik Otomatı Hakkında Teknik Bilgi

Otomat, canlı bir varlığın yapabileceği bazı işleri yapan mekanik veya elektrikli araç olarak tanımlanmaktadır.

Giyim sektöründeki teknolojik gelişmelerin devamlılığını sağlayabilmek, hızlı ve kaliteli çalışabilmek için giyim üretim teknolojilerinde bilgilerin de yenilenmesi gerekir. Teknolojinin zamanla yarıştığı çağımızda hızlı çalışan otomasyonları kullanmayı öğrenmeli ve bunun gerekliliğine inanmalıyız. Giyim üretim teknolojisine bir hizmeti olan ilik otomatları hayatımızı kolaylaştıracak bir gerekliliktir. İlik işlemi yine kaliteyi ortaya koyan ve işlem adedi olarak hızlı ve kaliteli şekilde ortaya konması gereken işlemdir. Bu işlem için yine hızlı ve kaliteli çalışan bu makine kullanılmaktadır.

Otomat Çeşitleri

Genel olarak ikiye ayrılmaktadır:

• Düz İlik Otomatı

1. Mekanik Düz İlik Otomatı
2. Elektronik Düz İlik Otomatı

• Gözlü İlik Otomatı

1. Mekanik Gözlü İlik Otomatı
2. Elektronik Gözlü İlik Otomatı

İlik Otomatının Donanımı ve Çalışma Prensibi

İlik otomatı 3 ana bölümden oluşur.

• Makine profil ayağı
• Makine tablası, motoru ve iplik sehpası
• Makine ana gövdesi

1. Masuralık sistemi
2. Makine kayış kasnakları
3. Makine kayışı
4. Makine manivelası
5. Makine arka kapağı
6. İlik sabitleme kolu
7. Devir ayarlama mandalı
8. İlik boyu ayarlama kelebeği ve kolu
9. Masuralık iplik kılavuzu
10. Üst iplik kılavuzları ve üst tansiyon
11. Makine tansiyonu (iplik tansiyonu)
12. Makine üst iplik taşıyıcısı (horoz) ve muhafazası
13. İğne mili vidası ve iğne
14. İlik kesme mekanizması ve bıçağı
15. İlik baskı sistemi ve pabucu
16. İlik plakası
17. İlik dişlileri ve kapağı
18. Çağanoz mili ve çağanoz
19. Mekik ve masura

Sanayi otomatlarında genel olarak makinenin özellikle tek amaçlı çalışması esas alınmıştır. İlik otomatında da makine tamamıyla ilik örme amaçlı dizayn edilmiş, çalışma aşamasında tek seferde iliği tamamlaması hedeflenmiştir.