Bambu-Pamuk ve %100 Pamuklu Kumaşların Bazı Fiziksel ve Boyama Özelliklerinin Karşılaştırılması
Bambu, en hızlı büyüyen bitkilerden biridir ve birçok ülkede bolca bulunur. Poaceae’nın bir alt ailesi olan Bambusoideae familyasına aittir. Dünyada tropik ve subtropikal bölgelerde 75 cinsi bulunan bambunun 1250’den fazla türü bulunmaktadır.
Çin’de bol miktarda bulunan ve çok işlevli bir tesis için kaynak olan bambu binlerce yıldır mimarlık, tarım, mobilya ve kâğıt yapımında kullanılmaktadır.
Doğal olarak bol, ucuz ve ekolojik olmasından dolayı bambu elyafı son yıllarda geniş bir yelpazede tekstil kumaşlarının üretiminde popülerlik kazanmıştır. Buna ek olarak, doğal antibakteriyel ve biyolojik olarak bozunabilir, yüksek nem emme kapasitesi, parlaklık ve yumuşaklık özelliklerinin yanı sıra bambu liflerinin UV koruyucu özellikleri sayesinde, bambu tekstil ürünleri tekstil pazarına girmiştir.
Farklı hazırlama tekniklerine göre, tekstil için bambu elyaf, doğal bambu elyafı ve rejenere bambu elyafı olarak ikiye ayrılmaktadır. Bunlardan ilki kimyasal ve fiziksel işlemlerden geçirerek bambudan doğal elyaf üretmektir (elde edilen elyafa bambu lifi adı verilir). Tek bir bambu lifinin uzunluğu yaklaşık 2 mm olduğu için genellikle elyaf demeti formunda bulunmaktadır. Diğer metot ise bambu, yumuşatılıp bambu hamuru haline getirildikten sonra rejenere elyaf çekmektir. Bu son yöntem viskozun üretim metoduna benzer bir işlem olduğundan, bambu hamuru lifinin yapısı ve özellikleri daha iyi tahmin edilebilmektedir
Pamuk ve Bambu Arasındaki Farklar
Bambu, yaklaşık %70-72 selüloz ve %20-25 hemiselüloz/lignin içerirken, Pamuk lifinde bu miktarlar %88-95 hemiselüloz ve %4-6 oranında pektin içermektedir. Lif demetlerini birbirine bağlayan lignin ise pamukta belirgin değildir. Kristalin bölge miktarı pamukta %65 iken bu değer bambuda %52 civarındadır. Bambunun gerek kristalin bölge miktarının pamuğa göre daha az, safsızlıkların daha yüksek olması ve kapilarite ve boyarmadde alımının artışına neden olur.
Ancak kimyasal yapı bakımından Bambu ve pamuk liflerinin her ikisi de selülozik olduğu için aynı boyama prosesleri bu iki lif için de geçerlidir. Bu nedenle pamuk için uygun olan tüm boyarmaddeler bambu lifi için de kullanılabilmektedir. Yapılan çalışmalar sonucunda bambu kumaşların pamuk, modal ve viskon liflerinden daha az miktarda boyarmaddeye ihtiyaç duydukları tespit edilmiştir. Bu da bambu lifinde boyarmadde absorbsiyonunun daha iyi olduğunu göstermektedir. Bambu lifinin, boyarmaddeyi daha hızlı şekilde absorbladığı ve renkleri daha iyi gösterdiği belirtilmektedir.
Bambu Kumaş Özellikleri
Doğal ipliklerin ham maddesi olarak kullanılan bambu ağaçları, dilim dilim kesildikten sonra modifiye edilip hamurlaştırılarak elyaf haline getiriliyor. Sonra elyaflarından ayrıştırılıyor ve çeşitli makinelerde teknik işlemlerden geçirilerek ipliğe dönüştürülüyor. Bu işlemler sırasında ipliklerin tamamen doğal ve saf kalmasına dikkat ediliyor.
Hafif bir dokuya sahip olduğu için serinlik, bambunun kendine has bir özelliği. Çok iyi nem çekmesi ve hava geçirgenliği sağlayarak bedenin nefes almasına yardımcı olması, yaz ayları için tercih edilmesine neden oluyor. Merserize işlemi gerektirmeyecek kadar parlak. Vücut terini pamuktan daha hızlı emiyor. Ultraviyole ışınlarını kırıyor, antibakteriyel özellik taşıyor. İçeriğindeki bambu kun maddesi sayesinde deride alerji yapmıyor.
