Ribana Kumaş Nedir

Tekstil alanında sıkça kullanılan ribana kumaş, homojen ve esnek bir yapıya sahiptir. Kullanımı rahat olan kumaş çeşitlerinden biri olan ribana, özel dikişi ve örülme şekliyle esnek yapısına kavuşturulmuştur. Renklendirme ve dikilme işlevleri yapılabilen kumaş, yıkanması kolay, ütüleme ve kurulama işlemleri görebilen kullanışlı malzemelerden biridir.

Genellikle giyim tekstil malzemelerinden biri olan ribana kumaş, 2×2 ve 1×1 iki sıra düz ve iki sıra ters ilmekle örgü tekniğiyle elde edilen kumaş çeşididir. Örülme ve ip yapısı sayesinde esnek bir yapıya sahip olan kumaş, kesilebilir ve kesilen kenarları kıvrılma yapmaz.

Sportif kıyafetler ve üst giyim alanında esnek yapısı nedeniyle tercih edilmektedir. Her iki yönü de kullanılabilen kumaş yapısı sayesinde, uzun süreli kullanılır ve aynı zamanda diğer kumaşlara oranla gramajı daha yüksek kumaş çeşitleri arasındadır. Lastik örgü denilen kumaş, ip ve örgü kısmında ‘’Lastik’’ kullanılmayan bir üründür. Örgü şeklinden kaynaklı esneklik sağlar.

Ribana Kumaş Özellikleri

Giyim ve tıbbi malzemeler arasında kullanılan Ribana kumaşlar, örgü özelliklerinden kaynaklı esneklik sağlar. Aynı zamanda iki yönü de kullanılabilen kumaşın elastikiyet ve uzama oranı yüksektir. Örgü tekniğiyle elde edilen kumaş, kesilen kenarların kıvrılmamasını sağlar, kullanıcının vücut ısısını korur, sıcak tutar ve soğukla nüfuz edilmemesini sağlar.

Üst giyim için tercih edilen kumaş, enine esneme özelliğiyle, çorap ve şapka gibi alanlarda da tercih edilen tekstil ürünleri arasında yer almaktadır. Ön ve arka kısmında aynı görüntü bulunan kumaş, iki yönlü kullanılabilme özelliğiyle tıp alanında da tercih edilen malzemeler arasındadır. İki düz bir ters örgü tekniğinden kaynaklı özel bir kumaş haline gelen bu kumaşlar, hayat kolaylaştırıcı bir homojen yapıya sahiptir.

Ribana Kumaş Sağlıklı mı?

Tekstil malzemelerinden biri olan ribana kumaş, yapım aşamasında kullanılan malzemeler nedeniyle kimyasala maruz kalmaz. Gayet doğal bir ip örme şekliyle elde edilen kumaş, kullanıcının alerjisi olmadığı müddetçe sağlığa zararlı bir yanı gözlemlenmemiştir. Diğer kumaş çeşitlerine oranla lastik kullanımı olmayan kumaş, içerisinde naylon gibi malzemelerin de bulunmadığı ürünler arasında yer alır.

Giyim tekstil ürünlerinin genelinde kullanılan ribana, günlük kullanım için uygun malzemelerden biridir. Elbise, şapka, üst giyim ve çorap üretiminde en çok tercih edilen ürünlerden biri olan Ribananın, yıkanması ve ütülenmesi sonucu da sağlığa zarar verdiği gözlemlenmemiştir.

Ribana Kumaş Nasıl Temizlenir?

Özel bir bakım gerektirmeyen bu kumaş türü, aşırı sıcak ve kaynar suda çekme gözlemlenen bir kumaş çeşididir. Bu nedenle genellikle 40 derece altında yıkanması tercih edilen kumaş, diğer kumaşlar gibi leke tutabilir ya da renklerine göre kiri ön plana çıkarabilir. Geniş bir kullanım alanına sahip olan kumaş, örgü kumaş çeşitleri arasında hem kullanışlı hem de son derece bakımı kolay ürünler arasında yer alır.

Çamaşır makinesinde ve elde yıkama gibi imkanları bulunan kumaş, doğası gereği kaynar su da çekebilme özelliğine sahiptir. Kullanıcıya zahmetsiz bir temizleme imkanı sunduğu için de giyim tekstil ürünleri arasında en çok tercih edilen kumaş çeşitlerinden biridir.

Nasıl Hazırlanır?

