Kapok Ağacı, (Kapok, Java kapoğu) pamuk gibi bitki tohumundan elde edilen bir elyaf türü.
Kapok ağacı; Tropik Amerika, Doğu Afrika, Batı Afrika, Hindistan, Seylan, Java Adası, Sumatra, Filipinler ve Endonezya’nın doğal bitkisidir, bunlar gibi tropik iklimin hakim olduğu bölgelerde de yetişir.
Genel olarak ekvatorun 15 derece kuzey ve güneyinde kalan bölgeler iyi kapok ürünü elde edilen bölgelerdir. Deniz seviyesinden 450 metreye kadar yükseklikte yetişenleri en fazla verim ve en iyi kalite ürün verenlerdir. Kapok lifleri son derece parlak, krem-sarı renkte, ipeğimsi bir görünüşe sahiptir. Yumuşak, elastik ve dayanıksız bir elyaftır. Kapok lifleri tek hücredir mikroskopta, uzunluğuna ince kurdelalar şeklinde görülür. Enine kesiti ise oval veya yuvarlaktır. Olgun olmayanlar, pamuk liflerinin olgun olmayanları gibi, yani çubuk şeklinde görülür. Olgun liflerde dahi lümen geniş, çeper dardır. Özgül ağırlığı 30 derecede sıcaklıkta 0.0388 gr/cm³ olup çok hafiftir.
Ağacın kapsül şeklindeki meyvesi içinde tohumu ile birlikte bulunan lifler kapsüllerden elle veya makinelerle ayrılır. Tohumlar, liflerden pamuğa nazaran çok daha kolay ayrılır. Lifler tek hücrelidir, Lif uzunluğu 1-3,5 cm.’dir,
KAPOK AGACI
Yapısında % 63 selüloz, % 13 linyin bulunur, Pamuğun altıda biri kadar ağırlıktadır, Hafif olduğundan, yatak, yastık yapımında ve dolgu maddesi olarak kullanılır. Ayrıca pilot elbiselerinin yapımında da kullanılmaktadır. Lifin yapısındaki gözenekler yüzünden iyi bir hava ve ısı izolasyonu sağlanır. Ayrıca bilinen en iyi ses tutucudur. Hafifliği ve ses izolatörü olması nedeniyle uçaklarda bu özelliklerinden yararlanılmaktadır. Suda uzun süre ıslanmaz, ıslandığında çabuk kurur. Çabuk ıslanmaması, elyafın yüzeyinin vaks ile kaplı olmasındandır. Nem ve su çekme özelliği çok az olduğundan, can yeleklerinde ve can simitlerinde kullanılır. 1 kg kapok, 35 kg’lık bir ağırlığı su üzerinde rahatça tutar.
Kapok Lifinin Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri
- Sarı renkli, yumuşak elastik ve dayanıksız bir elyaftır,
- Lif uzunluğu 1–3,5 cm dir.
- Pamuğun altıda biri kadar ağırlıktadır.
- Hava ve ısı izolasyonu sağlar.
- Ses tutucudur.
- Suda uzun süre ıslanmaz, ıslandığında çabuk kurur.
- Nem ve su çekme özelliği çok az.
- Lifler tek hücrelidir.
- Yapısında % 63 selüloz, % 13 linyin bulunur.