Bugüne kadar kimyasal maddelerle sağlanan yumuşaklık, parlaklık ve antibakteriyel olma gibi özellikler, organik giyimde doğadan elde edilen ipliklerle sağlanıyor. Ağaçlardan elde edilen kumaşların farkını anlamanın en kolay yolu dokunmak. İpeksi, hafif ve yumuşacık dokuları insanı çok etkiliyor. Piyasadaki benzeri diğer ürünlerden fiyat olarak hiçbir farkı yok. Ayrıca özel bir bakım ya da temizleme de gerektirmiyor. Marmara Üniversitesinde yapılan çalışma sonuçları aşağıdadır. Pamuk kumaşa 200.000, bambu kumaşa 86.000 adet bakteri bırakılmıştır.24 saat sonra pamuk kumaştaki bakteri sayısı 110 milyona ulaşmıştır. Bambudaki bakteri sayısı ise %99 oranında azalarak 60 adete inmiştir.
Bambu kumaşlar viskon ve pamuklu kumaşlara göre boyayı çok daha fazla emiyor ve gösteriyor. Ürünlerde renk kısıtlaması olmasa da, doğasından dolayı kullanılan renkler daha pastel. Esnek bir yapısı var.
Bambu ipliği, doğal yapısı sayesinde beyaz ve ince bir iplik. Çok ince olmasına karşın yıpranmaya dayanıklı ve sağlam. Örme ya da dokuma işlemlerine çok uygun. Diğer iplik türleri ile karışım halinde de kullanılabiliyor. Boyandığında ışıltılı bir görünüm alıyor, özellikle banyo havlusu ve bornoz üretiminde yaygın olarak kullanılıyor.
Antibakteriyel özellik içermesi nedeniyle battaniye, paspas ve çorap üretiminde de oldukça yaygın kullanım alanına sahip. Nevresim, perde ve yatak çarşafları üretiminde bambu kumaşlarından yararlanılıyor. Selüloz menşeli bir elyaf olması nedeniyle spor kıyafetlerde, iç çamaşırı imalatında ve dış giysilik kumaşlarda kullanım alanı buluyor.
Doğaldır
Kimyasal tarım ilacı ya da gübreye gerek olmadan yetişen bambu %100 doğaldır. Doğada çok hızlı yetişen ve yenilenen bir bitki olduğundan ve üretiminde çevreyi kirleten bir atık bırakmadığından çevreye saygılıdır.
Antibakteriyel ve antialerjiktir
Yetişirken hiçbir zararlı kimyasal madde kullanılmadığı için cildinize zarar vermediği gibi üzerinde alerjiye neden olan ev tozu akarları gibi alerjenlerin ve bakteri üremesini engeller.
Bambu kumaşın antibakteriyel olduğu yapılan bilimsel testlerle kanıtlanmıştır. aşağıda yapılan bazı antibakteriyel özellik test sonuçlarını görebilirsiniz.
Bambu tüm kumaşlardan daha rahat ve hafiftir
Pamuktan on kat daha yumuşak yapısıyla bambu kumaş Laila ipek yorgan ve yastığa benzersiz bir konfor katmaktadır. İçeriğindeki bambu kun maddesi sayesinde deride tahriş ve alerji yapmaz.
Kalitelidir
Marmara Üniversitesi’nde yapılan bir çalışmaya göre; %100 bambu elyafından üretilen ipliklerin en iyi kalite değerine sahip olduğu, pamukla karıştırıldığında kalitesinde düşme olduğu ispatlanmıştır.
Yapılan sürtünme testlerine göre en mukavemetli ipliğin bambu olduğu görülmüştür. Dayanıklıdır, defalarca yıkanabilir.
Cildiniz nefes alır
Liflerden üretilen kumaş nefes aldığı için cildiniz nefes alır. Bambu kumaş ipek yorgana benzersiz bir hava geçirgenliği sağlayarak yorganın dört mevsim kullanılmasına yardımcı olur. Hafif bir dokuya sahip olduğu için serinlik, bambunun kendine has bir özelliğidir.
Bim’de Bambu marka çoraplar satılıyor. İçeriğinde bambu ibaresi bulunmuyordu. Ancak tekstilde bambunun nasıl kullanıldığını da bilmediğimden daha fazla birşey söyleyemiyorum.
Bu konuda şöyle bir yazı yazdım:
Tahmin ediyorum ürünü tüm Bim marketler bulabilirsiniz. Bu konuda yorumda bulunup, aydınlanmamızda yardımcı olur musunuz?