İnsan göz ve el emeğinin mümkün olamayacağı kadar ince dokunuşları olan ribana, özel makineler yoluyla elde edilmektedir. Özellikle dikiş yöntemi ve ilmek hassasiyeti bakımından çelik makineler tarafından elde edilen kumaş çeşitlerinden biridir.
İki düz bir ters yöntemler, örme sanayi ürünleri tarafından üretilmekte olan ribana, hiçbir şekilde elde hazırlanabilecek bir kumaş olmamıştır. El değmeden sadece makinelerle yapılmakta olan üretimiz, tekstil fabrikalarında işlem görerek üst giyim, alt giyim ve diğer tıbbi ürün malzemeleri arasında kullanılabilir bir ürün halini almasını sağlamıştır. Ribana kullanımı dünya genelinde yaygın ve maliyeti diğer kumaş çeşitlerine nazaran daha düşük bütçeli malzemelerdendir.

Ribana Kumaş Çeşitleri

Çift katlı kumaş çeşitlerinden olan ribana, pamuklu hammaddelerden yapılmış hijyenik ürünlerden biridir. Sadece iki çeşidi olan kumaş, riban tiriko ve likra çeşitlerini de oluşturan sağlıklı bir kumaş çeşididir. Renk tonlamaları ve kumaş tasarımı açısından kullanımı gayet kolay olan kumaş, çocuk giyiminde de kullanılan rahat ürünler arasında yer almaktadır.

Dayanıklı, yıkaması kolay olan ürün, %100 pamuk lifi içermesi nedeniyle esneklik ve rahatlık konusunda ideal bir alana sahiptir. Elastik yapısı ve işlenebilir özelliği sayesinde tekstil ürünlerinde çokça tercih edilen ribana kumaş, kullanıcının cildinin hava almasını sağlayan yumuşak ve esnek hatlara sahiptir. Ribana triko ve likra çeşitleriyle de iç giyim alanında ve çocuk giysilerinde de tercih edilmektedir.

Ribana Kumaş Üretimi

İngilizce ; RIB. olan Ribana yuvarlak örme kumaşlar, çift plakalı yuvarlak örme makinelerinde, silindir ve kapak iğnelerinin birbirine göre çapraz bir şekilde yerleştirilmeleri ile elde edilen çift katlı kumaş çeşididir.

Ribana kumaşları ifade eden en büyük özellik, kumaş eni yönünde açıldığında her iki tarafta örgü raporuna bağlı olarak düz (R) ve ters (L) ilmeklerin değişimli olarak görünmesidir. Kumaşın yapısı sıra ile birbiri ardınca gelen düz ve ters ilmeklerden oluşur.

Ribana Kumaş Özellikleri

• Ribana kumaşların özellikle enine yönde esneklikte oldukça yüksek olduğundan dolayı lastik örgü tabiri yaygın kullanılan bir terimdir, lastik iplikli örgü değildir. Bu tip örgünün kumaşlarını karakterize eden, kumaşın her iki tarafındaki ayırt edilebilir şekilde düz ve ters ilmeklerdir.
• Kumaşın yapısı sırayla birbiri ardınca gelen düz ve ters ilmeklerden oluşur.
• Ters ve yüz ilmeklerin sayısı eşit ise kumaşın ön ve arka yüzünde aynı görüntü vardır. Her iki yönü de kullanılabilir.
• Homojen bir kumaştır.
• R ilmek çubukları her iki yüzde de bulunmaktadır. Eğer iki sıra düz, iki sıra ters ilmek sırayla kumaşın iki tarafında görülüyorsa buna, 2×2 ve 2×1 ribana denir. Eğer bir düz ilmek olursa bu, 1×1 ribana veya tam dolu ribana olur.
• İki örgü tabakası arasında hava tutulduğu için vücudu soğuktan korur, sıcak tutar.
• Kesilen kenarlardan kıvrılma yapmaz.
• Yalnızca son ilmekten kaçma gözlenir.
• Ribana süpreme göre daha yüksek gramajlıdır ve daha kalındır.
• Ribananın, elastikiyet ve uzama özelliği yüksektir.
• Genellikle üst giyimde ve tıbbi, özel sportif giyimde, t-shirtlerin etek kısmında, yakalarda, kollarda, örme manşetlerinde, örme şapkalarda, erkek çorapları ve benzeri alanlarda geniş bir kullanım alanına sahiptir.

RR Düz Ribana Örgülerin Üretimi

Ribana yuvarlak örme kumaşlar bazı ilmeklerin kumaş yüzüne, bazılarının tersine çekildiği kumaşlardır. Ribana kumaşlar enine yönde çok iyi bir esnekliğe sahiptir. Ribana örgü kumaşlar iki iğne yatağında örüldüğü için ön ve arka yüzde (R) ve (L) ilmekler sıra ile görülür. En basit yolu iplik ucu sökülmüş kısma üsten bakmaktır. Buna göre ilmekler ön yüzden arka yüze, arka yüzden ön yüze çapraz bir şekilde yol izler. Ayrıca kumaş eni yönünde çok gerildiğinde (R) ve (L) ilmeklerin değişimli olarak sırayla ilerledikleri görülür.

Makinenin Hazırlanması

Çift plakalı ribana yuvarlak örme makinelerinde tek plakalı yuvarlak örme makinelerinden farklı olarak iki tane iğne yatağı, iki farklı iğne grubu ve iki kilit sistemi mevcuttur. Bütün örgülerin başlangıcında olduğu gibi RR Düz ribana örgünün üretilebilmesi için makinenin hazırlanması gerekir. Makinenin örgüye hazır hâle gelmesi için iğne seçimi, çelik seçimi ve may sıklığı ayarı, iplik gerginlik ayarı, makine hız ayarı ve kumaş çekim ayarlarının yapılması gerekmektedir.

• İğne seçimi: Yuvarlak ribana örme makinesinde bir kapak iğnesi birde silindir iğnesi olmak üzere iki farklı iğne grubu bulunmaktadır. Ribana makinelerinin kapak iğneleri kısa, silindir iğneleri ise kapak iğnelerine nazaran daha uzundur. Ayrıca çelik yolu sayısına göre tek tip iğnenin yanında kapak ve silindirde iki farklı ayakta iğneler mevcuttur. Bu iki farklı ayaklı iğnelerin boyutları aynı olup sadece iğne ayaklarının iğne üzerindeki yerleri değişmektedir. RR düz ribana kumaşın üretimi için makinenin kapak ve silindirinde tüm iğneler dizilmiş ve çalışır durumda olmalıdır.

• Çelik seçimi ve may sıklığı ayarı: RR ribana kumaşın örülmesinde çelik sisteminin seçimi de önemlidir. Üretilecek olan kumaş iğnelerin kapakta ve silindirde tamamen ilmek yapmasıyla oluşmaktadır. Bu yüzden makinenin bütün çelikleri ilmek çeliği olarak ayarlanmalıdır. Görünüş itibari ile makine modellerine göre küçük farklılıklar gösterse de ilmek çeliğinin genel görüntüsü üçgen bir şekle benzer. Makine üzerinde farklı bir çelik var ise değiştirilmelidir.Makine çift yollu çelik sistemine sahipse her iki çelikte ilmek çeliği olarak ayarlanmalıdır. İlmek çeliğine örme sanayisinde çok yaygın olarak Süprem veya örgü çeliği de denilmektedir Ribanan makinesinin çelik sistemleri düz ribana örgüsüne ayarlanıp yerleştirildikten sonra, çelik (kilit) kapakları üzerindeki ilmek ayar çeliklerinden ilmek boy (may) ayarlarının yapılması gerekir. May ayarı tüm örme makinelerinde toplu hâlde yapılamamaktadır. Her çelik kapağının üzerinde, o sisteme ait çelik için may ayar bölümü vardır. Yuvarlak örme makinelerinde may sıklığı (ilmek boy) ayarı verilirken düz örgü raporlu desenlerde, bütün sistemlerde aynı olmak zorundadır. Çift plaka ribana makinelerinde ise hem kapaktan hem de silindirden ayarın yapılması gerekmektedir.Örme makinesi üzerinde may sıklığının ayarlanması 1 cm’ye düşen ilmek sıra sayısının belirlenmesinde en büyük etkendir. Örneğin aynı örme makinesinde, İki farklı kumaşın birincisinde 1 cm’de 10 ilmek sırası, ikincisinde ise 20 ilmek sırası oluşturulabilmektedir. Bu örgülerden 1 cm’de 20 ilmek çubuğu olan kumaş daha sert ve gramaj açısından daha ağır olacaktır. Bu işlemin yapılış şekli ise may ayarı küçültülüp – büyütülmesi ile olmaktadır. Göstergedeki sayı küçüldükçe iğnenin topuğuna uygulanan baskı küçülür ve oluşan ilmek boyu küçük olur. Yani birim ölçüye düşen ilmek sıra sayısı artar. Sayı yükseldikçe iğne topuğuna yapılan baskı artacak ve oluşan ilmek boyu büyüyecektir. Birim ölçüye düşen ilmek sıra sayısı azalacaktır.

• İplik gerginlik ayarı: Tüm yuvarlak örme makinelerinde sistemlere gelen ipliklerin sıkı veya gevşek olmaları örgüyü etkiler. Sistemlere iplik sevkini sağlayan furnisörlerin dönüş hızlarının ayarlanması ile örgünün istenilen özellikte olması sağlanabilir. Furnisörlerin hızı yavaşlatılırsa iplik daha gergin gelir, hızı arttırılırsa da aktardığı iplik miktarı daha fazla olur ve iplik gevşek gelir. Bu durumun kumaşın birim gramajı üzerinde etkisi büyüktür. Eğer iplik gergin gelirse daha sıkı bir örme yüzeyi oluşturulur ve kumaş gramajı artar. Ribana makinelerinde de tüm yuvarlak örme makinelerinde olduğu gibi iplik gerginlik ayarı kasnak ayarıyla yapılmaktadır. Kasnak çapının genişletilmesi daha fazla iplik sevkine, çapının daraltılması ise daha az ipliğin sevkine neden olacaktır. Bu ayarın numune ,kumaşın özelliklerine ve örgü raporuna göre iyi ayarlanmalıdır.
• Makine hız ayarı: Yuvarlak örme makinelerinde aşırı hız iğne ve çeliklerin aşınmasına neden olmaktadır. Özellikle Ribana yuvarlak örme makineleri çift plaka çalıştığı için tek plaka makinelerine nazaran daha düşük hızda çalıştırılmalıdır. Ayrıca makine hızının ayarlanmasında yapılan örgünün çeşidi de etkilidir. RR düz ribana örgüsü örülürken tüm iğneler çalıştığından hız daha dikkatli bir şekilde ayarlanmalıdır.
• Kumaş çekim ayarı: Yuvarlak örme makinelerinde kumaş çekme tertibatının ayarı makinenin örme hızına ve örgü prensibine göre ayarlanmalıdır. Çünkü kumaş sarma tertibatının ayarı da birim gramajın belirlenmesinde rol oynamaktadır. Örneğin normalinden fazla çekilen kumaşta birim alana düşen ilmek sayısı azalacak ve gramaj daha da düşecektir. Bu yüzden numune kumaş ile ya da sipariş formunda belirtilen kumaş birim gramajlarını tutturmak için kumaş sarma tertibatının ayarının iyi yapılması gerekir

Numunenin Örülmesi ve Kontroller

Makine hazır hâle getirildikten sonra bir miktar numune kumaş örülmesi gerekir. Örülen bu kumaş için kullanılan iplik, numune kumaş ile aynı özellikte olmalıdır. Bir miktar kumaş örüldükten sonra makine durdurularak üzerinden bir parça numune kesilir. Kesilen numune biraz bekletildikten sonra kontrolleri yapılır.

Örülen numune kumaşın istenilen özelliklere sahip olup olmadığını kontrol etmemiz gerekir. Burada örülen kumaş numunesi eğer var ise numune kumaş ile karşılaştırılır . Numune kumaş yok ise sipariş formundaki istenilen özellikler dikkate alınarak kontrol yapılır. Üretim atölyelerinde numune kumaş üzerinde kontrol edilen ilk özellik kumaşın birim gramajıdır. Birim gramajı örme kumaşın bir metrekaresinin kilogram olarak ağırlığıdır. Örülen kumaşın birim gramajının numune ile aynı olması birçok özelliğinin de aynı olmasını sağlar. Birim gramajını hassas terazi ile tartabileceğimiz gibi belli sayıdaki ilmek için harcanan iplik miktarını uzunluk olarak karşılaştırarak da ölçebiliriz.

• Hassas terazi ile numunenin kontrolü: Örülen numune kumaş bir süre bekletildikten sonra 10×10 ölçülerde olan numune kesme makinesi ile parça kesilir ve hassas terazide tartılır.
• Belli bir sayıda ilmek için harcanan ipliğin karşılaştırılması: Eğer elinizde numune var ise kumaşlar üzerinde belli sayıdaki ilmek için harcanan ipliklerin uzunluğu ölçülerek bazı sonuçlara varabiliriz. Örneğin numune üzerinde işaretlenen 100 ilmekte harcanan iplik uzunluğu 32 cm örülen kumaşın üzerindeki 100 ilmek için harcanan ipliğin uzunluğu 37 cm ise kumaşta sorun var demektir. Tekrar iplik uzunluğu ayarlarının kontrol edilip ayarlamanın yeniden yapılması gerekmektedir.
• May sayısının karşılaştırılması: Ayrıca kumaşların birim ölçüye düşen may (ilmek çubuğu) sayısı karşılaştırılarak da bazı sonuçlara varılabilir. Tüm bu kontroller sonrası istenilen özelliklere sahip ise kumaş üretimine geçilir. Eğer istenilen özelliğe sahip değil ise tekrar ayarlara dönerek gerekli ayalar yapılır.

Ribana Kumaş Örnekleri